Ενώ το κουτσομπολιό είναι συνήθως αποκρουστικό, είναι μια ένοχη ευχαρίστηση με την οποία πολλοί από εμάς ασχολούμαστε κατά καιρούς. Αν και το …
Το κουτσομπολιό: Η σκοτεινή όψη της ανθρώπινης φύσης
Τι είναι το κουτσομπολιό
Το κουτσομπολιό είναι μια από τις πιο διαδεδομένες και, ταυτόχρονα, πιο επικίνδυνες συνήθειες που έχουμε ως κοινωνία.
Αν και αρκετοί το θεωρούν απλώς “προσωπική κουβέντα” ή “μικρές αθώες συζητήσεις”, στην πραγματικότητα, το κουτσομπολιό δεν είναι τίποτα περισσότερο από τοξική διάδοση πληροφοριών που πολύ συχνά έχουν στόχο να υποβαθμίσουν, να γελοιοποιήσουν ή να καταστρέψουν την εικόνα κάποιου άλλου. Και το χειρότερο; Όλο αυτό γίνεται με την πλήρη συναίνεση και ευχαρίστηση των συμμετεχόντων.
Το κουτσομπολιό, λοιπόν, δεν είναι απλώς μια αθώα ανταλλαγή πληροφοριών ή μια προσπάθεια να μάθουμε τα νέα της ημέρας. Πολύ συχνά γίνεται το όχημα της κακίας, της ζήλιας και της μικρότητας. Δεν είναι λίγες οι φορές που κάποιοι, ενώ δεν γνωρίζουν καν τα πραγματικά γεγονότα, διαδίδουν φήμες και παραποιημένα στοιχεία για να τραβήξουν την προσοχή ή για να νιώσουν σημαντικοί. Κι αυτό το κάνουν χωρίς ίχνος ενοχής ή αυτογνωσίας. Μάλιστα, δεν έχουν κανέναν ενδοιασμό, αφού το θέμα είναι ο άλλος και το τι έκανε.
Πώς εξελίσσεται
Ο κόσμος του κουτσομπολιού είναι γεμάτος υπερβολές και ανακρίβειες. Από τα μικρά, φαινομενικά αθώα σχόλια για την εμφάνιση ή την προσωπική ζωή κάποιου, μέχρι τις σοβαρές φήμες που μπορούν να καταστρέψουν οικογένειες ή καριέρες. Όλοι έχουμε ακούσει ή έχουμε πει τη φράση: “ξέρεις τι έγινε με τον/την τάδε, τα έμαθες;” Γιατί το κουτσομπολιό δεν είναι μόνο για να διασκεδάσουμε, είναι και για να υποτιμήσουμε, να χειραγωγήσουμε, να προκαλέσουμε αντιδράσεις στους άλλους.
Αρνητικά αποτελέσματα
Το χειρότερο, όμως, είναι ότι το κουτσομπολιό αναλώνει τους ανθρώπους. Η ανάγκη για «νέα» γίνεται εμμονή και το αίσθημα της δύναμης που δίνει το να μιλά κάποιος για τους άλλους δίνει την αίσθηση ότι έχει κάποια ανώτερη θέση ή και ότι κοινωνικοποιείται με κάποιον τρόπο, καθώς γίνεται περιζήτητος σε παρέες που αναλώνονται με αυτόν τον τρόπο . Αλλά ποιο είναι το τίμημα; Αντί να επικεντρωθούμε στη ζωή μας, στη δουλειά μας, στις σχέσεις μας, αναλωνόμαστε σε συζητήσεις για το τι έκανε η γειτόνισσα ή ο συνάδελφος. Κάπως έτσι χάνουμε την έννοια της αληθινής επικοινωνίας και της ουσιαστικής σύνδεσης. Κάπως έτσι χάνουμε την δική μας ζωή, αναζητώντας ενδιαφέρον μέσα στις ζωές που δεν μας ανήκουν,
Και εάν το κουτσομπολιό στον “κλειστό” κοινωνικό κύκλο μπορεί να φαντάζει αθώο, τι γίνεται όμως όταν γίνεται στα social media; Η μιζέρια και η κακία εξαπλώνονται πιο γρήγορα από ποτέ. Μία αθώα (ή και όχι τόσο αθώα) φήμη μπορεί να γίνει γνωστή σε ελάχιστο χρόνο, καταστρέφοντας ζωές με το πάτημα ενός κουμπιού. Αν αυτό δεν είναι επικίνδυνο, τότε τι είναι;
Το πιο τρομακτικό στοιχείο του κουτσομπολιού είναι ότι δεν απαιτεί καμία πραγματική ικανότητα. Ο καθένας μπορεί να συμμετάσχει, ακόμη και χωρίς να έχει γνώση του θέματος για το οποίο μιλάει. Μια φήμη μπορεί να πάρει ζωή χωρίς να υπάρχει καμία βάση στην πραγματικότητα. Και οι περισσότεροι δεν νοιάζονται αν αυτό θα πλήξει κάποιον. Αρκεί να πουν την “καλή” τους κουβέντα ή να νιώσουν ότι είναι στο επίκεντρο της προσοχής.
