Εργασιακό στρες: Πώς να το αντιμετωπίσετε & να διατηρήσετε την ψυχική σας υγεία στο χώρο εργασίας

Συντάκτης: Δήμητρα Πήττα, Εκπαιδευτικός & Επιστήμονας Ψυχικής Υγείας

Για πολλούς από εμάς, η εργασία είναι ένα σημαντικό μέρος της ζωής μας. Eίναι ο χώρος που περνάμε μεγάλο μέρος της ημέρας μας, που κάνουμε φίλους αλλά και η πηγή του εισοδήματός μας. Το να έχουμε μια ικανοποιητική δουλειά μπορεί να είναι καλό για την ψυχική μας υγεία και τη γενικότερη ευημερία μας.

Είναι οφθαλμοφανές πως ένα αρνητικό εργασιακό περιβάλλον μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα σωματικής και ψυχικής υγείας, να ωθήσει τον άνθρωπο στη χρήση ουσιών ή αλκοόλ, σε συχνές απουσίες από την εργασία ακόμα και σε παντελή απώλεια της παραγωγικότητάς του. Αντιθέτως, οι χώροι εργασίας που προάγουν την ψυχική υγεία και που υποστηρίζουν ακόμα άτομα με ψυχικές διαταραχές, είναι πιο πιθανό να μειώσουν τις απουσίες των εργαζομένων τους, να αυξήσουν την παραγωγικότητα και να επωφεληθούν από τα σχετικά οικονομικά οφέλη.

Είναι πολλοί οι παράγοντες κινδύνου για την ψυχική υγεία που μπορεί να υπάρχουν στο εργασιακό περιβάλλον. Οι περισσότεροι σχετίζονται με τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ του είδους της εργασίας, το διευθυντικό περιβάλλον, τις δεξιότητες και τις ικανότητες των εργαζομένων και τελικά και με την υποστήριξη που παρέχεται στους εργαζομένους για την εκτέλεση της εργασίας τους. Για παράδειγμα, ένα άτομο μπορεί να έχει τις δεξιότητες για να ολοκληρώσει μια εργασία, αλλά μπορεί να έχει πολύ λίγους πόρους για να κάνει αυτό που απαιτείται ή μπορεί να υπάρχουν μη υποστηρικτικές διευθυντικές ή οργανωτικές πρακτικές.

Οι κίνδυνοι για την ψυχική υγεία περιλαμβάνουν:

  • ανεπαρκείς πολιτικές υγείας και ασφάλειας

  • κακές πρακτικές επικοινωνίας

  • περιορισμένη συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων

  • χαμηλά επίπεδα υποστήριξης για τους εργαζόμενους

  • “άκαμπτο” ωράριο εργασίας

  • ασαφείς εργασίες ή στόχοι

Οι κίνδυνοι μπορεί επίσης να σχετίζονται με το περιεχόμενο εργασίας, όπως ανάθεση αρμοδιοτήτων μη συμβατών με τις ικανότητες του ατόμου, υψηλός και διαρκής φόρτος εργασίας & εργασιακά περιβάλλοντα με έλλειψη συνοχής και συνεκτικότητας της ομάδας. Ο εκφοβισμός και η ψυχολογική παρενόχληση είναι, επίσης, αναφερόμενες αιτίες εργασιακού στρες και ενέχουν σοβαρούς κινδύνους για την υγεία. Σχετίζονται τόσο με ψυχολογικά όσο και με σωματικά προβλήματα και τελικά έχουν επιπτώσεις και για τους ίδιους τους εργοδότες -όσον αφορά τη μειωμένη παραγωγικότητα και την αύξηση της εναλλαγής προσωπικού.

Πώς να δημιουργήσουμε ένα υγιές εργασιακό περιβάλλον;

Όλοι μας μπορούμε να λάβουμε μέτρα για να βελτιώσουμε τη ψυχική μας υγεία και να χτίσουμε την ανθεκτικότητά μας – την ικανότητά μας, δηλαδή, να αντιμετωπίζουμε τις αντιξοότητες της καθημερινότητας. Οι παρακάτω τακτικές μπορεί να αλλάξουν θεαματικά το τοπίο των εργασιακών σχέσεων:

  1. Μιλήστε για το πως αισθάνεστε

Το να μιλάει κάποιος για τα συναισθήματά του δεν είναι σημάδι αδυναμίας. Μπορεί να είναι δύσκολο να γίνει αυτό στη δουλειά, εάν όμως υπάρχουν συναδέλφοι με τους οποίους μπορείτε να μιλήσετε ή ένας διευθυντής που εμπιστεύεστε γιατί δείχνει πραγματικό ενδιαφέρον για τους υπαλλήλους του, αυτό είναι κάτι που μπορεί πραγματικά να βοηθήσει. Η συζήτηση για τα συναισθήματά σας μπορεί να παίξει καίριο ρόλο στη διατήρηση της ψυχικής υγείας. Η εργασία σε μια υποστηρικτική ομάδα είναι εξαιρετικά σημαντική, κι ας μην είναι πάντα εφικτή.

  1. Παραμείνετε ενεργοί και δραστήριοι

Η τακτική άσκηση μπορεί να τονώσει την αυτοεκτίμησή σας και μπορεί να σας βοηθήσει να συγκεντρωθείτε, να κοιμηθείτε, να φαίνεστε και να αισθάνεστε καλύτερα. Εάν εργάζεστε σε γραφείο, μπορεί να κάνει τεράστια διαφορά το να βγείτε έξω μια βόλτα, να ασκηθείτε πριν ή μετά τη δουλειά για να χαλαρώσετε ή να δημιουργήσετε ένα διάστημα μεταξύ του χρόνου εργασίας και του προσωπικού χρόνου.

  1. Να τρώτε καλά και σωστά

Αυτό που τρώμε μπορεί να επηρεάσει το πώς νιώθουμε τόσο άμεσα όσο και μακροπρόθεσμα. Μια δίαιτα που είναι καλή για τη σωματική υγεία είναι επίσης καλή για την ψυχική υγεία. Μπορεί να είναι δύσκολο να διατηρήσετε ένα υγιεινό πρότυπο διατροφής στη δουλειά. Όμως, τα τακτικά γεύματα, το άφθονο νερό και η προτίμηση σε φρούτα και λαχανικά είναι ιδανικά. Προγραμματίστε τα γεύματα στη δουλειά – φέρνοντας φαγητό από το σπίτι ή επιλέγοντας υγιεινές τροφές όταν τρώτε απ’ έξω.

  1. Κρατήστε επαφή

Οι σχέσεις είναι το κλειδί για μια καλή ψυχική υγεία. Βεβαιωθείτε ότι διατηρείτε τις φιλίες και τις οικογενειακές σας σχέσεις, ακόμα και όταν η δουλειά είναι έντονη. Η ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής είναι σημαντική και οι ειδικοί πιστεύουν ότι η μοναξιά μπορεί να είναι τόσο επιζήμια για την υγεία όσο το κάπνισμα ή η παχυσαρκία.

  1. Κάντε κάτι στο οποίο είστε καλοί

Η ενασχόληση με μια δραστηριότητα που πραγματικά απολαμβάνετε μπορεί να σας βοηθήσει να νικήσετε το εργασιακό στρες και το άγχος. Η συγκέντρωση σε ένα χόμπι, όπως η κηπουρική, η μουσική, ο αθλητισμός, μπορεί να σας βοηθήσει να ξεχάσετε τις ανησυχίες σας για λίγο και να αλλάξει τη διάθεσή σας. Όσο είναι δυνατόν, προγραμματίστε έτσι την εργασία σας ώστε να μένει χρόνος να ασχοληθείτε με κάτι που αγαπάτε και στο οποίο είστε πραγματικά καλοί. Αυτό, εκτός των άλλων, θα “ανεβάσει” και την αυτοπεποίθησή σας.

  1. Αποδεχτείτε αυτό που είστε

Όλοι μας είμαστε διαφορετικοί. Είναι πολύ πιο υγιές να αποδεχτεί κανείς ότι είναι μοναδικός από το να εύχεται να ήταν κάποιος άλλος, να μοιάζει σε κάποιον άλλον. Το να νιώθετε καλά με τον εαυτό σας ενισχύει την αυτοπεποίθησή σας, σας ωθεί στην απόκτηση νέων δεξιοτήτων αλλά και καινούριων φίλων. Σας βοηθά να ανταπεξέλθετε όταν η ζωή παίρνει μια δύσκολη τροπή. Να είστε, λοιπόν, περήφανοι για αυτό που είστε. Αναγνωρίστε και αποδεχτείτε τα πράγματα στα οποία μπορεί να μην είστε καλοί, αλλά επίσης εστιάστε σε αυτά που μπορείτε να κάνετε καλά. Εάν υπάρχει κάτι στον εαυτό σας που θα θέλατε οπωσδήποτε να αλλάξετε, αναρωτηθείτε : είναι ρεαλιστικές οι προσδοκίες σας;

Εάν ναι, εργαστείτε προς αυτήν την αλλαγή με μικρά βήματα.

  1. Ζητήστε βοήθεια

Κανείς μας δεν είναι υπεράνθρωπος. Όλοι μερικές φορές κουραζόμαστε όταν τα πράγματα δεν πάνε σύμφωνα με το σχέδιο ή το πλάνο της ζωής μας. Ο γιατρός ή ο σύμβουλος ψυχικής υγείας μπορεί να προτείνει τρόπους με τους οποίους εσείς, οι συνάδελφοι αλλά και η οικογένειά σας θα βοηθηθείτε.

Συνοψίζοντας…

Ένας υγιής χώρος εργασίας είναι αυτός όπου εργαζόμενοι και διευθυντές συμβάλλουν ενεργά στη δημιουργία και διατήρηση ενός περιβάλλοντος που προάγει και προστατεύει την υγεία, την ασφάλεια και την ευημερία όλων των εμπλεκόμενων. Οι παρεμβάσεις, λοιπόν, και οι καλές πρακτικές που προστατεύουν και προάγουν την ψυχική υγεία στο χώρο εργασίας είναι όχι μόνο σημαντικές, αλλά και απαραίτητες για μια όμορφη εργασιακή καθημερινότητα…

Συντάκτης: Δήμητρα Πήττα, Εκπαιδευτικός & Επιστήμονας Ψυχικής Υγείας

Influence:

Είμαι απόφοιτος της Λεοντείου Σχολής Νέας Σμύρνης και Αριστούχος του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Αθηνών…