Το βαθύτερο νόημα του θυμού

Ο θυμός είναι από τα συναισθήματα που μπορεί να βιώσουμε όλοι μας και να μας δημιουργήσει προβλήματα στην καθημερινότητά μας. Μάθετε πως μπορείτε να τον διαχειριστείτε εύκολα και απλά.

Ο άνθρωπός από σχεδόν 4 χιλιετίες εξέλιξης και ιστορίας έχει αλλάξει αρκετά. Δημιούργησε τον σύγχρονο πολιτισμό που έχει καταπιέσει και σχεδόν υποτάξει πολλά από τα πρωτόγονα ένστικτά μας. Ένα όμως από τα ένστικτα που δεν μπόρεσε να δαμάσει αρκετά καλά είναι εκείνο του θυμού. Αποτελεί ένα συναίσθημα το οποίο μπορεί να αποτελέσει σημαντικό οδηγό, αν μάθουμε να το αποκωδικοποιούμε και να το ελέγχουμε με τον σωστό τρόπο.

Τι είναι ο θυμός;

O θυμός είναι το ανθρώπινο συναίσθημα το οποίο μας προειδοποιεί ότι κάποια ανάγκη μας έχει μείνει ακάλυπτη ή κάποιος μας απειλεί. Στην ουσία λοιπόν μας προετοιμάζει για μια υπαρκτή απειλή. Εξάλλου αν παρατηρήσετε και την γλώσσα  σώματος του θυμού θα δείτε ότι έχει μέσα της αρκετή ενέργεια. Σηκωνόμαστε όρθιοι, έχουμε τεντωμένα νεύρα, υψηλή ένταση φωνής, έντονη και γρήγορη κίνηση σώματος και χεριών είναι λίγα μόνο από τα εμφανή χαρακτηριστικά ενός θυμωμένου ανθρώπου.

Είναι ο θυμός έμφυτος;

Με μια λέξη όχι. Ο άνθρωπος είναι μιμητικό ον και ως εκ τούτου μιμείται συμπεριφορές τις οποίες βλέπει και εκφράσεις τις οποίες χρησιμοποιεί. Αν είμαστε λοιπόν σε ένα περιβάλλον όπου βλέπουμε αρκετούς θυμωμένους ανθρώπους μπορεί και εμείς εν τέλει να υιοθετήσουμε συνήθειες και συμπεριφορές.

Αρνητικά θυμού

Ο θυμός συνδέεται με την εμφάνιση αρκετών ασθενειών, όπως για παράδειγμα καρκίνος, καρδιοπαθειών ή εγκεφαλικών. Επίσης το κακό με τον θυμό είναι ότι αν γίνει μόνιμη κατάσταση αποτελεί ένα εθιστικό συναίσθημα. Το σώμα μας εκκρίνει ορμόνες οι οποίες σχετίζονται με την ευχαρίστηση όταν είμαστε θυμωμένοι και εκλαμβάνει τις εκρήξεις του θυμού σαν επιβράβευση από εμάς.

Εκφράζοντας το θυμό με διεκδικητικότητα

Είναι η έκφραση του συναισθήματος και της σκέψης που μας χαρακτηρίζει εκείνη τη στιγμή (σε πρώτο ενικό). Ο καλύτερος τρόπος για να εκφράσουμε ένα συναίσθημα είναι να το εκφράσουμε με ευγένεια, κάνοντας έτσι τους άλλους ανθρώπους να θέλουν να μας ακούσουν ακόμα και αν δεν έχουμε κάτι εντελώς θετικό να τους πούμε. Πως σχετίζεται ο θυμός με την διεκδικητικότητα; Ο θυμός είναι δευτερεύον συναίσθημα. Μας δείχνει ότι κάποια ανάγκη μας έχει μείνει ανικανοποίητη και ως εκ τούτου το αποτέλεσμα της μη διεκδίκησης αυτής της ανάγκης είναι ο θυμός μας. 

Αν μπορούσαμε να βάλουμε τους ανθρώπους σε κατηγορίες ανάλογα με το πόσο διεκδικούν τις ανάγκες και τα συναισθήματά τους θα είχαμε τρεις κατηγορίες. Τους επιθετικούς (aggressive) που διεκδικούν όλες τις ανάγκες τους με κάθε πιθανό τρόπο, τους παθητικούς (passive) που δεν τις διεκδικούν καθόλου ή πολύ λίγο και τους παθητικούς επιθετικούς (passive aggressive) που δεν διεκδικούν γενικά, αλλά χρησιμοποιούν έμμεσους τρόπους για να δείξουν ότι ενοχλούνται και ότι δεν τους αρέσει μια κατάσταση. 

Επιπλέον κάτι σημαντικό που αξίζει να γνωρίζουμε για τον θυμό είναι ότι έχει στάδια. Όπως το νερό δεν βράζει σε θερμοκρασία κάτω από 100 βαθμούς, έτσι και ο θυμός. Με σειρά από το πιο ήπιο ως το πιο έντονο είναι ενόχληση, δυσαρέσκεια, νεύρα, θυμός, οργή, αγανάκτηση, μανία και τέλος είναι το μίσος. 

Αντιμετώπιση

Όπως και σε όλα τα συναισθήματα όσον αφορά την αντιμετώπισή τους όλα ξεκινούν από την αποκωδικοποίηση του συναισθήματος και στο να μάθουμε τι μας θυμώνει και γιατί. Ποιο είναι το συναίσθημα δηλαδή που κρύβεται πίσω από τον θυμό. 

Το επόμενο βήμα είναι να το εκλογικεύσεις και να προσπαθήσεις εκείνη την στιγμή να εκφράσεις το συναίσθημα που νιώθεις.

Σύμφωνα με μια γνώμη το να ξεσπάσεις κάνει καλό. Στην περίπτωση του θυμού δεν ισχύει αυτό. Όσο περισσότερο ξεσπάμε τόσο περισσότερο εντείνεται το φαινόμενο και γίνεται μονιμότητα. Η σωστή λύση εδώ είναι να προκαλέσουμε τον θυμό και να προσπαθήσουμε να τον ελέγξουμε και να τον κατευνάσουμε εκφράζοντας το πραγματικό συναίσθημα.

Επίσης σύμφωνα με μια άλλη άποψη ο θυμός φεύγει με τον χρόνο. Ούτε αυτό ισχύει, όταν  είμαστε θυμωμένοι ενδέχεται το συναίσθημα μπορεί να διαρκεί μια στιγμή ή να ανακυκλώνεται μονίμως. Αν είμαστε θυμωμένοι με ένα γεγονός του παρελθόντος πρέπει να το αναλύσουμε ως εξής:

1)Τι ήταν αυτό που με θύμωσε;

2) Ποια ανάγκη μου δεν ικανοποιήθηκε με αυτό το γεγονός;

3)Ποιο κομμάτι της αντίδρασης θα ήθελα να αλλάξω;

4)Πως θα ήθελα να αντιδράσω τις επόμενες φορές;

Για τη σύνταξη του άρθρου χρησιμοποιήθηκαν πληροφορίες από το σεμινάριο “Διαχείριση θυμού” του Believe in You, με εισηγήτρια την Εύη Ξυραφά.

Συντάκτης: Αναστάσιος Χριστόπουλος,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.