Η αυτοαντίληψη αφορά στη γνωστική διάσταση του ποιος είμαι, σε αντίθεση με την αυτοεκτίμηση που εξετάζει το πώς αισθάνομαι για αυτό που είμαι.     

Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η καλή σχέση με τους γονείς βελτιώνει την αυτοεκτίμηση του παιδιού, γεγονός που συμβάλλει και στις σχέσεις με τους συνομηλίκους του, κυρίως στην εφηβεία. Οι εμπειρίες αυτές οδηγούν το νέο να αποκτήσει το αίσθημα της αυτοεκτίμησης και αυτοαντίληψης και με εφόδια αυτά, να ζει στον κόσμο κι όχι μέσα από αυτόν. 

Η αυτοαντίληψη αφορά στη γνωστική διάσταση του ποιος είμαι, σε αντίθεση με την αυτοεκτίμηση που εξετάζει το πώς αισθάνομαι για αυτό που είμαι.      Καθημερινά, χωρίς να το καταλάβουμε μπαίνουμε σ’ ένα παιχνίδι ρολών και προβαίνουμε σε εκπτώσεις στη ζωή μας. Μία ανάμνηση κι ένα συναίσθημα μπορεί να οδηγήσουν έναν άνθρωπο στην αμφιβολία για την προσωπική του εκδοχή στα γεγονότα. Όλοι σαν παιδιά βιώσαμε την απόρριψη. Τι συμβαίνει όμως όταν πρόκειται για συναισθηματική παραμέληση στην παιδική ηλικία η οποία προκύπτει από το οικογενειακό περιβάλλον; 

Όταν οι γονείς δεν ανταποκρίνονται συναισθηματικά στα παιδιά τους, μοιάζουν να τα υποτιμούν. Αυτό που θα συνοδεύει σ’ αυτή την περίπτωση ένα παιδί είναι ότι τα δικά του συναισθήματα και οι δικές του απόψεις δεν χρησιμεύουν κάπου και δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των γονέων. 

Το συναίσθημα με την ανάμνηση είναι δύο άρρηκτα συνδεδεμένες έννοιες, αφού το πώς νιώσαμε σε μία συγκεκριμένη κατάσταση είναι και ο τρόπος που έχει αποθηκευτεί στη μνήμη μας ως ανάμνηση. Όταν το συναίσθημα λοιπόν, έγκειται σε εκπτώσεις, βλάπτει τη συνείδηση και την ανάμνηση, με αποτέλεσμα σε μία συνθήκη – την οποία αναπάντεχα συνδέουμε με μία προηγούμενη εμπειρία, αδυνατούμε να ανταπεξέλθουμε και νιώθουμε ευάλωτοι. Υιοθετούμε αντιλήψεις και γινόμαστε έρμαια και φερέφωνα συνομηλίκων μας, υποτιμώντας τα δικά μας θέλω.

Ξέρω πραγματικά τι θέλω;

Στην πραγματικότητα, οδηγούμαστε πολύ εύκολα στην μη ικανοποίηση των δικών μας αναγκών. Μα πώς να με σεβαστούν οι άλλοι όταν εγώ υποτιμώ ο ίδιος, τον εαυτό μου; Οι κοινωνικές σχέσεις έχουν τη δική τους θέση στην απόκτηση της αυτοαντίληψης και αυτοεκτίμησης, όμως τα πράγματα δυσχεραίνουν όταν ο νέος ήδη δυσκολεύεται να κατανοήσει, να αγαπήσει και να σεβαστεί τον εαυτό του. Μέσα από μία παρέα συνομηλίκων που δεν ανήκει, χάνει εντελώς τον αυτοπροσανατολισμό του και δημιουργεί μία στρεσογόνα συνθήκη, καθώς εξαφανίζεται η ικανότητα να εκδηλώνεται. 

Σε αυτήν την περίπτωση πού είναι οι γονείς που πλέον έχουν πετάξει το μπαλάκι στα παιδιά, κάνοντας γενναιόδωρα κριτική και περιμένοντας ένα επόμενο λάθος; 

Διαβάστε επίσης: Πώς επηρεάζει η αρνητική κριτική την αυτοεκτίμησή μας;

Εκείνοι είναι που κρατούν το κλειδί που εξασφαλίζει τον δρόμο για μία ευτυχισμένη ζωή σ’ ένα παιδί. Η θλιβερή αλήθεια όμως είναι πως ένας γονιός δεν μπορεί να δώσει στο παιδί του κάτι που ο ίδιος δεν έχει ή καλύτερα δεν κατανοεί. 

Εύκολα διακρίνεις έναν νέο με αυτοεκτίμηση και αυτοαντίλιψη από εκείνον που χαρακτηρίζεται από χαμηλότερα επίπεδα. Αφού ο άλλος αδυνατεί να αντιμετωπίσει τις συνέπειες των πράξεών του, αποφεύγει νέες εμπειρίες και αισθάνεται το αίσθημα απόρριψης από άλλους. Νιώθει ευάλωτος και κατηγορεί τρίτους για δικές του αδυναμίες. Ο φόβος της αποτυχίας ακολουθεί ένα νέο με χαμηλά επίπεδα αυτοεκτίμησης, εμποδίζοντάς τον να ξεκινήσει και να ολοκληρώσει οποιαδήποτε ενέργεια. 

Οι άνθρωποι έχουν την ανάγκη να βασίζονται στις εμπειρίες και στις αποφάσεις που οι ίδιοι παίρνουν. Αυτά καθιστούν τον καθένα μας αυθεντικό για να μπορούμε να πορευτούμε στον κόσμο και να συνυπάρξουμε. Εκείνος που εμπιστεύεται τον εαυτό του ακολουθεί τη δική του αλήθεια και την αμφισβητεί μόνο στην περίπτωση που είναι έτοιμος να αναλάβει την ευθύνη των πράξεών του. Όταν οι γονείς διδάξουν αυτό το σπουδαίο μάθημα στα παιδιά τους θα τους δημιουργήσουν χώρο να εξελιχθούν κι έτσι αργότερα, τα ίδια θα δώσουν χώρο στις απόψεις των ανθρώπων γύρω τους.

Οι νέοι χρειάζονται όπλα, χρειάζονται να είναι ψυχικά υγιή άτομα και να δέχονται περιγραφικούς επαίνους, μαθαίνοντας έτσι να αξιολογούν τις αποφάσεις που με ωριμότητα λαμβάνουν. Ο ρόλος των γονέων δύσκολος, μα καθοριστικός. Χρειάζεται να παλέψουν και να δείξουν στα παιδιά τον τρόπο να μη θυσιάζουν αυτό που μπορούν να γίνουν γι’ αυτό που αισθάνονται ότι είναι. 

Εξάλλου ο άνθρωπος ξεκινά ουσιαστικά να ζει τη στιγμή που αρχίζει να αγαπιέται.

Συντάκτης: Χρυσούλα Μουλαρτζή, Πτυχιούχος Φιλοσοφικής με ειδίκευση στην Ψυχολογία, Ειδική Παιδαγωγός

Influence:

Είμαι απόφοιτος του Τμήματος Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Ιωαννίνων και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος…