Το σύμβολο του Σύδνεϋ

Η όπερα του Σύδνεϋ έκανε γνωστή όχι μόνο το αστικό κέντρο της πόλης του Σύδνεϋ, αλλά και ολόκληρη την ήπειρο της Αυστραλίας στον υπόλοιπο κόσμο.

Ιστορία

Τη χρονιά του 1953 ανακηρύχθηκε ο διαγωνισμός μεταξύ 233 υποψηφίων που αφορούσε την ίδρυση μίας στέγης τεχνών στο Σύδνεϋ. Η νικήτρια έμπνευση ήταν η ιδέα του Δανού αρχιτέκτονα Jørn Utzon ( 9 Απριλίου 1918- 29 Νοεμβρίου 2008).

Μία θεωρία πίσω από την ιστορία της σύλληψης του σχεδίου και της ίδρυσής του αφηγείται ότι το αρχιτεκτονικό κατασκεύασμα- ορόσημο είναι εμπνευσμένο από τα αρχαία ελληνικά ημικυκλικά θέατρα. Ακούγεται ενδιαφέρον.

Το βέβαιο ωστόσο, παραμένει ότι το έργο της ανέγερσης της Όπερας του Σύδνεϋ ξεκινά κατά τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1950 για να ολοκληρωθεί το 1973. Ντοκιμαντέρ, ταινίες και βιβλία είναι λεπτομερώς αφιερωμένα στα χρόνια της κατασκευής του έργου που ξεπέρασε κάθε προηγούμενη δημιουργία του αρχιτέκτονα  Jørn Utzon.

Παρασκήνιο

Όπως συμβαίνει με κάθε μεγαλεπήβολο δημιούργημα η ανέγερση της Όπερας του Σύδνεϋ δημιούργησε προστριβές με πολιτικές και προσωπικές προεκτάσεις. Ήταν ήδη 1960, η ανάθεση του έργου είχε υλοποιηθεί από το 1957 και η κατασκευή δεν προχωρούσε. Οι εργασίες καθυστερούσαν, οι προϋπολογισμοί ματαιώνονταν, άλλαξε η κυβέρνηση της Αυστραλίας, οι νέοι κυβερνητικοί και άλλοι οικονομικοί παράγοντες κατέκριναν τα αρχιτεκτονικά σχέδια του Utzon ως ανεδαφικά και μη ρεαλιστικά, καθώς και πανάκριβα. Ο νέος υπουργός δημοσίων έργων της αυστραλιανής κυβέρνησης, Ντέβιντ Χιουζ ασκούσε πίεση στο Utzon ενώ αρνούταν να καλύψει τις αναγκαίες δαπάνες των εργασιών. Ο αρχιτέκτονας, πικρά απογοητευμένος αποφάσισε να παραιτηθεί από το έργο. Πράγματι, έκλεισε το γραφείο του στην Αυστραλία και έδωσε όρκο να μην ξαναπατήσει το πόδι του στην ήπειρο.

