Συνέντευξη με τη Μαρία Τσαρούχα
Την περίοδο αυτή φαίνεται να βρίσκεται σε μια ιδιαιτέρως δημιουργική φάση, καθώς την βρίσκουμε στο θέατρο Vault να σκηνοθετεί τη θεατρική παράσταση «Ιράκ – 9 Τόποι Επιθυμίας», της Heather Raffo και παράλληλα να παίζει στην παράσταση «La Nonna» στο θέατρο Ακάδημος, με πρωταγωνιστή τον Δημήτρη Πιατά.
Πριν λίγους μήνες κυκλοφόρησε το cd «Ευγενικά Τραγούδια» με τον Λάκη Παπαδόπουλο, ενώ συνεχίζει τις προσωπικές μουσικές της παραστάσεις, με τίτλο «Maria the Singer”, με τραγούδια Jazz, soul, swing και rock διασκευές.
Η Μαρία Τσαρούχα μιλά στο flowmagazine.gr για το θέατρο, τη μουσική, για το βιβλίο της, για τα «θέλω» της και τα «πιστεύω» της ….
– Μαρία, καταρχήν θα ήθελα να μας πεις λίγα πράγματα για σένα για να σε γνωρίσουμε καλύτερα …
– Είμαι μητέρα δύο παιδιών, δημιουργός τέχνης, φύση και θέση ελεύθερος άνθρωπος. Υπήρξα ένα «ενήλικο» παιδί αρκετά μαζεμένο, χαμογελαστό και ειλικρινές πάντα, με έναν διάσημο, ευφυή και υποδειγματικά ηθικό πατέρα με φιλελεύθερο πνεύμα και μια υπέροχη, με βαθειά συναισθήματα, μητέρα. Έμαθα από μικρή να αναγνωρίζω και να διεκδικώ βασικές αξίες, τις οποίες δεν διαπραγματεύομαι. Είμαι πολύ καλή μαθήτρια… κατανοώ ότι υπάρχω για να εξελίσσομαι ως άνθρωπος μέσα από τις εμπειρίες και ότι δεν είμαι εδώ για να αποδείξω τίποτα σε κανέναν. Πιστεύω ότι η «ανθρωπιά» είναι προνόμιο εκπαίδευσης του εαυτού, δεν είναι δεδομένη και βασική της αρχή για να καλλιεργηθεί είναι η «αγάπη». Θα έλεγα λοιπόν ότι σήμερα ασχολούμαι μόνο με την «αγάπη», ως αξία και ενέργημα και όχι ως έννοια.
Σπούδασα κοινωνιολογία και είχα την χαρά και τύχη να αποφοιτήσω αριστούχα από την Αμερικανική Ακαδημία Δραματικών Σπουδών της Νέας Υόρκης, τη σπουδαιότερη θεατρική σχολή της Αμερικής, ασχολούμαι μανιωδώς με το διάβασμα και τη γραφή και αντιμετωπίζω την ασχολία μου με το θέατρο, την σκηνοθεσία, το τραγούδι, ως έρευνα … ψάχνοντας νέους τρόπους ερμηνείας των ήδη ειπωμένων.
– Φέτος σκηνοθετείς την παράσταση «Ιράκ – 9 Τόποι Επιθυμίας», που ανεβαίνει για πρώτη φορά στη Ελλάδα στο θέτρο Vault. Μίλησέ μας λίγο γι΄συτό το πολυβραβευμένο έργο της Heather Raffo.
– Δύσκολα συναντά κανείς σήμερα νέα καλογραμμένα θεατρικά κείμενα. Η Raffo με το “9 parts of desire” (αγγλικός τίτλος) αποτέλεσε εξαίρεση. Το γεγονός ότι η ίδια γεννήθηκε και ζει στην Αμερική αλλά είναι Ιρακινής καταγωγής, βίωσε την εμπειρία των δύο πολέμων του Κόλπου ως παρατηρήτρια, αλλά και ως εμπλεκόμενη λόγω καταγωγής και προφανώς η ευφυΐα της, την έχρισαν ικανή να γράψει ένα πολιτικό κείμενο, παραθέτοντας γεγονότα με δημοσιογραφικό χαρακτήρα χωρίς να παίρνει θέση. Είναι ένα υπόδειγμα γραφής, που το περιοδικό «New Yorker», το περιέγραψε ως «ένα παράδειγμα πως η τέχνη είναι δυνατόν να ανοικοδομήσει τον κόσμο».
