Με την κοινωνία να βρίσκεται σε μια απίστευτη σύγχυση τα τελευταία δύο χρόνια, με περιστατικά έμφυλης βίας και «κακοποίησης» των …
Τι σημαίνει το τέλος της ταινίας Anora;
Η ταινία Anora (2024) εντάσσεται στο είδος του ρομαντικού και κωμικού δράματος. Παρά τη φαινομενική ρομαντική και κωμική διάθεση, η ταινία σε σκηνοθεσία Σον Μπέικερ προκαλεί έντονα συναισθήματα θλίψης και προβληματισμού, αναδεικνύοντας βαθιά κοινωνικά ζητήματα, όπως η σεξεργασία, η εκμετάλλευση των γυναικών και η τοξική αρρενωπότητα.
Στο επίκεντρο της ταινίας βρίσκεται η Άνι Μιχήβα (την οποία υποδύεται η Μίκυ Μάντισον), μια στρίπερ από τη Νέα Υόρκη, η οποία βρίσκεται σε ένα καταπιεστικό περιβάλλον, όπου η ζωή της ελέγχεται από άνδρες. Εισέρχεται σε μια τεταμένη και εύθραυστη σχέση με τον Βάνια Ζαχαρόφ, τον ανώριμο γιο ενός Ρώσου ολιγάρχη, και μια ομάδα σωματοφυλάκων που περιλαμβάνει τον Ίγκορ, ο οποίος προσλαμβάνεται από την οικογένεια για να διασφαλίσει την ασφάλεια του Βάνια. Καθώς η πλοκή εξελίσσεται, η Άνι βρίσκει τον εαυτό της παγιδευμένο σε καταστάσεις που αντικατοπτρίζουν την αδυναμία της, αλλά και τις προσπάθειές της να ανακτήσει την αυτονομία της.
Ένα από τα κεντρικά θέματα της ταινίας είναι το στίγμα που συνδέεται με την εργασία στο σεξ. Μέσα από την προσωπικότητα της Άνι, η ταινία αναδεικνύει την τραγική πραγματικότητα των γυναικών που συχνά περιθωριοποιούνται και αντικειμενοποιούνται σε τέτοιες βιομηχανίες.
Ο Σον Μπέικερ επιδιώκει να αποστιγματίσει αυτή τη δουλειά, δείχνοντας το συναισθηματικό κόστος που φέρει για τα άτομα που εμπλέκονται. Η Άνι δεν είναι απλώς μια στρίπερ. Παρουσιάζεται ως μια γυναίκα με βάθος και πολυπλοκότητα, κάτι που βοηθά να ανθρωποποιηθούν χαρακτήρες που συχνά βλέπουμε ως αντικείμενα στις ιστορίες για την εργασία στο σεξ.
Ο χαρακτήρας του Βάνια, τον οποίο υποδύεται ο Μαρκ Ευντλστέιν, είναι καθοριστικός για την κατανόηση της τοξικής αρρενωπότητας που κριτικάρεται στην ταινία. Ο Βάνια, προστατευμένος από τον πλούτο και την προνομιακή θέση του, ενσαρκώνει την ανευθυνότητα και την αίσθηση δικαιώματος των νέων ανδρών που δεν έχουν ποτέ αναλάβει την ευθύνη για τις πράξεις τους. Σπρώχνει την Άνι σε άβολες καταστάσεις, δείχνοντας μια πλήρη έλλειψη σεβασμού για εκείνη ως άτομο. Ο χαρακτήρας του είναι άμεση αντανάκλαση της ανισότητας των φύλων στον κόσμο αυτό.
Η ταινία δεν διστάζει να δείξει και τις σκληρές πραγματικότητες της κακοποίησης. Μία από τις πιο συγκλονιστικές σκηνές είναι η εισβολή σε σπίτι, η οποία εξελίσσεται με τόσο ένταση που παραμένει μαζί μας και μετά την ολοκλήρωση της ταινίας. Η εισβολή αυτή δεν συμβολίζει μόνο την ευαλωτότητα των γυναικών, αλλά και γίνεται κομβικό σημείο στην πορεία της Άνι, αναγκάζοντάς την να έρθει αντιμέτωπη με τα τραύματα του παρελθόντος της και με τον επικίνδυνο κόσμο στον οποίο ζει.
Η ταινία επίσης εξερευνά τις περίπλοκες σχέσεις μεταξύ της Άνι και των ανδρών που ελέγχουν τη ζωή της. Παρά το γεγονός ότι ο Ίγκορ, άλλος κεντρικός χαρακτήρας, δείχνει κάποιες στιγμές συμπόνοιας, τελικά παραμένει μέρος του συστήματος που την καταπιέζει. Ο ρόλος του είναι αυτός του σιωπηλού ενδυναμωτή, συνενόχου στην τοξική κουλτούρα που την περιβάλλει. Καθώς η ταινία προχωρά, η Άνι αναγκάζεται να πάρει δύσκολες αποφάσεις για τη δική της επιβίωση και την πιθανότητα να σπάσει αυτό το σύστημα.