Μάλιστα, το κουτσομπολιό έχει αυτή τη μοναδική ικανότητα να αποπροσανατολίζει τον άνθρωπο από τα πραγματικά του προβλήματα και να τον στρέφει στον εύκολο στόχο του να ασχολείται με τη ζωή των άλλων. Γιατί, ας το παραδεχτούμε, είναι πολύ πιο εύκολο να μιλάμε για κάποιον άλλο παρά να αντιμετωπίσουμε τις δικές μας ανασφάλειες και αδυναμίες. Για τις ζωές των άλλων με ένα μαγικό τρόπο, ξέρουμε τα πάντα, τι έχουν κάνει, τι έχει συμβεί, τι θα ΄πρεπε να κάνουν. Κάπως σαν να ‘μαστε θεατές μιας ζωής που δεν μας ανήκει σίγουρα, αλλά δεν μας πέφτει και λόγος για το πώς θα εξελιχθεί. Είναι εντάξει να μοιραζόμαστε πράγματα και σκέψεις με ανθρώπους που νοιαζόμαστε και μας νοιάζονται, δεν είναι όμως εντάξει να τα μεταφέρουμε, να τα αναλύουμε και να προσθαφαιρούμε σ‘ αυτά διάφορα στοιχεία που θα τα κάνουν πιο… πικάντικα.
Αναρωτήθηκε ποτέ κανείς πως συζητώντας για άλλους ανθρώπους, ποιο είναι το κέρδος που μπορεί να υπάρξει; Μάλλον κανένα! Φυσικά, δεν κάνουμε κακό στο πρόσωπο για το οποίο γίνεται λόγος, αλλά στους ίδιους μας τους εαυτούς. Δεν υπάρχει καμιά εξέλιξη, πρόοδος και διάθεση για ελεύθερη σκέψη. Κι απ‘ την άλλη, υπάρχει η σκέψη πως ο άνθρωπος για τον οποίο συζητάμε μπορεί – εάν το μάθει – να μας φέρει αντιμέτωπους με τα σχόλιά μας; Σ‘ αυτήν την περίπτωση τι απαντάμε; “Δεν το είπα εγώ;” Η απάντηση – ερώτηση σε όλα αυτά είναι “Τι σε νοιάζει; Γιατί σε νοιάζει;” και σε αυτήν την απάντηση πρέπει να απαντάμε κάθε φορά που αναλύουμε τις ζωές άλλων.
Το κουτσομπολιό απογυμνώνει τον χαρακτήρα των ανθρώπων, τονίζει τον εγωισμό και την ζήλια τους και διαχωρίζει πιο ξεκάθαρα του “καλούς” απ‘ τους “κακούς”. Ποιος έχει το δικαίωμα να εισβάλλει στις ζωές των άλλων τόσο απλά; Να μεγεθύνει τα προβλήματα και να μειώνει τις χαρές τους; Να πλάθει ιστορίες και να τις διηγείται σχεδόν σαν να ήταν παρόν; Είναι μια συνήθεια που στερείται σεβασμού, πολιτισμού και αξιοπρέπειας,
Έτσι, το κουτσομπολιό είναι τελικά μια μορφή κρυφής βίας. Δεν αφήνει σημάδια στο σώμα, αλλά πλήττει την ψυχή, την αξιοπρέπεια και την προσωπικότητα των ανθρώπων. Εντέλει, είναι ο καθρέφτης μιας κοινωνίας που προτιμά να επικεντρώνεται στα ελαττώματα των άλλων, παρά να δουλέψει στα δικά της. Και αν συνεχίσουμε να το αποδεχόμαστε ως “κανονικό”, θα χάσουμε τον δρόμο προς την πραγματική επικοινωνία, την κατανόηση και το σεβασμό. Και στο κάτω κάτω το τι κάνει ο άλλος είναι δική του δουλειά και σίγουρα δεν μας ρώτησε γι’ αυτό.