Η συγγραφέας εμπνεύστηκε το έργο σ’ ένα ταξίδι της στο Ιράκ τον Αύγουστο του 1993, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής της στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στη Βαγδάτη. Όπως αναφέρει και η ίδια “πρόκειται για ένα διάλογο μεταξύ ανατολής και δύσης. Οι χαρακτήρες είναι δεμένοι σε βάθος με τις καταστάσεις ως Ιρακινοί, ενώ ταυτόχρονα το πάθος τους μοιάζει να αντανακλά τα ενδιαφέροντα της δύσης. Το έργο εκφράζει και την ανάγκη για δύναμη γένους θηλυκού …”
– Τί σημαίνει να είσαι γυναίκα σε μια χώρα που πλανιέται το φάντασμα του πολέμου παντού γύρω σου;
– Το έργο είναι ένα μωσαϊκό 9 μονολόγων της γυναικείας αντίληψης, μοναχικότητας, εμπειρίας για το αδιανόητο του πολέμου και για κτηνώδεις πράξεις που δεν ανήκουν στο λογικό. Οι γυναίκες της Raffo είναι δυνατές και αιχμηρώδεις. Οι μονόλογοι είναι αληθινές μαρτυρίες γυναικών της Μέσης Ανατολής, έτσι όπως δεν τις έχουμε γνωρίσει μέχρι σήμερα. Στην Ελλάδα δεν γνωρίζουμε τίποτα για τη ζωή και τις συνήθειές τους και όμως υπάρχει κάτι που μας ενώνει μαζί τους και αυτό είναι «η ανθρωπιά». Δεν διαφέρει μια Ιρακινή από μια Ελληνίδα, μια καθολική από μια μουσουλμάνα, ο πόλεμος και η τρέλα του είναι ίδια για όλους. Ταυτιζόμαστε απόλυτα με τις γυναίκες αυτές, οι οποίες επιζούν της φρίκης. Ξεφεύγουμε από το στερεότυπο του να κρίνουμε το ντύσιμό τους, τη θρησκεία τους, τις συνήθειές τους, εφόσον συμπονούμε μαζί τους μέσα από τον ρόλο τους/μας, ως μανάδες, κόρες, σύζυγοι. Αυτό είναι ένα από τα πιο δυνατά στοιχεία του έργου. Το παράδοξο του πολέμου ενώνει τους ανθρώπους. Το έργο απευθύνεται απόλυτα και στο αντρικό κοινό, παραθέτοντάς του μια πραγματικότητα που του διεγείρει συναισθήματα κατανόησης και αποδοχής της θηλυκής πραγματικότητας, την οποία οι πιο ευφυείς άνδρες είναι μαθημένοι να ακούνε. Το έργο με έναν παράξενο τρόπο εκθειάζει την ίδια την αγάπη !
– Παράλληλα, αυτή τη σεζόν σε βλέπουμε και στο θέατρο Ακάδημος στην παράσταση «La Nonna”, με τον Δημήτρη Πιατά, στο ρόλο της Ανιούλας … όπου συντελείται η απόλυτη μεταμόρφωσή σου, σε ένα ρόλο εντελώς κόντρα.. Μίλησέ μας λίγο γι’ αυτό.
– Η Ανιούλα μου είναι θύμα, απομονωμένη στην γωνία της, παραιτημένη από την ομορφιά και την ζωή… Ω μα δεν υπάρχει κόντρα! Η Ανιούλα ζει μέσα μου, είναι κομμάτι δικό μου. Και την αγαπώ! Γι’ αυτό και η απόλυτη «μεταμόρφωση». Είμαι εκπαιδευμένη στο οργανικό παίξιμο, “truthful acting” ή αλλιώς “don’ t act, just be”. Είμαι φανατική Method Actor, λόγω της εκπαίδευσής μου. Οπότε όταν παίζω θέατρο, βιώνω τις συνθήκες που θα βίωνα εγώ η Μαρία εάν τις ζούσα (τις περισσότερες φορές χαίρομαι που δεν ζω μέσα στις συνθήκες που ζουν οι χαρακτήρες που ερμηνεύω, γιατί θα είχα τρελλαθεί!). Με το Method Acting εκπαιδευόμαστε να μιλάμε για το χαρακτήρα μας στο πρώτο πρόσωπο, ξέρω ότι στην Ελλάδα οι ηθοποιοί μιλάνε για τον χαρακτήρα τους στο τρίτο πρόσωπο. Δεν είναι θέμα να ταυτιστείς με τον χαρακτήρα, αφού ΕΙΣΑΙ ο χαρακτήρας!
– Πόσο … εύκολο είναι μια ωραία γυναίκα να τσαλακώνει τόσο πολύ την εικόνα της;
– Δεν υπάρχει αυτό για εμένα. Έχω ζήσει και ξεπεράσει «ασχήμιες» μέσα μου σε δύσκολους προσωπικούς καιρούς και ένιωθα τόσο «τσαλακωμένη» … υπάρχει η εξωτερική και η εσωτερική εικόνα. Εγώ ζω με την δεύτερη. Θα σου έλεγα ότι προτιμώ να τσαλακώνω την εξωτερική μου εικόνα από το τσαλακώνω την εσωτερική μου εικόνα, η «ωραιότητα» είναι πολύ σχετική! Δεν έχει ενδιαφέρον να παίζω στο θέατρο ότι είμαι στην ζωή μου. Ενδιαφέρον έχει να σπάω σε κομμάτια, να μαθαίνω, να κατανοώ τον εαυτό μου μέσα από τα διαφορετικά πρόσωπα που ερμηνεύω. Τους ρόλους που ερμηνεύω τους αγαπώ βαθύτατα και έτσι έχω τις ευκαιρίες να αγαπώ πολλαπλά και μέσα από διαφορετικά μονοπάτια την Μαρία.
– Και από τη μια έχουμε την Ανιούλα και από την άλλη έχουμε την “Maria the Singer” … Ο τίτλος του μουσικού live show που παρουσιάζεις σε διάφορους χώρους …. με Jazz, soul , swing, rock ακούσματα …. από τα piano bars του Manhattan στα underground στέκια του Βερολίνου, από τα musical του Broadway στον ελληνικό κινηματογράφο του Χατζηδάκι. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτό είναι το μουσικό σου στίγμα;
– Από παιδί ασχολήθηκα και με το τραγούδι. Ο τρόπος που αντιλαμβάνομαι το τραγούδι είναι ότι παραθέτω την αλήθεια μου όχι όμως μέσα από χαρακτήρες όπως κάνω στο θέατρο. Έτσι θα έλεγα ότι όταν με δει κανείς να τραγουδώ, βλέπει την Μαρία όπως θα την έβλεπε στο σπίτι της αποφορτισμένη από «μάσκες» και «φτιασίδια». Το μουσικό μου στίγμα είναι ό,τι αγαπώ να ακούω, αυτά τραγουδώ! Το τραγούδι είναι ψυχική ανάταση . Δεν τραγουδώ ακούσματα που με καταθλίβουν.
