Ας φανταστούμε έναν σερβιτόρο σε ένα μεγάλο εστιατόριο. Μετά από μια τεράστια μέρα σε διάρκεια, αγενείς πελάτες, αγχώδες προσωπικό, οξύθυμο …
Θυμός: τι είναι πραγματικά και απλοί τρόποι να το διαχειριστείτε
Θυμός, νεύρα, οργή συχνά συνοδευόμενα από αγανάκτηση και αδικία. Σίγουρα από τα πιο δύσκολα συναισθήματα. Δύσκολο γιατί σε ταράζει συθέμελα. Ένα συναίσθημα που πολλές φορές δεν σε ρωτάει πότε έρχεται, το γιατί και φεύγει με ένα γερό ξέσπασμα.
Αφήνει πάντα αργά ή γρήγορα το σημάδι του στο σώμα σου. Επειδή σχεδόν όλα τα συναισθήματα εδράζονται στη κοιλιά νιώθεις έντονο σφίξιμο στο στομάχι και στην περιοχή του εντέρου. Νιώθεις το αίμα σου να βράζει και να ανεβαίνει ως το κεφάλι, την καρδιά σου να χτυπάει σαν τρελή. Μπορεί να μην βγάζεις καπνούς από τα αυτιά όπως τα καρτούν, αλλά πράγματι ο θυμός σωματοποιείται, με σοβαρές επιπτώσεις για την υγεία μας.
Υπάρχουν δύο θέματα όσον αφορά την συνήθη διαχείριση αυτού του συναισθήματος∙ είτε θα το καταπιέσεις εσωτερικεύοντάς το και κρύβοντάς το ασυναίσθητα πίσω από άλλα συναισθήματα όπως: ντροπή, θλίψη, ακόμη και απάθεια, οπότε μιλάμε για μεταμφιεσμένο θυμό, είτε θα το εκφράσεις με φωνές, βρισιές, δηλαδή λεκτική επιθετικότητα και δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου γινόμαστε βίαιοι με τον εαυτό μας ή με τους άλλους, ή ξεσπάμε σε αντικείμενα. Τότε κάνουμε λόγο για κακοποιητικό θυμό.
Και οι δύο περιπτώσεις συνδέονται άρρηκτα με τις εμπειρίες από το οικογενειακό περιβάλλον. Τα παιδιά της οικογένειας υιοθετούν στην συντριπτική τους πλειοψηφία μοτίβα συμπεριφορών που βίωσαν από τους γονείς τους χωρίς να το θέλουν στην ουσία, χωρίς να το συνειδητοποιήσουν, ή όταν το κάνουν, φαντάζει σχεδόν ανέφικτο να τα αποτινάξουν από πάνω τους. Ευτυχώς όμως, οι άνθρωποι αλλάζουν και περίτρανη απόδειξη αυτού είναι οι ειδικοί ψυχικής υγείας.
Tι μπορούμε να κάνουμε σε πρώτη φάση για να βοηθήσουμε πρώτα από όλα τον εαυτό μας και καθ’ αυτόν τον τρόπο να βελτιώσουμε και τις διαπροσωπικές μας σχέσεις; Ένα καλό εναρκτήριο λάκτισμα είναι η απλή παρατήρηση του εαυτού μας. Συνειδητοποιώ τι νιώθω, τι λέω, σε τι πράξεις προβαίνω, παρ’ όλο που την στιγμή που χάνεται η ψυχραιμία ο προμετωπιαίος λοβός «κλείνει» και είναι πρακτικά αδύνατο να σκεφτούμε λογικά και να ακούσουμε.
Μπορεί ακόμα να μην είμαι έτοιμος να παρεμποδίσω το ξέσπασμα ή εύκολα να παρασυρθώ σε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές, αλλά σίγουρα έχω έπειτα από μία έκρηξη τύψεις και δυσαρέσκεια – ανεξαρτήτως αν επιλέγω να τις παρακούσω. Επίσης, δεν απορρίπτω τα συναισθήματά μου, δεν ακολουθώ την πασίγνωστη τακτική «κάτω απ’ το χαλί», δεν επιτρέπω να συσσωρευτούν γιατί σε αυτή την περίπτωση είναι αναπόφευκτη η υπερβολική αντίδραση. Επομένως, αρχίζω σιγά-σιγά να έρχομαι σε επαφή με τον εσωτερικό μου κόσμο.
Την κρίσιμη στιγμή παίρνω ήρεμες, βαθιές, διαφραγματικές αναπνοές – εξαιρετικά επωφελείς για την υγεία μας – βάζω ως προτεραιότητα την επίλυση του ζητήματος, της παρεξήγησης ενδεχομένως, με τον διάλογο και δεν επικεντρώνομαι στην έκφραση των συναισθημάτων μου, η οποία ναι μεν είναι χρήσιμη καθώς λειτουργεί ανακουφιστικά, αλλά αν κάνουμε μία γρήγορη ανάλυση κόστους-οφέλους, θα αντιληφθούμε ότι περισσότερο επιζήμια είναι παρά ωφέλιμη. Εκφράζω τα συναισθήματά μου με ειλικρίνεια, είτε αυτά είναι σαφή, είτε είμαι μπερδεμένος, με ψυχραιμία. Είναι σημαντικό να παίρνουμε τον χρόνο μας για να σκεφτόμαστε καθαρότερα και σε δεύτερο χρόνο να κάνουμε την κουβέντα. Χρειάζεται, λοιπόν, μία επανεκπαίδευση όσον αφορά την επικοινωνία με τον εαυτό μας και τους γύρω μας.
Κάποια στιγμή ο άνθρωπος στη ζωή του καλείται να αποφασίσει αν θα παραμείνει ανώριμος, διατηρώντας τον χαρακτήρα του ως έχει κι ως εκ τούτου να περιτριγυρίζεται κι από ανώριμους ανθρώπους (ελκύουμε ό,τι είμαστε), ή αν θα προτιμήσει την ψυχική και σωματική του υγεία, στην προσπάθειά του να καλυτερεύσει τη ζωή του εν γένει.