Τεχνητή νοημοσύνη: Εχθρός ή σύμμαχος της πράσινης μετάβασης;

Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να αποτελέσει έναν πολύτιμο σύμμαχο στη μάχη για την προστασία του περιβάλλοντος ή μήπως είναι ένας κρυφός εχθρός που ενισχύει το ενεργειακό αποτύπωμα και τις ανισότητες;

Η παγκόσμια προσπάθεια για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης έχει αναδείξει την ανάγκη για καινοτόμες λύσεις που θα επιταχύνουν τη μετάβαση σε ένα πιο βιώσιμο και «πράσινο» μέλλον. Σε αυτό το πλαίσιο, η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων.

Η θετική πλευρά της τεχνητής νοημοσύνης στην πράσινη μετάβαση

Η τεχνητή νοημοσύνη προσφέρει μια σειρά από ισχυρά εργαλεία που μπορούν να επιταχύνουν τη βιωσιμότητα και να υποστηρίξουν τις πρωτοβουλίες για την πράσινη ανάπτυξη. Μερικοί από τους βασικούς τομείς εφαρμογής της περιλαμβάνουν:

1. Βελτιστοποίηση της ενεργειακής απόδοσης

Η τεχνητή νοημοσύνη επιτρέπει την ακριβέστερη ανάλυση και διαχείριση της κατανάλωσης ενέργειας. Με τη βοήθεια αλγορίθμων μηχανικής μάθησης, έξυπνα δίκτυα ηλεκτροδότησης(smart grids) μπορούν να προσαρμόσουν την χρήση ενέργειας σε πραγματικό χρόνο, μειώνοντας τη σπατάλη και την ανάγκη για παραγωγή από ρυπογόνες πηγές. Εταιρείες όπως η Google έχουν ήδη χρησιμοποιήσει την τεχνητή νοημοσύνη για να μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας στα κέντρα δεδομένων τους έως και 40%.

2. Πρόβλεψη και πρόληψη περιβαλλοντικών καταστροφών

Οι αλγόριθμοι τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να αναλύσουν τεράστιους όγκους δεδομένων από δορυφόρους και αισθητήρες για να προβλέψουν φυσικές καταστροφές όπως πλημμύρες, πυρκαγιές και ξηρασίες. Αυτό επιτρέπει στις κυβερνήσεις και τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης να προετοιμάζονται καλύτερα και να μειώνουν τις απώλειες.

3. Υποστήριξη της κυκλικής οικονομίας

Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να συμβάλει στην ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση υλικών, αναγνωρίζοντας και ταξινομώντας τα απόβλητα με μεγαλύτερη ακρίβεια από τους ανθρώπους. Ρομποτικά συστήματα βασισμένα στην τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιούνται ήδη σε χώρους ανακύκλωσης για τη βελτιστοποίηση της διαδικασίας διαλογής υλικών.

4. Ενίσχυση της γεωργίας ακριβείας

Η γεωργία είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Μέσω της τεχνητής νοημοσύνης, οι αγρότες μπορούν να βελτιστοποιήσουν τη χρήση νερού, λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, μειώνοντας τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και αυξάνοντας την παραγωγικότητα.

5. Υποστήριξη της βιώσιμης κινητικότητας

Οι εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης στις μεταφορές περιλαμβάνουν την ανάπτυξη έξυπνων φαναριών που μειώνουν την κυκλοφοριακή συμφόρηση, τη βελτιστοποίηση διαδρομών για μείωση των εκπομπών άνθρακα(CO2) και την προώθηση της ηλεκτροκίνησης μέσω καλύτερης διαχείρισης των σταθμών φόρτισης.