– Έκανες όμως και πάλι την έκπληξη, όταν αρχές καλοκαιριού κυκλοφόρησες με τον Λάκη Παπαδόπουλο το cd “Ευγενικά Τραγούδια». Πώς προέκυψε αυτό; Τι σε οδήγησε σ΄αυτή την επιλογή;
– Ο Λάκης. Τον θεωρώ φίλο μου και κανείς δεν θα διαφωνήσει μαζί μου εάν πω ότι και οι δύο μας έχουμε ανεπτυγμένο το «παιδί μέσα μας». Καλή συνεργασία λοιπόν με έναν άνθρωπο που, παρότι ανήκει σε άλλη γενιά από εμένα, δεν παύει να ερευνά και να προχωρά παράλληλα με την εποχή του. Το cd «ΕΥΓΕΝΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ» είναι διασκευές σε κομμάτια των δεκαετιών ‘50, ‘60 … όπου οι συνθέτες ήταν βαθύτατα επηρεασμένοι από την ευρωπαϊκή μουσική, και έτσι τα τραγούδια είναι ευρωπαϊκά ακούσματα, αλλά και οι στίχοι είναι σαν ποιήματα. Με αυτό μπορώ να διαπραγματευτώ! Αν και το παράδοξο είναι ότι μέσα στις τρέλες που έχω κάνει, όταν σπούδαζα στην Νέα Υόρκη τραγούδησα και στον τότε ΘΙΑΣΟ (μπουζούκια) μέσα στο Broadway! Είναι από τις εμπειρίες που έχω να θυμάμαι γιατί ήταν η πρώτη και μοναδική μέχρι σήμερα φορά που τραγούδησα ελληνικό λαϊκό τραγούδι αλλά το ευχαριστήθηκα. Είχα δύο επιλογές για να βγάζω το χαρτζιλίκι μου ως φοιτήτρια στην Αμερική, να δουλέψω σερβιτόρα ή να τραγουδήσω. Προτίμησα το δεύτερο. Μου αρέσει η συνέπεια στον εαυτό και στις επιλογές του! Με ότι καταπιάνεσαι βασική αρχή είναι να περνάς καλά!
– Ηθοποιός, σκηνοθέτις, ερμηνεύτρια, συγγραφέας … – ας μη ξεχνάμε και το βιβλίο που κυκλοφλορησες πρόσφατα, το «Διαυγές κενό κεφάλι». Ξεχωρίζεις κάποια από αυτές τις καλλιτεχνικές σου ιδιότητες σαν αυτή που σε εκφράζει ή σε χαρακτηρίζει περισσότερο;
– Οι δικοί μου άνθρωποι δεν μπορούν να ξεχωρίσουν σε ποιον τομέα «ανήκω» στο θέατρο, το τραγούδι , τη σκηνοθεσία, τη γραφή;;;;; Εγώ θα πω στο θέατρο, γιατί είναι το κέντρο μου από το οποίο πηγάζουν όλα τα άλλα.
Το θέατρο είναι ο φυσικός μου χώρος.
Η γραφή είναι μια ιδιότητα την οποία θαυμάζω. Θαυμάζω τους ανθρώπους που μπορούν να επικοινωνήσουν το μυαλό τους μέσα από λέξεις σε ένα χαρτί, με τις οποίες μπορεί ένας αναγνώστης να γίνει ένας καλύτερος άνθρωπος. Το μόνο που μένει είναι τα γραφόμενα. Τα «κείμενα» είναι η Ιστορία του Ανθρώπου. Διαβάζω πολύ και γράφω όπως διαβάζω. Διαβάζω δύσκολα κείμενα και δύσκολα κατανοεί κανείς το βιβλίο που έχω γράψει. Γράφω αρκετά κωδικοποιημένα, γιατί έτσι κατανοώ τη φύση του ανθρώπου. Και μέσα στην απλότητά της όταν δεν χρησιμοποιεί την γλώσσα. Αγαπώ την σιωπή. Σου αφήνει χώρο να υπάρχεις. Ενώ οι λέξεις είναι επικίνδυνες, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί μαζί τους. Στο «Διαυγές κενό κεφάλι» υπάρχουν μέσα και γραμμένες σιωπές.
– Μαρία, έχεις ένα εντυπωσιακό βιογραφικό και έντονη καλλιτεχνική δραστηριότητα… Παρόλ’ αυτά έχεις κρατήσει πολύ χαμηλό προφίλ αυτά τα 15 χρόνια που είσαι στην Ελλάδα. Για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό;
– Υπάρχει το εξής παράδοξο. Για εμένα η δουλειά μου είναι η ζωή μου, αλλά η ζωή μου δεν είναι η δουλειά μου. Εννοώ ότι είμαι μητέρα δύο παιδιών, ήμουν παντρεμένη 15 χρόνια, έχω έντονη προσωπική ζωή, την οποία δεν εκθέτω στα media. Θα έλεγα ότι δεν είμαι το κατάλληλο πρόσωπο για να δημιουργήσω σκανδαλοθηρίες, τις οποίες δεν με ενδιαφέρει να υποστηρίξω. Είναι καλυμμένες όλες οι ανάγκες μου. