Δυσκολεύεστε να αποφασίσετε τον επόμενο προορισμό για το ταξίδι σας στο εξωτερικό; Μάθετε ποια πόλη ψηφίστηκε ως ο ιδανικότερος προορισμός …
Τι πήγε καλά το 2024: Οι 25 καλύτερες ειδήσεις της χρονιάς
Το 2024 ήταν γεμάτο με σημαντικά επιτεύγματα: ιατρικές ανακαλύψεις που έμοιαζαν «εξωπραγματικές», είδη που σώθηκαν από την εξαφάνιση, η ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές κατέρριψε μύθους, οι πόλεις έγιναν πιο βιώσιμες και η επιστήμη αποκάλυψε τρόπους για να «επιβραδύνουμε» τον χρόνο. Διαβάστε τις πιο αισιόδοξες ειδήσεις της χρονιάς!
- Οι εκπομπές αερίων στην ΕΕ μειώθηκαν, ενώ οι εκπομπές της Κίνας ίσως έφτασαν στην κορύφωση
Το 2024, η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης έγινε ακόμα πιο επιτακτική, όμως υπήρξαν σημαντικά θετικά βήματα. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), οι εκπομπές αερίων μειώθηκαν κατά 8% το 2023, φτάνοντας συνολικά σε επίπεδα 37% χαμηλότερα από το 1990. Αυτή η μείωση οφείλεται στην αυξανόμενη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στο κλείσιμο εργοστασίων άνθρακα.
Παρότι οι στόχοι της ΕΕ για μείωση κατά 55% έως το τέλος της δεκαετίας παραμένουν φιλόδοξοι, η πρόοδος αυτή δείχνει μια σταθερή κατεύθυνση. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος, αν οι τρέχουσες πολιτικές συνεχιστούν, η μείωση θα φτάσει το 43% μέχρι το 2030.
Επιπλέον, η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας ανέφερε ότι οι εκπομπές στις ανεπτυγμένες οικονομίες έφτασαν σε επίπεδα χαμηλότερα των τελευταίων 50 ετών. Ακόμη, υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι η Κίνα, η οποία παραμένει ο μεγαλύτερος ρυπαντής παγκοσμίως, ίσως έφτασε στην κορύφωση των εκπομπών της. Αν επιβεβαιωθεί, θα αποτελέσει μια ιστορική εξέλιξη.
- Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας γνώρισαν άνθιση, παρά την πολιτική αντίσταση
Παρά τις πολιτικές προκλήσεις και τις ανησυχίες για τη σταθερότητα των πράσινων πολιτικών, το 2024 ήταν χρονιά-σταθμός για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ). Η Κίνα ηγήθηκε παγκοσμίως, κατασκευάζοντας σχεδόν διπλάσια αιολικά και ηλιακά πάρκα σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο μαζί.
Η Ευρώπη επίσης σημείωσε σημαντική πρόοδο. Το ηλεκτρικό της δίκτυο απανθρακοποιήθηκε με πρωτοφανείς ρυθμούς, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο έγραψε ιστορία ως η πρώτη ανεπτυγμένη οικονομία που τερμάτισε τη χρήση άνθρακα τον Οκτώβριο του 2024. Η χώρα δεσμεύτηκε να απανθρακοποιήσει πλήρως το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι το 2030.
Σύμφωνα με αναλυτές, το αφήγημα ότι οι ΑΠΕ είναι ακριβές και αναξιόπιστες έχει καταρρεύσει. Οι ΑΠΕ αποδεικνύονται φθηνότερες από τον άνθρακα και το φυσικό αέριο και φέρνουν σημαντικές επενδύσεις.
- Η πράσινη οικονομία απέδειξε την αξία της
Το 2024, η μετάβαση προς την πράσινη οικονομία αποτέλεσε κινητήριο μοχλό για την ανάπτυξη, διαψεύδοντας όσους πίστευαν ότι θα επιβραδύνει τις οικονομίες. Στην Κίνα, ο τομέας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας – περιλαμβάνοντας τα ηλεκτρικά οχήματα και τις μπαταρίες – συνέβαλε στο 40% της αύξησης του ΑΕΠ το 2023.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ η συνολική οικονομία αυξήθηκε μόλις κατά 0,1%, η πράσινη οικονομία παρουσίασε ανάπτυξη 9%. Επιπλέον, οι θέσεις εργασίας που σχετίζονται με τον στόχο του μηδενικού αποτυπώματος άνθρακα ήταν καλύτερα αμειβόμενες, με μέσο μισθό £44,600, σε σύγκριση με τον γενικό μέσο μισθό των £35,400.