Δείτε ακόμα: Οι συγκοινωνιολόγοι και οι “ευφυείς” πόλεις του μέλλοντος

Η σκοτεινή πλευρά της τεχνητής νοημοσύνης στην πράσινη μετάβαση

Παρά τα οφέλη της, η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι απαλλαγμένη από περιβαλλοντικά προβλήματα. Οι βασικές ανησυχίες περιλαμβάνουν:

1. Το ενεργειακό αποτύπωμα των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης

Η εκπαίδευση και η λειτουργία μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης απαιτούν τεράστια ποσά ενέργειας. Μελέτες δείχνουν ότι ένα μόνο μεγάλο μοντέλο μηχανικής μάθησης μπορεί να παράγει τόσες εκπομπές άνθρακα(CO2) όσο πέντε αυτοκίνητα σε όλη τη διάρκεια ζωής τους. Τα κέντρα δεδομένων, που φιλοξενούν και επεξεργάζονται αυτά τα μοντέλα, καταναλώνουν όλο και περισσότερη ενέργεια, θέτοντας ερωτήματα για τη βιωσιμότητά τους.

2. Η εξάρτηση από σπάνια υλικά

Οι υποδομές της τεχνητής νοημοσύνης απαιτούν υλικά όπως λίθιο, κοβάλτιο και σπάνιες γαίες, τα οποία εξορύσσονται με περιβαλλοντικό και κοινωνικό κόστος. Η εξόρυξη αυτών των υλικών συχνά οδηγεί σε αποψίλωση δασών, ρύπανση και εκμετάλλευση εργαζομένων.

3. Η ανισότητα στην πρόσβαση και χρήση της τεχνητής νοημοσύνης

Ενώ οι ανεπτυγμένες χώρες εκμεταλλεύονται την τεχνητή νοημοσύνη για τη βιωσιμότητα, πολλές αναπτυσσόμενες χώρες δεν έχουν την υποδομή να την υιοθετήσουν. Αυτό μπορεί να διευρύνει το χάσμα μεταξύ χωρών που έχουν πρόσβαση σε «πράσινες» τεχνολογίες και εκείνων που συνεχίζουν να εξαρτώνται από ρυπογόνες λύσεις.

Η χρυσή τομή: Πώς μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να υπηρετήσει πραγματικά την πράσινη μετάβαση;

Για να διασφαλιστεί ότι η τεχνητή νοημοσύνη λειτουργεί ως σύμμαχος και όχι ως εμπόδιο στην πράσινη μετάβαση, χρειάζονται συγκεκριμένες πολιτικές και βέλτιστες πρακτικές:

• Ανάπτυξη ενεργειακά αποδοτικών αλγορίθμων: Επιστήμονες εργάζονται πάνω στη βελτιστοποίηση των αλγορίθμων ώστε να μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας.
• Χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα κέντρα δεδομένων: Εταιρείες όπως η Microsoft και η Google έχουν δεσμευτεί να λειτουργούν τα κέντρα δεδομένων τους αποκλειστικά με καθαρή ενέργεια.
• Βιώσιμη εξόρυξη πρώτων υλών: Χρειάζεται διεθνής συνεργασία για να διασφαλιστεί ότι η εξόρυξη των απαραίτητων υλικών γίνεται με περιβαλλοντικά υπεύθυνο τρόπο.
• Εκδημοκρατισμός της πρόσβασης στην τεχνητή νοημοσύνη: Οι αναπτυσσόμενες χώρες πρέπει να υποστηριχθούν με τεχνογνωσία και υποδομές ώστε να αξιοποιήσουν την τεχνητή νοημοσύνη για τη δική τους πράσινη μετάβαση.

Συμπέρασμα

Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να είναι είτε εχθρός είτε σύμμαχος της πράσινης μετάβασης, ανάλογα με το πώς χρησιμοποιείται. Ενώ διαθέτει ανεκτίμητες δυνατότητες για τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και την προώθηση της βιωσιμότητας, η ίδια η τεχνολογία απαιτεί τεράστιους πόρους και μπορεί να διευρύνει τις ανισότητες. Το μέλλον εξαρτάται από το κατά πόσο οι κυβερνήσεις, οι επιχειρήσεις και οι ερευνητές θα αναπτύξουν υπεύθυνες πρακτικές που θα διασφαλίσουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη εργάζεται υπέρ, και όχι κατά, του πλανήτη μας.

Συντάκτης: Flowmagazine,

Influence:

Ο στόχος του flowmagazine.gr είναι να προβάλλει τις θετικές ιδέες, δράσεις και πληροφορίες από την Ελλάδα και τον κόσμο…