Πολλές από τις συνήθειες των ανθρώπων είναι τοξικές και οι ίδιοι αδυνατούν να το συνειδητοποιήσουν, ακόμη και όταν η ψυχική …
Τοξικά συναισθήματα: Πώς επηρεάζουν το σώμα και την υγεία μας
Μπορούν τα συναισθήματά μας να γίνουν πραγματικά τοξικά για το σώμα μας;
Τι σημαίνει «τοξικά συναισθήματα»;
Τα συναισθήματα είναι φυσικά και ανθρώπινα. Ωστόσο, όταν ορισμένα αρνητικά συναισθήματα παραμένουν ανεπεξέργαστα, επαναλαμβανόμενα ή χρονίως καταπιεσμένα, μπορεί να μετατραπούν σε τοξικά — δηλαδή βλαβερά για την ψυχική και σωματική υγεία. Συναισθήματα όπως ο θυμός, το χρόνιο άγχος, η ντροπή, η ζήλια και η μνησικακία συνδέονται επιστημονικά με αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης, φλεγμονών και κινδύνου για καρδιοπάθειες και εξασθένηση του ανοσοποιητικού.
Πώς δημιουργούνται τα τοξικά συναισθήματα;
Τα συναισθήματα δεν είναι αυθύπαρκτα· γεννιούνται από τις σκέψεις μας και από τον τρόπο που ερμηνεύουμε τα γεγονότα γύρω μας. Όταν οι σκέψεις μας είναι εμμονικές, αρνητικές ή επικριτικές, τότε προκαλούν και αντίστοιχα συναισθήματα. Επιπλέον, τραυματικές εμπειρίες του παρελθόντος, καταπιεστικά περιβάλλοντα ή η συνύπαρξη με ανθρώπους που μας εξουθενώνουν συναισθηματικά ενισχύουν την παραγωγή αυτών των συναισθημάτων.
Πρέπει να τα αποφεύγουμε ή να τα αποδεχόμαστε;
Η καταπίεση των συναισθημάτων τα ενισχύει. Το κλειδί είναι η επίγνωση: να τα αναγνωρίζουμε όταν έρχονται, να μην τα ταυτίζουμε με την ταυτότητά μας και να τα αφήνουμε να περνούν. Οι τεχνικές ενσυνειδητότητας, όπως ο διαλογισμός, μας βοηθούν να παρατηρούμε τις σκέψεις και τα συναισθήματα χωρίς να μας κατακλύζουν. Με αυτό τον τρόπο, τα αρνητικά συναισθήματα χάνουν τη δύναμή τους.
Ποιος είναι «τοξικός άνθρωπος» και πρέπει να τον αποφεύγουμε;
Τοξικός θεωρείται ένας άνθρωπος που επαναλαμβανόμενα προκαλεί συναισθηματική δυσφορία: χειραγωγεί, επικρίνει, μειώνει ή δημιουργεί ενοχές. Αν και όλοι οι άνθρωποι έχουν ελαττώματα, όταν κάποιος δεν δείχνει διάθεση να αλλάξει ή επηρεάζει σταθερά αρνητικά τη ζωή μας, είναι σημαντικό να θέσουμε όρια ή και να απομακρυνθούμε. Η απομάκρυνση από τέτοιες σχέσεις δεν είναι πράξη σκληρότητας, αλλά αυτοσεβασμού.
Δείτε ακόμα: Ξεκαθάρισμα στις φιλίες: Πείτε “όχι” στις τοξικές φιλίες!
Μπορούμε να ελέγξουμε τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας;
Δεν μπορούμε να ελέγξουμε το τι σκέφτεται ο εγκέφαλος ανά πάσα στιγμή, αλλά μπορούμε να καλλιεργήσουμε μια στάση παρατήρησης και να επιλέξουμε να μην ταυτιζόμαστε με κάθε σκέψη. Η γνωσιακή ψυχοθεραπεία (CBT) και η πρακτική του mindfulness έχουν δείξει ότι μπορούμε να επαναπρογραμματίσουμε τον νου, μειώνοντας τη δύναμη των αρνητικών μοτίβων και ενισχύοντας τη συναισθηματική ανθεκτικότητα.
Πώς να προστατευτούμε από τη συναισθηματική τοξικότητα;
Η στρατηγική προστασίας ξεκινά από την αυτογνωσία. Η καθημερινή ενδοσκόπηση, η ψυχική φροντίδα, η σωματική άσκηση, ο ποιοτικός ύπνος και οι υγιείς ανθρώπινες σχέσεις ενδυναμώνουν το νευρικό μας σύστημα. Η επιλογή του κατάλληλου περιβάλλοντος, η ενίσχυση θετικών συνηθειών και η αποδοχή του εαυτού αποτελούν βασικούς άξονες προστασίας. Το σώμα μας, τελικά, «ακούει» τα πάντα. Αν το γεμίσουμε με ηρεμία, ευγένεια και αυτοφροντίδα, μας το ανταποδίδει.
