Η συγχώρεση είναι ένα από τα πιο χρήσιμα εργαλεία που διαθέτουμε και αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο των κοινωνικών μας σχέσεων. Το …
Το σήμερα και το αύριο
Δεν μπορούμε να ξεφύγουμε εύκολα από το σήμερα. Το παρόν μας κρατάει κολλημένους επάνω του, ενώ στην πραγματικότητα δεν υπάρχει, διότι η φύση του είναι να παρέρχεται. Και αυτό το ξεχνάμε κι έτσι ξεχνάμε το μέλλον που είναι η επόμενη στιγμή μας.
Το παρόν
Φανταζόμαστε, διότι έτσι μας εξυπηρετεί, ότι το «μέλλον είναι δεδομένο στο παρόν», ότι δηλαδή μπορούμε να συμπεράνουμε για το αύριο από το σήμερα, από την στιγμή για την άλλη.
Είναι παράλογο, αλλά όπως κι ο φόβος σωτήριο, διότι αλλιώς η ζωή μας θα δυσκόλευε απείρως. Είναι μια προστατευτική λειτουργία του εγκεφάλου, η ίδια πιθανά, που μπαίνει σε λειτουργία σε ότι αφορά το γεγονός ότι είμαστε θνητοί, ότι κρεμόμαστε από μία κλωστή.
Εάν το σκεπτόμασταν, εάν ήταν μια συνεχής συνειδητή αντίληψη των πραγμάτων, πιθανόν να μην κάναμε βήμα-ούτε μπρος, ούτε πίσω. (Το αποτέλεσμα θα ήταν σίγουρα ο θάνατος). Όμως ο άνθρωπος το υπερβαίνει αυτό σε κάθε εποχή και κάθε μέρα.
Φαίνεται να αψηφά, να έρχεται αντιμέτωπος πρόσωπο με πρόσωπο, συνειδητά και υποσυνείδητα, με την θνησιμότητά του και στο χείλος αυτού του γκρεμνού του, να κτίζει νέες γέφυρες: ιατρική, φυσική, φιλοσοφία, τεχνολογία και κάθε είδους γνώση, με γνώμονα όχι μόνο τον τωρινό εαυτό του, αλλά ως επί το πλείστον, τον αυριανό: τα παιδιά του, εκείνους που έρθουν μετά και που θα επωφεληθούν από αυτές τις γέφυρες, κι ας μην είναι από τσιμέντο, ας είναι από σχοινιά ή κλαδιά, αιωρούμενες και επισφαλείς, όπως πάντα είναι η γνώση. Διότι αυτό είμαστε κι εμείς.
Κι εδώ ίσως ο άνθρωπος να είναι επιτέλους άξιος χαιρετισμού. Πόσες ασθένειες έχει περάσει η ανθρωπότητα; Πόσες καταστροφές κι όμως πάντα έχει χρησιμοποιήσει ότι έχει μπροστά του για να κινηθεί και να ανυψωθεί πάνω του, να πολεμήσει, να το πατάξει! Αυτό θέλει ένα πνεύμα δυνατό. Ένα πνεύμα που δεν αψηφά την ύλη του μεν όμως την υπερβαίνει, την αναγνωρίζει (αίτια και αποτελέσματα) και παίρνει τα ηνία.
Το μέλλον & η ευθύνη του
«Κάθε εμπόδιο», λέμε, «για καλό!». Και για το δικό μας καλό σήμερα, αλλά πιο πολύ για το καλό των επόμενων, των μελλοντικών ανθρώπων που δεν θα γνωρίσουμε και δεν θα μας γνωρίσουν- που δεν πειράζει διότι δεν διαφέρουμε, διότι η ουσία μας είναι μία.
Αυτό που γίνεται σήμερα δεν είναι παράλογο. Μια ασθένεια έχει μία αιτία ή αιτίες κι ας μην την γνωρίζουμε, όπως δεν γνωρίζουμε τα περισσότερα πράγματα αυτού του κόσμου που θεωρούμε δικό μας και τον παίρνουμε ως δεδομένο, δίχως να τον φροντίζουμε, με τον εγωκεντρισμό μικρού παιδιού.
Παρ’ αυτά, η ουσία είναι μία: Η άγνοιά μας, δεν μας στέκει πάντα εμπόδιο. Γίνεται εφαλτήριο προς κάτι νέο: νέα κίνηση, νέα στοιχεία, νέα θέαση, νέα θεώρηση, νέα σύνδεση, νέα σχέση μεταξύ ανθρώπων. Ένα νέο σχετίζεσθαι.
Και εάν σε αυτό το σημείο μου πείτε: «Μήπως είσαι πολύ αισιόδοξη;», θα σας πω: «Όχι.». Διότι δεν τίθεται θέμα αισιοδοξίας ή απαισιοδοξίας, που είναι απλά δύο διαφορετικές θεάσεις του ίδιου γεγονότος, χωρίς να αλλάζουν το γεγονός κάθε αυτό που διαδραματίζεται στο παρόν, το οποίο, λανθασμένα, φαντάζει στο νου μας ως αιώνιο.
«Όχι», διότι δεν υπάρχει πραγματικά, εάν θέλουμε να προχωρήσουμε, άλλη θέαση από την θέαση του μέλλοντος, του γενικότερου μέλλοντος όλων, όπου οι πράξεις και οι δράσεις μας στο παρόν θα έρθουν σαν αποτέλεσμα αυτής της στάσης: Εχουμε ευθύνη για το μέλλον που δεν γνωρίζουμε, που δεν υποψιαζόμαστε καν, που ποτέ δεν θα δούμε.
Και που όμως φέρουμε την ευθύνη του κάθε στιγμή του σήμερα.