- Νέα μέτρα για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας
Η ΕΕ ψήφισε τον νόμο για την αποκατάσταση της φύσης, ο οποίος απαιτεί από τα κράτη-μέλη να προστατεύσουν και να αποκαταστήσουν τη βιοποικιλότητα στο 20% της χερσαίας και θαλάσσιας επικράτειάς τους έως το 2030. Παρότι υπήρξαν αντιδράσεις από αγροτικούς κύκλους, ο νόμος εγκρίθηκε και χαιρετίστηκε ως μια τολμηρή πρωτοβουλία.
Παράλληλα, στην Αγγλία εισήχθη νομοθεσία που απαιτεί από κάθε νέα ανάπτυξη να βελτιώνει τη βιοποικιλότητα κατά 10%. Αυτό σημαίνει ότι αν καταστραφούν οικοσυστήματα για την κατασκευή υποδομών, πρέπει να αναδημιουργηθούν ισοδύναμα ή καλύτερα.
- Οι προσπάθειες διατήρησης απέδωσαν
Μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2024 έδειξε ότι οι παρεμβάσεις για τη διατήρηση της φύσης – όπως η δημιουργία προστατευόμενων περιοχών – ήταν επιτυχημένες στο 66% των περιπτώσεων. Μια ξεχωριστή έρευνα τόνισε ότι η διατήρηση του 1,2% της ξηράς θα μπορούσε να αποτρέψει την εξαφάνιση των πιο απειλούμενων ειδών παγκοσμίως.
- Ζώα ξεπέρασαν τον κίνδυνο εξαφάνισης
Το 2024 ήταν χρονιά αναγέννησης για πολλά είδη. Ο Ιβηρικός λύγκας, ύστερα από δεκαετίες προσπαθειών στην Ισπανία και την Πορτογαλία, βγήκε από τη λίστα των απειλούμενων ειδών. Παράλληλα, η Ελλάδα κατέγραψε ρεκόρ φωλιών θαλάσσιων χελωνών, ενώ οι γερανοί στο Ηνωμένο Βασίλειο έφτασαν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.
- Δικαστικές νίκες για το περιβάλλον
Το 2024 καταγράφηκαν σημαντικές δικαστικές αποφάσεις υπέρ της κλιματικής δράσης. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το σχέδιο της κυβέρνησης για το κλίμα κρίθηκε ανεπαρκές από το ανώτατο δικαστήριο. Επίσης, οι δικαστές στην Ελβετία και τη Νότια Κορέα αποφάνθηκαν ότι η αποτυχία να μειωθούν οι εκπομπές παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα.
- Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα γνώρισαν ρεκόρ πωλήσεων
Τα ηλεκτρικά οχήματα ξεπέρασαν τις πωλήσεις των συμβατικών σε πολλές αγορές, με τη Νορβηγία να γίνεται η πρώτη χώρα όπου τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα υπερτερούν αριθμητικά των βενζινοκίνητων. Παράλληλα, η Κίνα κατέγραψε τον μεγαλύτερο αριθμό πωλήσεων ηλεκτρικών οχημάτων παγκοσμίως.
- Η κοινότητα απέκτησε μεγαλύτερο έλεγχο σε τοπικές υποδομές
Το 2024, το μοντέλο κοινοτικής ιδιοκτησίας ενισχύθηκε σημαντικά. Στην Αγγλία, εγκρίθηκε η πρώτη κοινοτική σιδηροδρομική εταιρεία, η Go-op, με στόχο τη σύνδεση απομακρυσμένων περιοχών που είχαν εγκαταλειφθεί από τα μεγάλα δίκτυα. Η εταιρεία αναζητά χρηματοδότηση ύψους £2,85 εκατομμυρίων για αγορά εξοπλισμού και εκπαίδευση προσωπικού.
Παράλληλα, οι κοινοτικοί συνεταιρισμοί στο Ηνωμένο Βασίλειο κατέγραψαν τη μεγαλύτερη ανάπτυξή τους από την εποχή της πανδημίας, ενώ ο αριθμός των κοινοτικά ιδιόκτητων παμπ αυξήθηκε κατά 62,6% την τελευταία πενταετία. Στη Σκωτία, ένα κοινοτικό αιολικό πάρκο ανακοίνωσε ότι τα έσοδα του θα χρησιμοποιηθούν για την αναδάσωση των Εξωτερικών Εβρίδων.
- Περιορισμοί στη χρήση smartphone για την προστασία της ψυχικής υγείας
Το 2024, σημειώθηκε διεθνής κινητοποίηση για τη μείωση της εξάρτησης των παιδιών από τα smartphones και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η Αυστραλία και η Φλόριντα απαγόρευσαν στα παιδιά τη δημιουργία λογαριασμών σε κοινωνικά δίκτυα, ενώ η Νορβηγία ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να ακολουθήσει.
Στη Γαλλία, εφαρμόστηκε πιλοτικό πρόγραμμα σε σχολεία, όπου τα παιδιά κλειδώνουν τα κινητά τους κατά τη διάρκεια της ημέρας. Στην Ολλανδία, οι συσκευές απαγορεύτηκαν εντελώς στα σχολεία. Παράλληλα, στη Βρετανία, αρκετά νυχτερινά κέντρα διασκέδασης απαγόρευσαν τη χρήση κάμερας για να προωθήσουν τη «ζωντανή εμπειρία.»
- Επιστήμονες αποκάλυψαν τρόπους για να “επιβραδύνουν” την αντίληψη του χρόνου
Το 2024, μια μελέτη στο Πανεπιστήμιο George Mason στις ΗΠΑ έδειξε ότι η εμπειρία του δέους μπορεί να “επιβραδύνει” την αντίληψη του χρόνου. Οι συμμετέχοντες που παρακολουθούσαν εικόνες μεγαλειωδών σκηνών, όπως βουνά και θάλασσες, είχαν την αίσθηση ότι ο χρόνος περνούσε πιο αργά.
Η έρευνα ενισχύει την ιδέα ότι το δέος και οι αξέχαστες εμπειρίες προσφέρουν ευκαιρίες για βαθύτερη κατανόηση και σύνδεση με το περιβάλλον.
- Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) αξιοποιήθηκε για το κοινό καλό
Παρόλο που η ταχεία ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης (AI) προκάλεσε ανησυχίες, το 2024 σημειώθηκαν θετικές εφαρμογές. Ένα εργαλείο AI στη Βρετανία αύξησε τον εντοπισμό καρκίνου από τους γιατρούς από το 58,7% στο 66%.
Επιπλέον, το AI συνέβαλε στην ανάπτυξη ενός τεστ ανίχνευσης του Πάρκινσον επτά χρόνια πριν την εκδήλωση των συμπτωμάτων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση εισήγαγε τον πρώτο νόμο για τη ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης, επιχειρώντας να θέσει όρια σε αυτή την τεχνολογία.
- Οι πόλεις έγιναν πιο φιλικές προς τους κατοίκους
Το Global Liveability Index 2024 ανέδειξε τη Βιέννη ως την πιο βιώσιμη πόλη παγκοσμίως, για τρίτη συνεχή χρονιά. Ευρωπαϊκές πόλεις, όπως η Κοπεγχάγη και η Ζυρίχη, κατέλαβαν υψηλές θέσεις, ενώ στο Παρίσι, οι ποδηλάτες ξεπέρασαν αριθμητικά τους οδηγούς για πρώτη φορά.
Στο Λονδίνο, τα παιδιά άρχισαν να περπατούν και να κάνουν ποδήλατο περισσότερο προς το σχολείο χάρη στη ζώνη εξαιρετικά χαμηλών εκπομπών.
- Τα κράτη ενίσχυσαν την εκπαίδευση για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης
Το 2024, η παραπληροφόρηση αναδείχθηκε ως σοβαρή απειλή για τη δημοκρατία. Στην Ισπανία, εισήχθη νομοσχέδιο για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης, ενώ στην Αγγλία, τα παιδιά θα διδάσκονται πώς να αναγνωρίζουν ψευδείς ειδήσεις στο σχολείο.
Η Γαλλία και η Γερμανία επίσης ενίσχυσαν τα προγράμματα εκπαίδευσης για την ορθή χρήση των μέσων.
- Αμερικανικές πολιτείες διέγραψαν ιατρικά χρέη
Μια αυξανόμενη λίστα πολιτειών στις ΗΠΑ, όπως η Αριζόνα, συνεργάστηκε με τη μη κερδοσκοπική οργάνωση Undue Medical Debt, διαγράφοντας ιατρικά χρέη για εκατομμύρια πολίτες. Μέχρι σήμερα, η οργάνωση έχει εξαλείψει χρέη ύψους $15 δισεκατομμυρίων για 10 εκατομμύρια άτομα.