Το 1966, ο Jørn Utzon, δυσαρεστημένος, εγκαταλείπει το έργο έχοντας αποπερατώσει το εξωτερικό της Όπερας. Την ολοκλήρωση του έργου έμελλε να αναλάβει ο διάδοχος αρχιτέκτονας, Peter Hall. O Hall κατά την περίοδο την οποία του προτάθηκε η ανάληψη του έργου της Όπερας, από το Τρίτο Στάδιο έως την ολοκλήρωσή της, ήταν ένας νεαρός και πολλά υποσχόμενος αρχιτέκτονας. «Έχω θολώσει, όμως θεωρώ ότι μπορώ ν’ αναλάβω την ολοκλήρωση της Όπερας», ήταν τα χαρακτηριστικά του λόγια. Ως απαρέγκλιτη συνθήκη του ο Hall όρισε την οριστική αναχώρηση του Utzon από τις εργασίες της κατασκευής της Όπερας: Πράγματι, εννέα ημέρες από τη δημόσια αναγγελία της παραλαβής του έργου από  τον αρχιτέκτονα Peter Hall, ο Δανός  Jørn Utzon και η οικογένειά του αποχωρούν από την Αυστραλία. Το εσωτερικό της όπερας ολοκληρώθηκε υπό την επίβλεψη αυστραλών αρχιτεκτόνων με πρώτο τον Peter Hall, ο οποίος συνάντησε πολλά αναχώματα αρχιτεκτονικής αλλά και πολιτικής φύσης. Σαράντα χρόνια μετά την αποχώρηση του Δανού Jørn Utzon και έπειτα από αιτήσεις από μέρους της Αυστραλίας, ο Utzon επέστρεψε στο 85^ο έτος της ζωής του προκειμένου να αναλάβει τις εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης του κτιρίου που καθιέρωσε τη φήμη του ως αρχιτέκτονα στα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη. Τη χρονιά 2003, ο Jørn Utzon βραβεύτηκε με την τιμητική αρχιτεκτονική διάκριση Pritzker. Ο διακεκριμένος αρχιτέκτονας και μέλος της επιτροπής των Βραβείων, αρχιτέκτονας Frank Genry έγραψε σχετικά: «Ο Jørn Utzon δημιούργησε ένα κτίριο του μέλλοντος, που ξεπέρασε την τεχνολογία της εποχής του και έφτιαξε ένα μνημείο που άλλαξε την ιστορία της χώρας ολόκληρης. Ποτέ πριν στην ιστορία δεν υπήρξε αρχιτεκτονικό δημιούργημα που να λάβει τέτοιας εμβέλειας αναγνώριση». Το 2007 το κτίριο ήταν υποψήφιο για την κατάταξή του ως ένα από τα Επτά Θαύματα του σύγχρονου Κόσμου από την UNESCO. Σήμερα, ανάμεσα στη σήραγγα της Μάγχης, το αεροδρόμιο Κανσάι, το αεροσκάφος Κόνκορντ, το φράγμα Ασσουάν, τον ουρανοξύστη Σίαρς, και το διαστημικό κέντρο Κέννεντυ συγκαταλέγεται το σύμπλεγμα της Όπερας, με το χαρακτηριστικό επιστέγασμα που θυμίζουν πανιά ιστιοφόρου.

Χαρακτηριστικά

Το κτίριο της Όπερας δεσπόζει στο λιμάνι του Σύδνεϋ, στο Bennelong της Νέας Ουαλίας, σε κοντινή απόσταση από τη σύγχρονη ομώνυμη της γέφυρα, τη γέφυρα του Σύδνεϋ. Το τεχνολογικό θαύμα της γέφυρας του λιμανιού ενώνει του Βόρειο με το Νότιο Σύδνεϋ και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της θαυμαστής σύνθεσης που δημιουργείται στο λιμάνι της πόλης.

Η Όπερα του Σύδνεϋ εξέχει ως αρχιτεκτονικό μνημείο, συνδυάζοντας το παραδοσιακό με το μοντέρνο καταφέρνοντας παράλληλα άψογο λειτουργικό αποτέλεσμα. Το σπίτι της συμφωνικής ορχήστρας του Σύδνεϋ απαρτίζεται από τα χαρακτηριστικά προκατασκευασμένα «κοχύλια». Η αρχιτεκτονική των επιπέδων ανάγεται στην αρχιτεκτονική νοοτροπία του αρχαίου πολιτισμού των Μάγια και αποτελεί σύμβολο του αρχιτέκτονα και εμπνευστή της Όπερας, Jørn Utzon. Κύριο μέλημά του υπήρξε η φυσική εναρμόνιση του αρχιτεκτονικού δημιουργήματος με το περιβάλλον του, σαν να αναφύεται μέσα από αυτό- χαρακτηριστικό της προσθετικής αρχιτεκτονικής τάσης, στην οποία είναι διαμορφωμένο το κτίριο. «Στέκει μόνο του,  αδιαμφισβήτητο αριστούργημα ανθρώπινης δημιουργίας, όχι μόνον του 20^ου αιώνα αλλά ολόκληρης της ανθρώπινης ιστορίας». Σύμφωνα με τα λόγια που περίγραψαν το κτίριο της Όπερας από επιτροπή εμπειρογνωμόνων για τα μνημεία της ανθρώπινης πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO το 2007.

