Σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, από το δημοτικό μέχρι και το Πανεπιστήμιο, διδασκόμαστε πολύ χρήσιμα μαθήματα για τη ζωή, …
Πώς μπορούμε να γίνουμε πιο αποτελεσματικοί σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο
Μια από τις πιο σοβαρές προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν οι ψυχολόγοι είναι να εξηγήσουν την ανάπτυξη της προσωπικότητας και των ατομικών διαφορών. Κατά κανόνα, αυτή η ανάπτυξη καθορίζεται από γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Αυτός ο διαχωρισμός όμως, οδήγησε στη γνωστή διαμάχη φύσης-ανατροφής (nature versus nurture). Κατά καιρούς στους κόλπους της ψυχολογίας υπερίσχυσε η μία ή η άλλη άποψη, αλλά στις μέρες επικράτησε η αντίληψη πως τόσο οι γενετικοί, όσο και οι περιβαλλοντικοί παράγοντες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο για την ανάπτυξη της προσωπικότητας.
Επομένως, η ανάπτυξη του ατόμου είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων και χωρίζεται σε προσωπική και επαγγελματική. Η επαγγελματική ανάπτυξη του ατόμου περιλαμβάνει τον τρόπο διοίκησης, τον τρόπο προσέγγισης των προβλημάτων, τη στάση του απέναντι στους κανονισμούς, την άποψη του για τις συγκρούσεις, την αντίδρασή του στο θυμό, τη στάση του απέναντι στους ανωτέρους, το χιούμορ και τέλος τη θεμελιώδη στάση που ακολουθεί στη ζωή του.
Κάθε άτομο προκειμένου να είναι αποτελεσματικό και επιτυχημένο στην κοινωνία, θα πρέπει να υιοθετήσει τη «στάση ζωής είμαι εντάξει-είσαι εντάξει» και να πορευτεί με αυτόν τον τρόπο σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί εφόσον το άτομο αναπτύξει τις κατάλληλες δεξιότητες που θα το οδηγήσουν να συνδυάζει αρμονικά όλες τις στάσεις ζωής.
Μια τέτοια δεξιότητα είναι η ενεργητική ακρόαση. Με τον όρο αυτό εννοούμε: «…ότι το άτομο ακούει, αποκωδικοποιεί και κατανοεί τι του λέει και γιατί του το λέει ο συνομιλητής του». Για το φαινόμενο αυτό σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η σωστή χρησιμοποίηση της λεκτικής και μη λεκτικής συμπεριφοράς του ατόμου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το άτομο να μην υποκρίνεται πως κατανοεί όλα όσα του λέει ο συνομιλητής του, αλλά, να τα κατανοεί πραγματικά και να έχει ενεργητικό ρόλο στη συζήτηση. Τα εμπόδια που μπορεί να παρεμβάλλονται στην ενεργητική ακρόαση είναι πολλά, με κυριότερα τη διαφορετική ταχύτητα σκέψης και ομιλίας, τη συναισθηματική φόρτιση και την εστίαση του δέκτη στην απάντηση που θέλει να δώσει.
Ένα ακόμη στοιχείο που μπορούμε να καλλιεργήσουμε είναι αυτό της αυτοεκτίμησης και της αυτοαντίληψης. Μιλώντας για αυτοεκτίμηση, αναφερόμαστε στο πως το ίδιο το άτομο αξιολογεί τον εαυτό του και τον τρόπο που ενεργεί. Επομένως, δε θα πρέπει να συσχετίζεται η αυτοεκτίμηση με το πώς οι άλλοι μας αντιλαμβάνονται. Το άτομο θα πρέπει να πιστέψει στον εαυτό του και στις δυνάμεις του και να μην αναλώνεται στις επικρίσεις των άλλων. Πολλές φορές η έλλειψη αυτοεκτίμησης συσχετίζεται και με την έλλειψη αυτοπεποίθησης.
Όλα τα παραπάνω θα μπορέσουν να επιτευχθούν μόνο αν έχουμε συμπαραστάτες τα άτομα της οικογένειας μας και συνοδοιπόρους τους φίλους μας στο μακρύ και επίπονο δρόμο της ζωής. «Ψάξτε καλά μέσα σας από πού αντλείται δύναμη για να ζήσετε… Θα κάνετε πολύ μεγάλο λάθος, αν στηρίζατε την εξέλιξη σας στην κρίση των άλλων, αν περιμένατε από τους άλλους απαντήσεις που μόνο τα πιο κρυφά σας αισθήματα την ώρα της περισυλλογής μπορούν ίσως, να σας δώσουν… Όπως και να’ χει το πράγμα, πρέπει να χαράξετε το δικό σας δρόμο στη ζωή»
ΡΑΙΝΕΡ ΜΑΡΙΑ ΡΙΛΚΕ, Γράμματα σε ένα νέο ποιητή.
