Το αντίτιμο της ελευθερίας

Πόσες προσπάθειες δεν έχουν καταβληθεί στον σύγχρονο κόσμο για την δημοκρατία και την ελευθερία έκφρασης! Και όμως, κάποιοι δεν το έχουν δεδομένο. Και δεν γίνεται λόγος τώρα για τα κατ’ επίφαση δημοκρατικά καθεστώτα των χωρών της Μέσης Ανατολής, για παράδειγμα. Ο λόγος γίνεται για τον μοντέρνο άνθρωπο όπου και αν βρίσκεται. Και αυτός δέχεται δεδομένα τα οποία τον προβληματίζουν αν όντως είναι ελεύθερος.

Τι σημαίνει ελευθερία έκφρασης και δράσης; Τι σημαίνει πια «ελεύθερος άνθρωπος»; Λέγεται αυτός που δεν είναι δεμένος με εθισμούς, φοβίες, απωθημένα, άλλα άτομα, ούτε καν ανάγκες. Ακόμη και αυτός που έχει όνειρα, είναι δεμένος με τα όνειρα του. Λοιπόν, ποιος μπορεί να δεχτεί με επιτυχία τον χαρακτηρισμό «ελεύθερος»;

Και δεν είναι όλοι οι άνθρωποι δεμένοι με κάτι στον ίδιο βαθμό. Κανείς θα έλεγε πως οι ευαίσθητοι είναι πιο εύκολο να πουλήσουν την ελευθερία τους για κάτι που θα τους καλύπτει τα κενά. Οι ευαίσθητοι, οι ονειροπόλοι, οι πληγωμένοι. Και όμως! Πολλές φορές, αυτοί είναι αυτοί που καταλαβαίνουν την άξια της αυτενέργειάς τους πρώτοι. Όσοι φαίνονται πολύ στοχοπροσηλωμένοι, άτομα εμμονικά με την εξωτερική τους εμφάνιση, ή με την επιτυχία και το χρήμα, όσοι κυνηγούν τη ζωή και τις ευκαιρίες της, δείχνουν πιο δυναμικοί και αυτοί που πραγματικά θα νικήσουν στη ζωή. Ούτε αυτοί, βέβαια, είναι ελεύθεροι, σύμφωνα με τα όσα ειπώθηκαν παραπάνω.

Γιατί δυσκολευόμαστε να είμαστε ελεύθεροι και γιατί δυσκολευόμαστε να εντοπίσουμε πραγματικά κάποιον ελεύθερο άνθρωπο; Γιατί ο άνθρωπος έχει στόχους. Και ο καθένας μας δεν κουβαλάει μόνο τους δικούς του, αλλά και τους στόχους των άλλων για αυτόν. Προσοχή, προσοχή! Προσοχή με τους στόχους των άλλων για εμάς. Εύκολα τους περνάμε για δικούς μας, επενδύουμε και χάνουμε χρόνο. Κανείς δεν φοράει τα δικά μας παπούτσια. Αν χρειαστεί ένα άτομο να μας ρωτήσει «Είσαι καλά;», και περισσότερο, να του απαντήσουμε και να μην ενδιαφερθεί για την απάντηση, τότε δεν έχει το δικαίωμα να ενδιαφερθούν ε για τη γνώμη του για εμάς και την πορεία μας.

Τι θα γίνει αν κάποιος ακούει τις γνώμες των άλλων αντί για τις δικές του; Ωθείται σε τάσεις ή πράξεις με συνέπειες που μπορεί να είναι σοβαρές. Και αυτό γιατί παρακινήθηκε από μια παρόρμηση ανώριμη, εγωιστική ή από ελκυστικά, αλλά ανεδαφικά, σενάρια. Εκείνοι, όμως, θα ζουν με τις συνέπειες της πράξης ή της τάσης, που ίσως είναι συμβιβασμοί και περιορισμοί. Είναι μια υπόσχεση που πρέπει να τηρήσεις, ακόμα και όταν βλέπεις πως δεν μπορείς, είναι κοινωνικά συμβόλαια, κενά περιεχομένου πια και κοινωνικές- ανούσιες- υποχρεώσεις. Είναι δεσμά. Αν έχεις δεσμά δεν είσαι ελέυθερος.

Έστω πως κάποιος θέλει να ελευθερωθεί από τα δεσμά. Όσο πιο γρήγορα, τόσο το καλύτερο. Αν πέσει στην παγίδα της αναβλητικότητας, θα καλύπτει τις εκκρεμότητες του. Όσο τις καλύπτει, τόσο θα δημιουργεί και άλλες. Αν επιλέξει, όμως, να βγει από το φαύλο κύκλο, ο μελλοντικός εαυτός του θα τον ευγνωμονεί.

Κανείς δεν είναι ελεύθερος, άρα όλοι έχουν προβλήματα. Η επιλογή είναι στο άτομο αν θα ταχθεί με τη μοιρολατρία και τη μιζέρια, η με την ενδοσκόπηση και την ανάληψη δράσης, ώστε να λάβει το παράσημο της «λύτρωσης» στο τέλος. Η δικαιολογία στο στόμα του ώριμου και του δυνατού δεν έχει θέση. Εκείνοι που έχουν την προδιάθεση να είναι ελεύθεροι, ξέρουν να σιωπούν και να αναλαμβάνουν δράση. Ένα λάθος είναι ο “σταυρός” μας, αλλά και το δώρο μας.

Συντάκτης: Ασημίνα Σταυρίδη,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.