Τάβλι: Ένα παρεξηγημένο επιτραπέζιο παιχνίδι

Παρά την ιστορική του σημασία και τη στρατηγική που απαιτεί, το τάβλι συχνά υποτιμάται και χαρακτηρίζεται άδικα ως παιχνίδι τεμπελιάς ή καθαρής τύχης. Μήπως ήρθε η ώρα να το δούμε αλλιώς;

Το τάβλι, για τους λάτρεις του, έχει συναισθηματική αξία, καθώς είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με αγαπημένες εμπειρίες και αναμνήσεις. Το θυμόμαστε από εκείνα τα καλοκαίρια στο χωριό ή στο νησί, όπου ο ήχος από τα ζάρια αντηχούσε στα καλοκαιρινά καφέ, κάτω από τη σκιά των δέντρων. Το συνδέουμε επίσης με τα φοιτητικά μας χρόνια, όταν αποφεύγαμε κάποια βαρετή διάλεξη και προτιμούσαμε να περάσουμε ένα δίωρο παίζοντας τάβλι σε ένα γραφικό καφέ της σχολής. Οι λάτρεις του παιχνιδιού παίζουν όχι μόνο για τη χαρά του παιχνιδιού, αλλά και για να ξαναζήσουν όμορφες στιγμές.

Ωστόσο, για πολλούς, το τάβλι είναι συνυφασμένο με την τεμπελιά και την απραξία. Στα μάτια μιας μερίδας της «καλής κοινωνίας», θεωρούνταν ακατάλληλο ή ακόμη και υποτιμητικό να παίζει κανείς τάβλι. Για κάποιους, το παιχνίδι ήταν σχεδόν… απαγορευμένο.

Ας ρίξουμε όμως μια ματιά στην ιστορία του. Σύμφωνα με τη Wikipedia:
«Το τάβλι είναι ίσως το αρχαιότερο παιχνίδι που επιβιώνει μέχρι τις ημέρες μας, καθώς η πρώτη του εμφάνιση εντοπίζεται στη Μεσοποταμία, την περίοδο μεταξύ 2900 και 1800 π.Χ. Ο Άγγλος αρχαιολόγος Σερ Λέοναρντ Γούλεϋ ανακάλυψε, κατά τη διάρκεια ανασκαφών στην Ουρ της Χαλδαίας, ένα στολισμένο ταμπλό παιχνιδιού, το οποίο θεωρείται το αρχαιότερο γνωστό ταμπλό τάβλι».

Αργότερα, στην Αρχαία Ελλάδα, το συναντάμε με την ονομασία «πεσσοί», ενώ κατά τον Μεσαίωνα το παιχνίδι ήταν αρκετά διαδεδομένο στην Ευρώπη, αποκτώντας ξεχωριστές ονομασίες και φήμη: «tables» στην Αγγλία, «tavola reale» στην Ιταλία, «tablas reales» στην Ισπανία. Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι, παρόλη τη δημοτικότητά του, το τάβλι σε ορισμένες περιόδους κατακρίθηκε ή ακόμη και απαγορεύτηκε, κυρίως από τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, καθώς θεωρούνταν παιχνίδι τύχης λόγω της χρήσης ζαριών. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο Λουδοβίκος Θ΄ της Γαλλίας, το 1254, απαγόρευσε στους αυλικούς του να παίζουν τάβλι, επεκτείνοντας αργότερα την απαγόρευση σε όλους τους υπηκόους του.

Έτσι, βλέπουμε πως το τάβλι επικρίθηκε κυρίως για το στοιχείο της τύχης που ενσωματώνει. Είναι αλήθεια ότι το σκάκι θεωρείται ανώτερο από πολλούς, καθώς βασίζεται εξ ολοκλήρου στη στρατηγική, την εμπειρία και την ικανότητα του παίκτη. Αντιθέτως, στο τάβλι, ένα «ντόρτι» την κατάλληλη στιγμή μπορεί να γείρει την πλάστιγγα υπέρ σου. Γι’ αυτό και θεωρήθηκε «παιχνίδι τύχης».

Όμως, αν το σκεφτεί κανείς καλύτερα, το τάβλι είναι περισσότερο παρεξηγημένο παρά κατώτερο. Στις διάφορες παραλλαγές του, απαιτεί στρατηγική, τακτική σκέψη και εμπειρία. Ένας έμπειρος παίκτης μπορεί να κερδίσει ακόμα και έναν πιο τυχερό αντίπαλο, αξιοποιώντας σωστά τις κινήσεις του. Άρα, ναι μεν το ζάρι παίζει ρόλο, αλλά η στρατηγική είναι καθοριστική — και αυτή κατακτάται μόνο με εξάσκηση και εξοικείωση.

Δείτε ακόμα: 10 χόμπι που θα σε κάνουν πιο έξυπνο 

Κατά τη γνώμη μου, το τάβλι δεν είναι «χάσιμο χρόνου». Αντιθέτως, ακονίζει το μυαλό και αναπτύσσει την ταχύτητα στη σκέψη. Επιπλέον, ο παράγοντας της τύχης δεν είναι απαραίτητα αρνητικός: δημιουργεί ένταση, σασπένς και αίσθημα ευγενούς άμιλλας — στοιχεία που ενισχύουν την εμπειρία του παιχνιδιού, τόσο για τους παίκτες όσο και για τους θεατές. Οι απρόβλεπτες ανατροπές είναι αυτές που κρατούν το ενδιαφέρον αμείωτο.

Χωρίς πρόθεση να μειώσω την αξία του σκακιού, σας προτείνω ανεπιφύλακτα να ξεσκονίσετε εκείνο το παλιό τάβλι που έχετε στην αποθήκη. Κατά τις καλοκαιρινές διακοπές, καθίστε με μια παγωμένη μπύρα και ρίξτε μερικές καλές ζαριές. Το παιχνίδι δεν είναι μόνο ψυχαγωγία — είναι και πολιτισμός, ιστορία, και πάνω απ’ όλα, συνδετικός κρίκος ανάμεσα σε γενιές και αναμνήσεις.

Συντάκτης: Αλεξάνδρα Βαρυτίμου,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.