Το στίγμα του γήρατος

Υπάρχει ηλικιακός ρατσισμός και στίγμα στην τρίτη ηλικία; 

Βλέποντας αυτή την εικόνα, καταλαβαίνουμε πόσο απομακρυσμενο είναι το γήρας από τα πρότυπα της μόδας. 

Αυτή η ιδιαίτερη εικόνα, είχε επιλεχθεί από τον σχεδιαστή Tom Ford το Δεκέμβριο του 2010 για την έκδοση του Vogue Paris. Σύμφωνα με το σχεδιαστή, η λατρεία της νιότης έχει καταντήσει κουραστική, η κοινωνική απόρριψη του γήρατος, ο στιγματισμός των γκρίζων μαλλιών, των ρυτίδων και των σωμάτων που αυλακώνονται από τα χρόνια είναι ένα δεδομένο των ημερών μας το οποίο αρνείται να ενστερνιστεί. 

Συγκεκριμένα, ήθελε να παρουσιάσει έναν 

άντρα και μια γυναίκα που είναι μαζί μια ζωή, πιστοί ο ένας στον άλλο και ο πόθος τους παραμένει άσβεστος. Το φλέγον πάθος είναι ένα συναίσθημα που μπορεί να κατοικεί σε οποιοδήποτε σώμα με την ίδια δύναμη.

Τι πραγματικά όμως έχετε αισθανθεί με αυτές τις εικόνες; Οι περισσότεροι το χαρακτήρισαν ως γεροντικό πορνό αγνοώντας την ανάγκη που θα έχουν στο μέλλον να αγαπούν και να αγαπηθούν με τέτοιο τρόπο. 

Τι είναι το κοινωνικό στίγμα και πως πλήττει την τρίτη ηλικία; 

Προκειμένου να εμβαθύνουμε στην εξερεύνηση και κατά συνέπεια κατανόηση του γεροντικού στίγματος, πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε τι είναι το κοινωνικό στίγμα.

Η έννοιά του γεννήθηκε το 1963 από τον Erving Goffman. 

• ασυμφωνία μεταξύ εικονικής και 

πραγματικής κοινωνικής ταυτότητας

• ένα ειδικό είδος σχέσης μεταξύ ιδιότητας και στερεότυπου

• απόκλιση από πρότυπα ταυτότητας που πρέπει να συμμορφώνονται αντί να τηρούνται

Χρησιμοποίησε τον όρο «νόρμα» με μια ευρύτερη έννοια, συμπεριλαμβανομένου ενός συνόλου συγκεκριμένων χαρακτηριστικών σε μια συγκεκριμένη κοινωνία όπως το προσωπικό όραμα, ο αλφαβητισμός και η φυσική ελκυστικότητα. Στην τρίτη κατηγορία εμπίπτει το γήρας.

Σύμφωνα με τον E.Goffman, η νόρμα στην αμερικανική κοινωνία αντιστοιχεί με έναν λευκό, νεαρό, παντρεμένο, αστό, βόρειο, ετεροφυλόφιλο προτεστάντη πατέρα με πανεπιστημιακή εκπαίδευση, πλήρως απασχολούμενο, με καλή επιδερμίδα, βάρος, ύψος και αθλητικό σώμα. Ως εκ τούτου, δεν αρκεί να υπάρχει θέληση ή επιθυμία για να συμμορφωθεί με την νόρμα. Ο καθένας που 

αποτυγχάνει να μιμηθεί ή να υιοθετήσει αυτά τα πρότυπα νιώθει ανάξιος, ατελής και μίζερος. 

Απαντώντας σε σχετικά ερωτηματολόγια παρατηρήθηκε ότι οι ηλικιωμένοι στις δυτικές χώρες αξιολόγησαν τη θέση τους στην κοινωνία κάπως πιο ευνοϊκά από τους νεότερους, ενώ οι ηλικιωμένοι στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης ένιωθαν ότι ήταν χαμηλότεροι στην κοινωνική ιεραρχία από τους νεότερους καθώς και χαμηλότερα σε σύγκριση με τους συνομηλίκους τους. 

Επίσης, η «παγκοσμιοποίηση», δίνει περισσότερες ευκαιρίες στους νέους, που μιλούν ξένες γλώσσες, διαχειρίζονται σύγχρονες τεχνολογίες, σπουδάζουν, εργάζονται, ζουν και κάνουν διακοπές στο εξωτερικό, αλλά αποξενώνει τους ηλικιωμένους που δεν γνωρίζουν ξένες γλώσσες και δεν χρησιμοποιούν νέες τεχνολογίες. Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι μεγαλύτερες ηλικίες είναι η ικανότητα εύρεσης εργασίας. 

Στην χώρα μας έχουν γίνει κάποιες προσπάθειες για να εκπαιδευτούν οι μεγαλύτεροι σε ηλικία στις νέες τεχνολογίες ακόμα και στο ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Παρόλα αυτά η συμπεριφορά των νέων είναι αυτή που προκαλεί τόσο έντονα την αποστασιοποίηση των ηλικιωμένων καθιστώντας τους λανθασμένα ανίκανους και ημιμαθείς καθώς δεν κρίνονται βάση της εποχής τους αλλά βάση της δικής μας. 

Θα ήθελα να ολοκληρώσω αυτό το άρθρο με μια αναφορά στην κρύπτη των Καπουτσίνων της Ιταλίας. Μπαίνοντας κάνεις στην κρύπτη, θα βρει την επιγραφή: “Noi eravamo quello che voi siete; voi sarete quello che noi siamo.”. 

(Εμείς είμασταν αυτό που είστε εσείς, εσείς θα γίνετε αυτό που εμείς είμαστε.)

Αλλάζοντας τη δική μας συμπεριφορά, εξασφαλίζουμε ένα καλύτερο μέλλον για εμάς.

Συντάκτης: Μελίτα Βασιλειάδου,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.