Ο χώρος της τέχνης εγκαινιάστηκε στις 20 Οκτωβρίου του 1973 από τη Βασίλισσα της Αγγλίας και της Κοινοπολιτείας των Εθνών, Βασίλισσα Ελισάβετ Β’. Στην τελετή δεν έγινε μνεία στο όνομα του πατέρα της όπερας Jørn Utzon.

Το εσωτερικό

Η πρώτη παράσταση που φιλοξένησε η Όπερα του Σύδνεϋ υπήρξε η όπερα «Πόλεμος και Ειρήνη» του Σέργκεϋ Προκόφιεφ από την Εθνική Όπερα της Αυστραλίας.

Το επιβλητικό δημιούργημα είναι ένα σύμπλεγμα που αποτελείται από πέντε θέατρα, πέντε στούντιο πρόβας, δύο κύριες αίθουσες εκδηλώσεων τέσσερα εστιατόρια έξι μπαρ και πολλά καταστήματα αναμνηστικών δώρων. Πρόκειται για την πραγμάτωση του σχεδίου του οραματιστή του: ο Δανός αρχιτέκτονας οραματίστηκε και εργάστηκε για να ιδρύσει «ένα έργο τέχνης, γεμάτο έργα τέχνης το οποίο θα φιλοξενούσε έργα τέχνης».

Στατιστικά που εντυπωσιάζουν

• Μέχρι σήμερα προσελκύει περί τους 000.000 θεατές ετησίως φιλοξενώντας έργα των τεχνών του θεάματος.
• Οι παραστάσεις οι οποίες ανεβαίνουν κάθε χρόνο στις αίθουσες της Όπερας ανέρχονται περί τις 000 τον χρόνο.
• Οι χώροι που απαρτίζουν το σύμπλεγμα είναι το Concert Hall με χωρητικότητα 2.679 καθίσματα.
• Στην αίθουσα των Συναυλιών βρίσκεται το μεγαλύτερο εκκλησιαστικό όργανο στον κόσμο με περισσότερους από 1.547 σωλήνες.
• Το Opera Theater διαθέτει 1.547 καθίσματα και είναι ο κύριος χώρος διεξαγωγής παραστάσεων για την όπερα της Αυστραλίας, και το αυστραλιανό μπαλέτο, Australian Ballet Company. Στεγάζονται επίσης το Drama Theater me 554 καθίσματα, το Playhouse Theatre με χωρητικότητα 398 καθισμάτων και το Studio Theatre των 364 καθισμάτων.

Το αριστούργημα στο λιμάνι του Σύδνεϋ είναι μία κατασκευή του 20^ου αιώνα και συμπληρώνει αρμονικά το φυσικό τοπίο της θάλασσας. Όσο και αν έχει υμνηθεί για την τεχνική και καλλιτεχνική του τελειότητα, το δέος της θέας, από το εξωτερικό και από το εσωτερικό του κτιρίου, μέσα από τα γυάλινα κλιμακωτά παράθυρα, την έκταση και τον εσωτερικό διάκοσμο από ρόδινο γρανίτη του Καναδά και ξύλο κόντρα πλακέ από τη βόρεια νέα Ουαλία, την περίτεχνη αρχιτεκτονική του,  παραμένει ανείπωτο.

Συντάκτης: Μαρίνα Σίσκου,

Influence:

Σπούδασα Αγγλική Φιλολογία και εργάζομαι ως εκπαιδευτικός, μεταφράστρια και επιμελήτρια κειμένων…