Τεχνητή νοημοσύνη: Μπορεί να αντικαταστήσει τον ανθρώπινο νου;

Τα συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης – Artificial Intelligence (AI) ήδη τα βρίσκουμε παντού στην καθημερινή μας ζωή: οδηγούν αυτοκίνητα, βοηθούν στη μετάφραση κειμένων, στην αναγνώριση προσώπων, στα κοινωνικά δίκτυα, παίζουν παιχνίδια κλπ.

Παρ’ όλα αυτά, ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης είναι σχεδιασμένο να εκτελεί μόνο μία εργασία κάθε φορά (π.χ. μόνο αναγνώριση προσώπου ή μόνο οδήγηση αυτοκινήτου) και δεν μπορεί ακόμα, να μεταφέρει τις γνώσεις που παράγονται. Ωστόσο, ο μακροπρόθεσμος στόχος πολλών ερευνητών είναι η δημιουργία συστήματος που θα μπορέσει να ξεπεράσει τους ανθρώπους σε οποιαδήποτε γνωστική δραστηριότητα.

Μελλοντικά λοιπόν, ένα σημαντικό ερώτημα είναι τι θα συμβεί εάν η αναζήτηση για ισχυρή τεχνητή νοημοσύνη πετύχει και ένα τέτοιο σύστημα γίνει καλύτερο από τον άνθρωπο σε όλες τις γνωστικές δραστηριότητες. Ένα τέτοιο σύστημα θα μπορούσε ενδεχομένως να βελτιώνεται αδιάκοπα, υπερισχύοντας της ανθρώπινης διάνοιας. Το θετικό, ενδεχομένως, στην υπόθεση είναι ότι με την επινόηση επαναστατικών νέων τεχνολογιών, μια τέτοια «υπερνοημοσύνη» θα μπορούσε να βοηθήσει στην εξάλειψη του πολέμου, των ασθενειών και της φτώχειας. Αν μη τι άλλο, κάτι τέτοιο θα θεωρούνταν το μεγαλύτερο γεγονός στην ανθρώπινη ιστορία. Παρ’ όλα αυτά ορισμένοι εμπειρογνώμονες εκφράζουν την ανησυχία τους για τη σοβαρότητα του θέματος.

Πώς όμως μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να αποδειχθεί επικίνδυνη; Υπάρχουν δύο σενάρια τα οποία οι ερευνητές θεωρούν πιθανά:

Πρώτον, η τεχνητή νοημοσύνη προγραμματίζεται να κάνει κάτι καταστροφικό. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν την κατασκευή όπλων για παράδειγμα, τα αυτόματα όπλα είναι συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που προγραμματίζονται να σκοτώσουν. Στα χέρια του λάθους ανθρώπου, αυτά τα όπλα θα μπορούσαν εύκολα να προκαλέσουν μαζικές απώλειες.

Δεύτερον, η τεχνητή νοημοσύνη έχει προγραμματιστεί για να κάνει κάτι ωφέλιμο, εφαρμόζει όμως μια καταστρεπτική μέθοδο για την επίτευξη του στόχου. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν αποτύχει η πλήρης ευθυγράμμιση των στόχων ενός τέτοιου συστήματος με τους δικούς μας, πράγμα εξαιρετικά δύσκολο. Αν για παράδειγμα, ζητήσουμε από το υπάκουο, έξυπνο αυτοκίνητό μας να μας πάει στο αεροδρόμιο όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, αυτό μπορεί να μας οδηγήσει εκεί αναπτύσσοντας τόσο μεγάλη ταχύτητα, κάνοντας όχι αυτό που θέλαμε, αλλά κυριολεκτικά αυτό που του ζητήσαμε. Επίσης, εάν ένα υπερσύγχρονο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης είναι επιφορτισμένο με ένα φιλόδοξο έργο γεωμηχανικής, μπορεί να προκαλέσει τον όλεθρο, με καταστροφικές συνέπειες για το οικοσύστημά μας, αντιλαμβανόμενο τις ανθρώπινες προσπάθειες για παρεμπόδισή του ως απειλή που πρέπει να εξαλειφθεί.

Έτσι λοιπόν, με την περιγραφή των θετικών και αρνητικών επιπτώσεων της τεχνητής νοημοσύνης, ερχόμαστε αντιμέτωποι με τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Ένα από τα πιο κλασικά φιλοσοφικά ζητήματα που προκύπτουν είναι το πώς αυτές οι τεχνολογίες αλλάζουν την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας και κατά συνέπεια για τον κόσμο μας. Σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας, οι άνθρωποι έχουμε την αίσθηση ότι είμαστε πολύ διαφορετικοί από κάθε άλλο πλάσμα ή πράγμα. Κι επιπλέον έχουμε την εντύπωση ότι είμαστε η κορυφή της εξέλιξης, ο ορισμός της ευφυΐας. Αν οι επιστήμες φτάσουν την έρευνα στο επίπεδο του ανθρώπινου νου και φτιάξουν συστήματα με νοητικές ικανότητες αντίστοιχες ή και μεγαλύτερες από τον άνθρωπο, αμέσως δημιουργείται ένας σημαντικός φόβος. Ακόμα κι αν οι ερευνητές συμφωνούν ότι ένα τέτοιο ιδιοφυές σύστημα είναι απίθανο να εξωτερικεύσει ανθρώπινα συναισθήματα, όπως η αγάπη ή το μίσος, και ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να φοβόμαστε ότι θα γίνει εκ προθέσεως καλοπροαίρετο ή κακόβουλο, οι μελλοντικές επιπτώσεις δεν παύουν να είναι τρομακτικές.

Συντάκτης: Εύα Αρβανίτη,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.