- Ξεκίνησε η ιστορική διάθεση εμβολίων για την ελονοσία
Η Καμερούν έγινε η πρώτη χώρα που εισήγαγε συστηματικούς εμβολιασμούς κατά της ελονοσίας. Το εμβόλιο RTS,S μείωσε τους θανάτους παιδιών κατά 13%, ενώ το νέο εμβόλιο R21 είναι πιο οικονομικό και εξίσου αποτελεσματικό.
- Οι παιδικοί θάνατοι παγκοσμίως έφτασαν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, οι θάνατοι παιδιών κάτω των πέντε ετών μειώθηκαν κατά 51% από το 2000. Κράτη όπως η Καμπότζη και η Ρουάντα σημείωσαν εντυπωσιακές βελτιώσεις, μειώνοντας τη θνησιμότητα πάνω από 75%.
- Προχώρησε η καταπολέμηση της φτώχειας
Το 2024, οι δείκτες φτώχειας στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική έφτασαν στα χαμηλότερα επίπεδα που έχουν καταγραφεί ποτέ, σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ. Οι βελτιώσεις στα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, όπως οι συντάξεις, συνέβαλαν σημαντικά στη μείωση της φτώχειας.
Για παράδειγμα, το ποσοστό των συνταξιούχων που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας μειώθηκε κατά 14,3% μέσα σε δύο δεκαετίες. Στην Ινδονησία, το ποσοστό φτώχειας μειώθηκε στο ιστορικό χαμηλό του 9%. Παρόλο που αυτά είναι ενθαρρυντικά στοιχεία, η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποίησε ότι η συνολική πρόοδος στην καταπολέμηση της φτώχειας έχει επιβραδυνθεί παγκοσμίως, υποδεικνύοντας ότι υπάρχει ακόμη πολλή δουλειά να γίνει.
- Οι επιστήμονες προχώρησαν σημαντικά στην αντιμετώπιση του καρκίνου
Το 2024, σημειώθηκαν μεγάλες εξελίξεις στη θεραπεία του καρκίνου. Τον Ιούλιο, ξεκίνησαν δοκιμές για το πρώτο προσωποποιημένο mRNA εμβόλιο κατά του καρκίνου, που θεωρείται μια από τις πιο συναρπαστικές προόδους της σύγχρονης θεραπείας.
Άλλες εξελίξεις περιλαμβάνουν: πιο «ήπιες» θεραπείες για την παιδική λευχαιμία, βελτιώσεις στη θεραπεία καρκίνων του εγκεφάλου και νέες δοκιμές που υπόσχονται καλύτερη θεραπεία για τον καρκίνο του προστάτη. Στη Βρετανία, ο ρυθμός θανάτων από καρκίνο μειώθηκε κατά ένα τρίτο από το 1993, αντικατοπτρίζοντας παρόμοιες τάσεις στις ΗΠΑ.
Παρόλο που οι περιπτώσεις καρκίνου αυξάνονται, ειδικά μεταξύ των νέων, οι επιστημονικές εξελίξεις προσφέρουν σημαντικούς λόγους αισιοδοξίας.
- Εντυπωσιακές ιατρικές ανακαλύψεις αλλάζουν ζωές
Το 2024, καταγράφηκαν πρωτοφανείς ιατρικές επιτυχίες. Ένα κορίτσι στη Βρετανία που γεννήθηκε κουφό μπόρεσε να ακούσει μετά από γονιδιακή θεραπεία, ενώ στις ΗΠΑ, ένας άνδρας που υποβλήθηκε στην πρώτη πλήρη μεταμόσχευση ματιού και προσώπου δήλωσε ότι αισθάνεται ξανά «φυσιολογικός».
Επιπλέον, νέα εξελιγμένα τεστ για τον Πάρκινσον και την κατάθλιψη έδωσαν ελπίδα για καλύτερη διάγνωση και θεραπεία. Ορισμένες χώρες, όπως η Αίγυπτος, κήρυξαν το τέλος της μάχης τους με την ελονοσία, ενώ το Ιράκ, η Ινδία και το Πακιστάν εξάλειψαν την τραχόμα, κύρια αιτία τύφλωσης.
