Χρήση ανακυκλωμένου χαρτιού: Πού ωφελεί;
Το χαρτί διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του πολιτισμού, καθώς μέσω αυτού αυξάνεται ο αλφαβητισμός και εδραιώνεται η δημοκρατία. Η κατανάλωση ενός εκατομμυρίου τόνων χαρτιού ημερησίως αποτελεί σημαντική ένδειξη γιατί το υλικό αυτό είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας.
Ωστόσο, η αυξανόμενη παρασκευή χαρτοπολτού και χαρτιού έχει αποδειχτεί ότι επηρεάζει αρνητικά το κλίμα και το περιβάλλον. Τα εργοστάσια προκαλούν εκπομπές επιβλαβών ουσιών στο νερό και τον αέρα, καθώς και στερεά απόβλητα. Συγκεκριμένα, οι διεργασίες παραγωγής χαρτοπολτού και χαρτιού παράγουν εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τα ορυκτά καύσιμα, προκαλούν ευτροφισμό από τις εκπομπές φωσφορικών και αλλάζουν τις φυσικοχημικές συνθήκες των υδάτινων μαζών. Οι εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου συμβάλλουν στην αλλαγή του κλίματος και είναι ένας σημαντικός παράγοντας που φαίνεται να επηρεάζει δυσμενώς το περιβάλλον και τις συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων. Οι παραπάνω εκπομπές εξαπλώνονται με τη ροή του νερού προσβάλλοντας τα υδατικά οικοσυστήματα.
Οι επιπτώσεις που προκαλούνται από την παραγωγή του χαρτιού και η αυξημένη ζήτηση των προϊόντων του μετέτρεψαν την εφαρμογή της ανακύκλωσης από μέτρο πρόληψης σε αναγκαίο μέσο αντιμετώπισης σοβαρών προβλημάτων. Σημαντικό ρόλο στη χρήση και στην κατανάλωση του χαρτιού παίζει η έκταση και ο πληθυσμός μίας χώρας. Στην Ευρώπη η ανακύκλωση του χαρτιού είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη, ενώ οι χώρες που κατέχουν την πρώτη θέση στη χρήση του είναι κυρίως αυτές της Κεντρικής Ευρώπης. Η Φινλανδία είναι μια χώρα που εξαρτάται από τη δασική βιομηχανία περισσότερο από κάθε άλλη χώρα, εντούτοις στην κατανάλωση ανακυκλωμένου χαρτιού βρίσκεται σε χαμηλότερη θέση από άλλες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης. Αντίθετα η Γερμανία καταναλώνει περισσότερο ανακυκλωμένο χαρτί, αφού δε διαθέτει αρκετή πρώτη ύλη.
Η ανακύκλωση του χαρτιού μειώνει σημαντικά τις επιπτώσεις που δημιουργούνται από τις βιομηχανίες, επιφέροντας θετικά αποτελέσματα στο περιβάλλον όπως:
- Μείωση στερεών αποβλήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής
- Μείωση ρύπανσης αέρα (74%) και υδάτων (35%)
- Εξοικονόμηση φυσικών πόρων και ενέργειας
- Μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου
- Προστασία δασών και οικοσυστημάτων
Συγκεκριμένα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι η ανακύκλωση ενός τόνου χαρτιού μπορεί να «σώσει» 17 δέντρα, 7.000 γαλόνια νερού, 380 λίτρα πετρελαίου, 3,3 κυβικά μέτρα του χώρου υγειονομικής ταφής και 4.000 κιλοβάτ ενέργειας.
Επιπλέον, το ανακυκλωμένο χαρτί δε διαφέρει σχεδόν σε τίποτα από το χαρτί που έχει δημιουργηθεί από καινούργια ίνα. Έχει εξαιρετική απόδοση καθώς πληροί τις ίδιες προδιαγραφές όπως όλα τα χαρτιά και από άποψη αισθητικής υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα φωτεινότητας και μια ευρεία παλέτα χρωμάτων, ενώ τις περισσότερες φορές προστίθενται προσαρμοσμένα εφέ, όπως στίγματα. Το κόστος μπορεί να είναι λίγο μεγαλύτερο από τα καινούργιων-ινών χαρτιά αλλά οι διαφορές μεταξύ των τιμών είναι αρκετά μικρές.
Στην Ελλάδα το 2010 η σύνθεση των αποβλήτων από τα Κέντρα Διαλογής Υλικών Ανακύκλωσης (ΚΔΑΥ) της Αττικής ήταν 42% και 35,3% για τα χαρτιά εντύπου και τα χαρτιά συσκευασιών, ενώ οι στόχοι αξιοποίησης ή αποτέφρωσης ανέρχονται στο 60% τουλάχιστον κατά βάρος των αποβλήτων συσκευασίας. Βασική προϋπόθεση για να αυξηθεί το ποσοστό ανακυκλωμένων υλικών είναι η συνεχής ενημέρωση και η εκπαίδευση για τα οφέλη που προκύπτουν από την εναλλακτική διαχείριση.
