Καινοτόμες εναλλακτικές επιλογές από βιοδιασπώμενα και επαναχρησιμοποιούμενα υλικά κάνουν την εμφάνισή τους παγκοσμίως, προοιωνιζόμενες το τέλος των πλαστικών συσκευασιών. Ο …
Βιοδιάσπαση vs Ανακύκλωση
Η εκτεταμένη χρήση του πλαστικού οδήγησε σε μία ενδιαφέρουσα εναλλακτική για την προστασία του περιβάλλοντος: το βιοδιασπώμενο πλαστικό.
Με τις πλαστικές συσκευασίες να βρίσκονται στον πυρήνα της κάθε βιομηχανικής δραστηριότητας, η αυξανόμενη κατανάλωση του πλαστικού κινείται με ρυθμό τέτοιο, ώστε το συνολικό μέγεθος παραγωγής του να αγγίζει τα 600 εκατομμύρια τόνους έως το 2030.
Μάλιστα, το μεγαλύτερο τμήμα αυτού δεν είναι βιοδιασπώμενο, καθώς το 30%-50% προορίζεται για αξιοποίηση μίας χρήσης, δημιουργώντας ένα εξαιρετικά κρίσιμο περιβαλλοντικό ζήτημα, αφού όλες οι συσκευασίες ή τα προϊόντα μίας χρήσης, μόλις ολοκληρώσουν τον κύκλο της ζωής τους, καταλήγουν σε απόβλητα, εντείνοντας ολοένα και περισσότερο την εδαφική επιβάρυνση του πλανήτη.
Λύση το βιοδιασπώμενο πλαστικό
Ωστόσο, ενθαρρυντική είναι η παρουσία βιοδιασπώμενων πλαστικών, ενώ οι πιο οργανωμένες και σύγχρονες στρατηγικές ανακύκλωσης αποτελούν δύο πρωτοβουλίες πολλά υποσχόμενες, που στοχεύουν να βοηθήσουν τόσο τον παραγωγό όσο και τον καταναλωτή να μειώσουν τα πλαστικά απόβλητα.
Πιο συγκεκριμένα, το αυξημένο ενδιαφέρον για τα βιοδιασπώμενα πλαστικά δημιουργεί μία νέα προοπτική στην αντιμετώπιση των πλαστικών απορριμμάτων, η οποία εδώ και μία δεκαετία ολοένα και περισσότερο κυριαρχεί στο τοπίο ανάπτυξης μεθόδων πιο φιλικών για το περιβάλλον, πέραν της ανακύκλωσης. Τα βιοδιασπώμενα προϊόντα προκύπτουν από τα πολυμερή –χημικές ενώσεις που παράγονται από βιολογικές πρώτες ύλες ή φυτικά υλικά, με αποτέλεσμα να απορροφώνται φυσικά από το περιβάλλον χωρίς να το επιβαρύνουν–, ενώ ακόμη και η αυξημένη ποσότητα παραγωγής τους δεν επιφέρει περιβαλλοντικές συνέπειες ούτε περιορίζει την ανθρώπινη βιομηχανική δραστηριότητα, αφού τόσο καταναλωτές όσο και περιβάλλον ωφελούνται από τα συγκεκριμένα υλικά.
Τα μειονεκτήματα του βιοδιασπώμενου πλαστικού
Ωστόσο, μερικά από τα ζητήματα που προκύπτουν μέσα από τις συγκεκριμένες πρακτικές είναι ότι, παρ’ όλο που η πλειονότητα των υλικών των συγκεκριμένων προϊόντων παράγεται από βιολογικές πηγές, αυτό δεν σημαίνει ότι τα προϊόντα αυτά μπορούν να διασπαστούν στον ίδιο βαθμό από το περιβάλλον. Το δεύτερο ζήτημα αφορά την έννοια του βιοδιασπώμενου πλαστικού, με τους περισσότερους καταναλωτές να ερμηνεύουν γενικά τον όρο ως ένα υλικό το οποίο διασπάται από το φυσικό περιβάλλον μέσα σε διάστημα εβδομάδων ή μηνών, γεγονός που δεν ανταποκρίνεται στα πραγματικά δεδομένα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα το PLA (πολυγαλακτικό οξύ/πολυμερές), ένα υλικό το οποίο χαρακτηρίζεται ως βιοδιασπώμενο, που, όμως, μπορεί να διαλυθεί και να απορροφηθεί μόνο με τη βοήθεια μίας ειδικής βιομηχανικής μονάδας, όπου θερμαίνεται σε αρκετά υψηλή θερμοκρασία. Αν, ωστόσο, ένα μπουκάλι κατασκευασμένο από PLA ριφθεί στον ωκεανό, θα χρειαστούν εκατοντάδες χρόνια προκειμένου αυτό να απορροφηθεί.
Ακόμα, πολλές περιοχές ανά τον κόσμο δεν έχουν πρόσβαση σε αυτές τις ειδικές μηχανικές εγκαταστάσεις κομποστοποίησης, γεγονός που σημαίνει ότι η ευρεία χρήση πλαστικών PLA, χωρίς τις απαραίτητες επενδύσεις και προγραμματισμό, πιθανότητα να μην οδηγήσει σε πολλά περιβαλλοντικά οφέλη.
Η ανακύκλωση αποτελεί σαφέστατα μία ευρέως διαδεδομένη λύση για την αντιμετώπιση του παγκόσμιου προβλήματος της αυξημένης παραγωγής και συσσώρευσης πλαστικών απορριμμάτων, όμως, παρ’ όλο που η παγκόσμια προσπάθεια ανακύκλωσης έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, μόνο μία μικρή ποσότητα πλαστικών απορριμμάτων τελικά ανακυκλώνεται. Το National Geographic, μάλιστα, περιγράφει ότι μόνο το 9% των πλαστικών απορριμμάτων ανά τον κόσμο ανακυκλώνεται, αποδεικνύοντας ότι, στον συγκεκριμένο τομέα, εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά περιθώρια βελτίωσης.
Στον δρόμο για αποτελεσματικότερες λύσεις
Χαρακτηριστικά, νέες τεχνικές και τεχνολογίες ανακύκλωσης, που στηρίζονται στην πυρόλυση και άλλες μορφές αποπολυμερισμού, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία καυσίμων και χημικών πρώτων υλών από απορρίμματα πλαστικών απορριμμάτων, τα οποία μπορούν να επιστρέψουν στην ευρύτερη αλυσίδα παραγωγής με νέα αξία και ιδιότητα, συμβάλλοντας έτσι στην κυκλική οικονομία.
Ελκυστικές επιχειρηματικές και καταναλωτικές ευκαιρίες αναδεικνύουν νέες τεχνικές τόσο για την αξιοποίηση των βιοδιασπώμενων πλαστικών υλών όσο και την ανακύκλωση όχι μόνο των συγκεκριμένων υλικών αλλά και ευρύτερα, ενώ η ανταγωνιστική σχέση των δύο τεχνικών ενισχύει την ανάπτυξή τους, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο ένα κίνητρο για την ενεργή αντιμετώπιση του ολοένα και αυξανόμενου προβλήματος της διαχείρισης των πλαστικών απορριμμάτων.