- Νέες θεραπείες για την άνοια
Το 2024, εγκρίθηκε στις ΗΠΑ μια νέα θεραπεία για το πρώιμο στάδιο της νόσου Αλτσχάιμερ, το donanemab, που μειώνει τη γνωστική παρακμή. Παρόλο που το φάρμακο δεν διατίθεται στο Εθνικό Σύστημα Υγείας της Βρετανίας λόγω υψηλού κόστους, οι κλινικές δοκιμές έδειξαν ελπιδοφόρα αποτελέσματα.
Επιπλέον, ερευνητές ανακάλυψαν ότι η αντιμετώπιση της υψηλής χοληστερόλης και η καλή όραση μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο άνοιας. Παράλληλα, δοκιμάζονται νέες εξετάσεις αίματος για την έγκαιρη διάγνωση, φέρνοντας την επιστήμη πιο κοντά σε καλύτερη διαχείριση της ασθένειας.
- Η ισορροπία εργασίας-ζωής βελτιώθηκε
Η τετραήμερη εργασία και η νομοθεσία που επιτρέπει την «αποσύνδεση» εκτός ωραρίου συνέβαλαν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής για εκατομμύρια ανθρώπους. Στη Βρετανία, εταιρείες που συμμετείχαν σε δοκιμαστικά προγράμματα μείωσαν το ωράριο εργασίας τους, παρατηρώντας αύξηση της παραγωγικότητας.
Στην Αυστραλία, οι εργαζόμενοι πλέον έχουν το δικαίωμα να αγνοούν μηνύματα από εργοδότες μετά τη λήξη του ωραρίου. Σουηδία και μεγάλες εταιρείες όπως η Deloitte υιοθέτησαν πολιτικές για ίσα δικαιώματα αδειών γονέων.
- Οι αυτόχθονες λαοί κατέγραψαν ιστορικές νίκες
Το 2024, αυτόχθονες κοινότητες κέρδισαν σημαντικές μάχες για την αναγνώριση των δικαιωμάτων τους. Στη Βραζιλία, η κυβέρνηση αναγνώρισε την επικράτεια των Μουντουρούκου, προστατεύοντάς την από εξορύξεις και υλοτομία. Στις ΗΠΑ, η κοινότητα των Τσουμάς ανέλαβε τη συνδιαχείριση του Εθνικού Θαλάσσιου Καταφυγίου Chumash Heritage.
Αυτές οι πρωτοβουλίες αντιπροσωπεύουν κρίσιμα βήματα για τη διασφάλιση της πολιτιστικής κληρονομιάς και του περιβάλλοντος.
- Επιστήμονες ανέπτυξαν “οικολογικό” πλαστικό
Ερευνητές στην Ιαπωνία δημιούργησαν ένα πλαστικό φιλικό προς το περιβάλλον, που διαλύεται μέσα σε 10 ώρες στο θαλασσινό νερό. Το νέο υλικό αφήνει πίσω του θρεπτικά στοιχεία, όπως φώσφορο και άζωτο, χωρίς να παράγει μικροπλαστικά.
Η πρόκληση είναι η παραγωγή του σε μεγάλη κλίμακα, αλλά οι επιστήμονες ελπίζουν ότι θα αντικαταστήσει τα παραδοσιακά πλαστικά, τα οποία απαιτούν αιώνες για να διαλυθούν.
- Έξυπνες λύσεις αποκτούν έδαφος
Το 2024, διάφορες πρωτοβουλίες απέδειξαν ότι οι έξυπνες λύσεις μπορούν να προσφέρουν πολλαπλά οφέλη. Στην Αγγλία, η θέρμανση δημόσιων πισινών με την περίσσεια θερμότητα από data centers εξοικονόμησε πόρους.
Επιπλέον, το βραβείο Earthshot Prize χρηματοδότησε καινοτόμες λύσεις για τη διατήρηση ειδών και τη μείωση των αποβλήτων. Το έτος έκλεισε με αισιοδοξία, δείχνοντας ότι οι μικρές αλλαγές μπορούν να δημιουργήσουν τεράστιες θετικές επιπτώσεις.
Το 2024 απέδειξε ότι η συνεργασία, η επιστήμη και η δράση μπορούν να φέρουν ουσιαστική πρόοδο. Η αισιοδοξία για ένα καλύτερο μέλλον είναι πλέον πιο ισχυρή από ποτέ!
Μετάφραση-Επιμέλεια: Σιαφίλιου Θεοδώρα