Η ταινία εξετάζει επίσης τη σχέση αγάπης, εξουσίας και ελέγχου. Ενώ υπάρχουν στιγμές τρυφερότητας μεταξύ της Άνι και ορισμένων ανδρών στη ζωή της, αυτές οι στιγμές είναι πάντα μολυσμένες από τις δυνάμεις εξουσίας που τις καθορίζουν. Η ταινία αναγκάζει το κοινό να αναρωτηθεί αν μπορεί να υπάρξει αυθεντική σύνδεση σε ένα τέτοιο περιβάλλον ή αν κάθε αλληλεπίδραση είναι τελικά οδηγούμενη από χειρισμούς και κυριαρχία.
Συμπερασματικά, η ταινία Anora είναι μια τρυφερή ταινία που σφίγγει την καρδιά των θεατών αγγίζοντας κρίσιμα κοινωνικά ζητήματα, ενώ δίνει φωνή σε περιθωριοποιημένους χαρακτήρες. Μέσα από την ιστορία της Άνι, επικρίνει τα κοινωνικά συστήματα που διαιωνίζουν την εκμετάλλευση και υπογραμμίζει την ανθρώπινη διάσταση των ατόμων που συνήθως αγνοούνται στις κεντρικές αφηγήσεις.
Με δυνατές ερμηνείες και μια αδιάκοπη προσέγγιση σε ευαίσθητα θέματα, η ταινία είναι σημαντική για όσους ενδιαφέρονται για ταινίες που αντιμετωπίζουν σκληρές πραγματικότητες δύναμης, φύλου και επιβίωσης.
Ερμηνεία του τέλους της ταινίας
Το φινάλε της ταινίας Ανόρα είναι βαθιά συγκινητικό. Κατά τη διάρκεια της ιστορίας, βλέπουμε την πρωταγωνίστρια να είναι γεμάτη πικρία και θυμό προς τον Ίγκορ, μέχρι που μια απλή φράση του αλλάζει τη στάση της. Κάθονται μαζί στο αυτοκίνητο και εκείνη σχολιάζει: «Αυτό το αυτοκίνητο είναι “εσύ”». Εκείνος τη ρωτά: «Σου αρέσει;». Παρά την ένταση που υπάρχει ανάμεσά τους, η Ανόρα προσπαθεί ακόμα να τον πληγώσει. Ωστόσο, εκείνος απαντά με ένα χαμόγελο – όχι ειρωνικό, ούτε θιγμένος – και λέει σιγανά: «Ήταν της γιαγιάς μου».
Αυτή η απλή δήλωση έχει μεγάλη σημασία. Στην αρχή της ταινίας, η Ανόρα είχε πει: «Δεν μιλάω καλά ρωσικά, αλλά το καταλαβαίνω λόγω της γιαγιάς μου». Όταν ο Βάνια τη ρωτά πότε μπορεί να γνωρίσει τους γονείς της, εκείνη αναφέρει μόνο τη μητέρα της, που ζει στο Μαϊάμι με τον σύντροφό της. Δεν μιλά καθόλου για τον πατέρα της. Επίσης, βλέπουμε ότι μένει με την αδερφή της, κάτι που υποδηλώνει πόσο σημαντικές είναι οι γυναίκες στη ζωή της. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι γυναίκες γύρω της την αποκαλούν «Ανόρα», αλλά όταν οι άντρες χρησιμοποιούν αυτό το όνομα, τους διορθώνει λέγοντας: «Να με λέτε Άννι».
Αυτό, αν και μικρή λεπτομέρεια, είναι εξαιρετικά σημαντικό. Αναδεικνύει πώς η Ανόρα χρησιμοποιεί τα ονόματα για να οριοθετήσει ποιος την γνωρίζει πραγματικά. Παράλληλα, την ακούμε να αποκαλεί τον νεαρό, ανώριμο σύζυγό της «Βάνια», αλλά όταν εμφανίζεται η οικογένειά του, εκείνοι τον αποκαλούν «Ιβάν». Αυτό υπογραμμίζει ότι τα ονόματα είναι κάτι προσωπικό, αποκαλυπτικό της σχέσης που έχεις με κάποιον. Το γεγονός ότι τον φωνάζει «Βάνια» και εκείνος τη φωνάζει «Άννι» δείχνει ότι αυτοί οι δύο δεν γνωρίστηκαν ποτέ πραγματικά.
Στο τέλος, στο αρχοντικό του Βάνια, εκείνος την κοιτάζει και της λέει: «Μου αρέσει το όνομα Ανόρα. Είναι καλύτερο από το Άννι». Εκείνη απαντά αστειευόμενη: «Το λέει κάποιος που λέγεται Ίγκορ. Τι άσχημο όνομα». Κι εκείνος, χωρίς να θιγεί, λέει: «To Ίγκορ είναι καλό όνομα. Σημαίνει πολεμιστής».
Αυτό αποκαλύπτει πολλά για τον χαρακτήρα του Ίγκορ. Δεν ντρέπεται για το όνομά του· αντίθετα, είναι περήφανος γι’ αυτό και για το νόημά του. Με έμμεσο τρόπο, προσπαθεί να πει στην Ανόρα ότι και εκείνη πρέπει να είναι περήφανη για το δικό της όνομα. Στα ρωσικά, το «Ανόρα» σημαίνει φως, ενώ στα αγγλικά μεταφράζεται σε «τιμή». Εκείνος τη βλέπει ως πολεμίστρια, όπως κι ο ίδιος είναι.
Σε όλη την ταινία, δεν την προσβάλλει ποτέ, σε αντίθεση με άλλους άντρες. Η Ανόρα, από την πλευρά της, προσπαθεί συχνά να τον μειώσει με λόγια. Όταν του λέει «Έχεις βλέμμα βιαστή», εκείνος απαντά ήρεμα: «Όχι, δεν έχω». Όταν τον ρωτά γιατί το πιστεύει, λέει: «Επειδή δεν είμαι». Οι προσβολές της πέφτουν στο κενό, γιατί απλώς δεν ταιριάζουν με την πραγματικότητα. Ο Ίγκορ γνωρίζει ποιος είναι.
Αντίθετα, ο Βάνια, ο πρώην άντρας της, αποδεικνύεται ψεύτικος – ένας αδύναμος άντρας που ζει από τα χρήματα του πατέρα του και δεν έχει κανέναν έλεγχο στη ζωή του.
Η φράση του Ίγκορ, «Ήταν της γιαγιάς μου», αγγίζει βαθιά την Ανόρα. Δεν έχει συνηθίσει να συναντά άντρες που δείχνουν αγάπη και σεβασμό προς τις γυναίκες. Στην αρχή της ταινίας, την βλέπουμε να χορεύει ερωτικά για έναν άντρα που φορά βέρα. Όταν του λέει, αστειευόμενη, «Η οικογένειά σου ξέρει ότι είσαι εδώ;», εκείνος απαντά: «Ελπίζω πως όχι». Αυτοί είναι οι άντρες που γνωρίζει.
Στο τέλος, όταν ανεβαίνει πάνω του στο αυτοκίνητο, παρατηρούμε πού κοιτάζει ο Ίγκορ. Ενώ οι άλλοι άντρες κοιτούσαν μόνο το σώμα της, εκείνος κοιτάζει κατευθείαν στα μάτια της. Τα μακριά μαλλιά της πέφτουν στο πρόσωπό της, κι εκείνος τα απομακρύνει για να τη βλέπει καλύτερα. Τα χέρια του μένουν εκεί και προσπαθεί να τη φιλήσει. Εκείνη, όμως, αντιστέκεται – όχι επειδή τον θεωρεί ακατάλληλο, αλλά γιατί αντιλαμβάνεται ότι αυτή η στιγμή είναι κάτι περισσότερο.
Η σκηνή δείχνει ότι ανεβαίνει πάνω του όχι για να του προσφέρει κάτι, αλλά για να επανακτήσει τη δύναμη που πιστεύει ότι έχει χάσει. Όταν εκείνος την πλησιάζει για φιλί, εκείνη αρνείται, γιατί θέλει να έχει τον έλεγχο. Ωστόσο, η αγάπη απαιτεί να αφήσεις τον έλεγχο και να παραδοθείς στο συναίσθημα.
Η ταινία ασχολείται με το ζήτημα της δύναμης: Ποιος την κατέχει; Οι πλούσιοι ή εκείνοι που έχουν κάτι που οι πλούσιοι επιθυμούν;
Η απάντηση είναι σαφής: κανείς. Κανείς δεν έχει πραγματική δύναμη όταν επιθυμεί αυτό που έχει ο άλλος. Οι αδύναμοι άντρες, όπως ο Βάνια, προσπαθούν να αποδείξουν τη δύναμή τους. Οι δυνατοί, όπως ο Ίγκορ, δεν χρειάζεται να αποδείξουν τίποτα.
Ακριβώς πριν τα χείλη τους συναντηθούν, εκείνη δεν μπορεί να παραδοθεί. Τον χαστουκίζει και αρχίζει να τον χτυπά. Εκείνος, όμως, δεν αντιδρά. Απλώς την αφήνει. Όταν σταματά, την κοιτάζει ακόμα βαθιά στα μάτια. Τότε σηκώνει ξανά το χέρι του, την τραβά κοντά του και την κρατά τρυφερά πάνω στο στήθος του. Εκείνη ξεσπά σε λυγμούς στην αγκαλιά του. Είναι ένα από τα πιο όμορφα και συγκινητικά φινάλε που έχουμε δει ποτέ.