Τρία βιβλία που είχαν απαγορευτεί και σίγουρα πρέπει να διαβάσεις

Ορισμένα από τα πιο σημαντικά βιβλία στην ιστορία της λογοτεχνίας υπήρξαν και τα πιο αμφισβητούμενα. Η απαγόρευση τους ήταν αποτέλεσμα της δύναμης τους να ξεσκεπάζουν την πραγματικότητα και να αμφισβητούν τα κοινωνικά και πολιτικά κατεστημένα.

Το διάβασμα αποτελεί πύλη για την αφύπνιση της συνείδησης και την ανάπτυξη κριτικής σκέψης. Καλλιεργεί την φαντασία, χτίζει φανταστικούς κόσμους  και μας μεταφέρει σε ζωές που δεν διανοούμαστε ότι υφίστανται.

 Ο λόγος είναι ένα μέσο πού φανερώνει, ενημερώνει και — πιο απλά — «ξυπνά» την ανθρώπινη σκέψη. Το να γνωρίζεις πράγματα και αν έχεις την δυνατότητα να κρίνεις καταστάσεις θεωρείτε επικίνδυνο. Ο λόγος μπορεί να γίνει επαναστατικός ,καυστικός, βίαιος και  υπερβατικός ,πράγμα που ενοχλεί. Για αυτό και κρίνεται!

Η λογοκρισία  είναι ίσως η πιο σημαντική περίπτωση καταπίεσης της ελεύθερης γνώμης και έκφρασης. Χρησιμοποιείται συχνά από ανελεύθερα ,καταπιεστικά  καθεστώτα, πολιτικούς και θρησκευτικούς ηγέτες οι οποίοι απαγορεύουν την ύπαρξη τέτοια έργων και την έκφραση διαφορετικών απόψεων.

Ας ρίξουμε μια ματιά σε κάποια έργα της λογοτεχνίας που απαγορεύτηκαν και λοιδορήθηκαν  από κοινωνίες καθωσπρεπισμού και δογματικών ιδεολογιών.

Θαυμαστός καινούργιος κόσμος (Brave New World)-Aldous Huxley 

Το δυστοπικό αυτό αριστούργημα παρουσιάζει έναν κόσμο  όπου κυριαρχεί η τεχνολογία .Οι άνθρωποι είναι το αποτέλεσμα ενός εργοστασίου, πρόκειται για προμελετημένα ανδρείκελα που έχουν έρθει στη ζωή με έναν μόνο σκοπό: να υπηρετήσουν το καθεστώς. Η ψυχική τους διάπλαση είναι κατευθυνόμενη και προκαθορισμένη .

Το μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας του Aldous Huxley  προκάλεσε προκάλεσε πολλές αντιδράσεις και διφορούμενες  απόψεις. Στις ΗΠΑ λογοκρίθηκε και χαρακτηρίστηκε ανάρμοστο, με αποτέλεσμα να απαγορευτεί σε σχολεία και βιβλιοθήκες. Στην Ιρλανδία αποσύρθηκε από την κυκλοφορία διότι αμφισβήτησε τις αξίες της θρησκείας και της οικογένειας, ενώ στην Ινδία χαρακτηρίστηκε «πορνογράφος» για το προκλητικό περιεχόμενο και την ενθάρρυνση  του ψυχαγωγικού σεξ σε νεαρή ηλικία.

1984-George Orwell

Το δεύτερο δυστοπικο βιβλίο, «1984»,  μας μεταφέρει στην πόλη «Ωκεανία». Η Ωκεάνια είναι μια από τις τρεις υπερδυνάμεις που έχουν προκύψει από  έναν  πυρηνικό πόλεμο και χωρίζεται σε τρεις διακριτές τάξεις. Ο πρωταγωνιστής, Ουίνστον Σμιθ, εργάζεται στο Υπουργείο Αλήθειας, ξαναγράφοντας ιστορικά γεγονότα  ώστε να συμβαδίζουν με την συνεχώς μεταβαλλόμενη εκδοχή της ιστορίας του κράτους. Ο «Μεγάλος Αδερφός», το πανταχού παρόν και αόρατο μάτι του κράτους, επιβλέπει και ελέγχει τα πάντα. Ο Ουίνστον κατακρίνει το Κόμμα και τον Μεγάλο Αδελφό, ενώ είναι εναντίον του ολοκληρωτικού καθεστώτος. Όταν όμως η Τζούλια μπαίνει στην ζωή του, τίθεται το ερώτημα: Θα μπορέσει να μείνει πιστός στης απόψεις του ή θα ηττηθεί από το καθεστώς;

Σφαγείο νούμερο 5 (Slaughterhouse 5)-Kurt Vonnegut

Το διαχρονικό αυτό αντιπολεμικό μυθιστόρημα, παρόλο που περιέχει στοιχεία επιστημονικής φαντασίας, ουσιαστικά αφηγείται την ιστορία του ίδιου του συγγραφέα. Κεντρικός χαρακτήρας είναι ο απαισιόδοξος βετεράνος Μπίλι Πίλγκριμ, ο οποίος  αφηγείται τις αναμνήσεις του από την επιβίωση του βομβαρδισμού της Δρέσδης κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το ταξίδι του Μπίλι είναι σουρεαλιστικό και γεμάτο με μια σατιρική ματιά στον τρόμο και στην τραγωδία του πολέμου, συνδυάζοντας τη φρίκη του πολέμου με στοιχεία επιστημονικής φαντασίας.

Το βιβλίο είχε απαγορευτεί σε πολλά σχολεία της Αμερικής λόγω της προκλητικής γλώσσας, των σεξουαλικών αναφορών και της έκθεσης στη βία του πολέμου.

Τα απαγορευμένα βιβλία συχνά έχουν κρυφούς εραστές, καθώς, μέσω αυτών, ανοίγεται μια πόρτα προς το άγνωστο που μπορεί να οδηγήσει σε νέες πραγματικότητες και διαστάσεις. Μέσα από αυτές τις ιστορίες, τα σύνορα καταργούνται και τα καθεστώτα καταλύονται.  

Τα βιβλία και οι κόσμοι τους μας θυμίζουν ότι οι άνθρωποι είναι ικανοί τόσο για το  καλό όσο και για το χειρότερο. Και αυτή η αυτοαναφορικότητα της ανθρώπινης φύσης αναγκάζει στο τέλος τον καθένα μας να επιλέξει πλευρά.

Συντάκτης: Έλενα Νικολίτσα,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.