Βιοτεχνολογία στα φάρμακα. Τι σημαίνει αυτό;
Ο όρος βιοτεχνολογία πρωτοεμφανίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα και σημαδεύτηκε από την ανακάλυψη του διπλού έλικα του DNA και την αποκωδικοποίηση του ανθρώπινου γονιδιώματος. Το βιοτεχνολογικό φάρμακο είναι μια πρωτεΐνη ή ένα πρωτεϊνικό μόριο, που έχει κατασκευασθεί για ασφαλή και αποτελεσματική θεραπεία ανθρώπινων νοσημάτων.
Τα βιοτεχνολογικά φάρμακα είναι πολύ διαφορετικά από τα συμβατικά φάρμακα μικρών μορίων, καθώς οι πρωτεΐνες μπορεί να είναι μέχρι και 1.000 φορές μεγαλύτερες από ένα παραδοσιακό μικρό μόριο. Επιπλέον, κατασκευάζονται από ζωντανά κύτταρα, αντίθετα με τα συμβατικά φάρμακα που κατασκευάζονται από ανόργανα χημικά στοιχεία. Το γεγονός αυτό κάνει την παραγωγή βιοτεχνολογικών φαρμάκων μια ιδιαίτερα δύσκολη, χρονοβόρα και ακριβή διαδικασία.
Η βιοτεχνολογία μπορεί να προσφέρει πολλές λύσεις στη διαγνωστική διαδικασία, ενώ μπορεί μελλοντικά να οδηγήσει στην εξατομίκευση των θεραπειών ανάλογα με τα βιολογικά χαρακτηριστικά των ασθενών, φέρνοντας επανάσταση στη θεραπεία πολλών ασθενειών και συμβάλλοντας στην ανακούφιση χιλιάδων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Τα φάρμακα αυτά προορίζονται για δύσκολα αντιμετωπίσιμες ασθένειες, όπως διάφορες μορφές καρκίνου, αιματολογικές διαταραχές και φλεγμονώδη ή αυτοάνοσα νοσήματα.
Ο ανθρώπινος οργανισμός παράγει – από τη φύση του – στην κυριολεξία χιλιάδες πρωτεΐνες, οι οποίες καταπολεμούν τις ασθένειες και ελέγχουν τα πάντα, από τα επίπεδα σακχάρου του αίματος μέχρι την ανθρώπινη ανάπτυξη. Τα βιοτεχνολογικά φάρμακα, που έχουν σήμερα εγκριθεί για χρήση είναι πρωτεΐνες, που βοηθούν τον οργανισμό να καταπολεμήσει τις μολύνσεις ή κάνουν εξειδικευμένες λειτουργίες. Προς το παρόν, βιοτεχνολογικά φάρμακα έχουν εγκριθεί από την Υπηρεσία Ελέγχου Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ για τη θεραπεία της αναιμίας, της κυστικής ίνωσης, των διαταραχών της ανάπτυξης, της αιμοφιλίας, της λευχαιμίας, της ηπατίτιδας, της απόρριψης μοσχεύματος και πολλών μορφών καρκίνου.
Τα βιοτεχνολογικά διαγνωστικά μέσα χρησιμοποιούνται στην ανίχνευση πολλών ασθενειών και γενετικών συνθηκών. Τα τεστ εγκυμοσύνης, για παράδειγμα, που γίνονται στο σπίτι, αποτελούν βιοτεχνολογικά διαγνωστικά προϊόντα όπως και ένα νέο τεστ αίματος για τη μέτρηση της ποσότητας των λιπο – πρωτεϊνών χαμηλής πυκνότητας (LDL) ή «κακής» χοληστερίνης στο αίμα.
Οι εταιρείες, που επένδυσαν πρώτες στην ανάπτυξη της φαρμακευτικής βιοτεχνολογίας, είναι κυρίως αμερικανικές ευέλικτες εταιρείες, που αξιοποίησαν τη σχετική έρευνα προκειμένου να αναπτύξουν φάρμακα για χρόνιες ή σπάνιας μορφής ασθένειες. Οι εταιρείες αυτές, όπως η Amgen ή η Biogen, αποτελούν την πρώτη γενιά κατασκευαστών φαρμάκων βιοτεχνολογίας και ως τμήμα της νέας οικονομίας, ήταν ένας από τους «ακρογωνιαίους λίθους» της οικονομικής ανάπτυξης των ΗΠΑ κατά την τελευταία δεκαετία.
Σε μια εποχή όπου κάθε ευρώ που διατίθεται είναι σημαντικό να πιάνει τόπο, καθώς δεν υπάρχουν παρά περιορισμένοι διαθέσιμοι πόροι ακόμα και για τη δημόσια υγεία, οι βιοτεχνολογικές θεραπείες μεγιστοποιούν τα οφέλη της θεραπείας για τον ασθενή και ταυτόχρονα εξοικονομούν πόρους από το μειωμένο προϋπολογισμό του συστήματος υγείας. Τα βιοτεχνολογικά φάρμακα και οι θεραπείες χορηγούνται στην καθημερινή ιατρική πρακτική στα κράτη μέλη της ΕΕ αυτόνομα ή συμπληρωματικά με τις παραδοσιακές, αυξάνοντας την αποτελεσματικότητά τους.
Οι ανεπτυγμένες πλέον βιοτεχνολογικές γνώσεις και η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας καθιστούν εφικτή μέσω των κατάλληλων εξετάσεων την πρόβλεψη της εμφάνισης μιας ασθένειας, την πρόγνωση, αλλά και την καταλληλότητα μιας θεραπευτικής αγωγής για τον συγκεκριμένο ασθενή, διασφαλίζοντας την άρτια σχέση κόστους αποτελεσματικότητας.
Η βιοτεχνολογία αποτελεί έναν ραγδαία αναπτυσσόμενο σύνθετο επιστημονικό τομέα, η συνεισφορά του οποίου απλώνεται σε πολλούς και διαφορετικούς κλάδους, όπως στην ιατρική (κόκκινη βιοτεχνολογία), τη γεωργία (πράσινη βιοτεχνολογία), τη βιομηχανία (λευκή βιοτεχνολογία), τις θαλάσσιες και υδάτινες εφαρμογές (μπλε βιοτεχνολογία), βελτιώνοντας τη διαδικασία παραγωγής, την ποιότητα των προϊόντων και υπηρεσιών και το περιβαλλοντικό αποτύπωμά τους.
