Ποιο είναι το βασικότερο σύστημα στον οργανισμό μας που ισορροπεί και συντονίζει όλες τις λειτουργίες του; Τι είναι τελικά η …
Τι είναι το ενδοκρινικό σύστημα και τι χαλάει τη λειτουργία του;
Χημικές ουσίες, οι ονομαζόμενες ορμόνες, μαζί με το νευρικό σύστημα ρυθμίζουν τη λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. Οι ενδοκρινείς αδένες, απελευθερώνουν τις ορμόνες, ενώ χημικές ουσίες με τις οποίες ερχόμαστε σε επαφή και μιμούνται τη δράση των ορμονών προκαλούν προβλήματα υγείας. Ας δούμε όμως με ποιόν τρόπο συμβαίνει κάτι τέτοιο…
Τι είναι το ενδοκρινικό σύστημα στον ανθρώπινο οργανισμό;
Το ενδοκρινικό σύστημα παίζει κυρίαρχο ρόλο στην διατήρηση της ομοιόστασης του οργανισμού, δηλαδή στην διατήρηση της σταθερότητας του εσωτερικού περιβάλλοντος του οργανισμού.
Ασκεί ρυθμιστική λειτουργία στο ανθρώπινο σώμα παράγοντας τις ορμόνες, οι οποίες εκκρίνονται από τους ενδοκρινείς αδένες στην κυκλοφορία του αίματος.
Από ποιους ενδοκρινείς αδένες αποτελείται και ποιες οι λειτουργίες τους;
Μέσω των ενδοκρινών αδένων, το ενδοκρινικό σύστημα εκφράζει τις λειτουργίες του και σε εκείνους οφείλεται ένα μεγάλο μέρος των ρυθμιστικών λειτουργιών του οργανισμού, ενώ υπάρχει στενή λειτουργική σχέση με το νευρικό σύστημα.
Ενδοκρινικοί αδένες:
- Υπόφυση εγκεφάλου
- Θυρεοειδής αδένας
- Παραθυρεοειδείς αδένες
- Θύμος αδένας
- Επινεφρίδια
- Πάγκρεας
- Όρχεις
- Ωοθήκες
- Υποθάλαμος και επίφυση εγκεφάλου
Τι σημαίνει ο όρος ενδοκρινικοί διαταράκτες;
O Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανέφερε ότι ένας Ενδοκρινικός Διαταράκτης είναι μια ‹‹εξωγενής ουσία ή μείγμα που μεταβάλλει τις λειτουργίες του ενδοκρινικού συστήματος και συνεπώς προκαλεί δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία σε έναν άθικτο οργανισμό ή στους απογόνους του››. Με άλλα λόγια, είναι ενώσεις που μπορούν να διαταράξουν τις φυσιολογικές ορμονικές λειτουργίες. Οι ειδικοί έχουν εντοπίσει την παρουσία τους σε ανθρώπινο αίμα, ούρα και λιπώδη ιστό, ακόμα και στο μητρικό γάλα. Μερικές φορές, οι επιπτώσεις μιας ουσίας που προκαλεί ενδοκρινική διαταραχή εμφανίζονται μόνο αφού περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα από την έκθεση.
Πώς επηρεάζουν το ενδοκρινικό μας σύστημα, ώστε τελικά αυτό να δυσλειτουργήσει;
Σε κάποιες περιπτώσεις μιμούνται μια φυσική ορμόνη. Έτσι, προκαλούν τις ίδιες αντιδράσεις που θα είχαν ενεργοποιηθεί εάν το σώμα σας είχε εκκρίνει την ορμόνη!
Άλλες φορές, μπορούν να μπλοκάρουν τους υποδοχείς ορμονών στο σώμα μας, που ο ρόλος τους είναι να ανταποκρίνονται στα σήματα που στέλνουν οι ορμόνες.
Τέλος, μπορούν να διαταράξουν τη φυσιολογική σύνθεση ορμονών.
Είναι, επομένως, εύκολα αντιληπτό ότι μπορούν να δημιουργήσουν πολλές δυσλειτουργίες στους προαναφερθέντες αδένες και μία σειρά από προβλήματα υγείας.
Ποιες χημικές ενώσεις με τις οποίες ερχόμαστε συχνά σε επαφή αποκαλούνται ενδοκρινικοί διαταράκτες;
- Φθαλικές ενώσεις
Χρησιμοποιούνται κυρίως ως πλαστικοποιητές (ουσίες που προστίθενται στα πλαστικά για την αύξηση της ευλυγισίας τους).
- Δισφαινόλη Α (ΒΡΑ)
Χρησιμοποιείται ως ρητίνη επικάλυψης εσωτερικά σε κονσέρβες, στα εποξειδικά βερνίκια και στην κατασκευή πλαστικών.
- Αιθοξαλικές αλκυλοφαινόλες
Χρησιμοποιούνται στα προϊόντα καθαρισμού, σε γεωργικά φάρμακα, σε υδροχρώματα και καλλυντικά.
- Τριβουτυλτίνη (ΤBΤ)
Χρησιμοποιείται ως μυκητοκτόνο.
- Parabens
Είναι συντηρητικά τα οποία χρησιμοποιούνται σε καλλυντικά και προϊόντα προσωπικής περιποίησης.
- Επιβραδυντές φλόγας
Καθιστούν λιγότερο εύφλεκτα χαλιά, ταπετσαρίες, ηλεκτρονικές συσκευές κ.α.
- Οργανο-χλωριόμενα φυτοφάρμακα
(DDT, πολυχλωριομένα διφαινύλια – ΡCBs)
- Διοξίνες και Φουράνια
Είναι κυρίως παραπροϊόντα βιομηχανικών διεργασιών, όπως η καύση των στερεών αποβλήτων, η παραγωγή χημικών ουσιών που περιέχουν χλώριο, η λεύκανση χαρτιού με χλώριο κ.α.
Για την υιοθέτηση ασφαλέστερων εναλλακτικών για όλους τους έμβιους οργανισμούς και το φυσικό περιβάλλον, απώτερος στόχος είναι η μείωση της χρήσης τέτοιων προϊόντων ή η αντικατάστασή τους.
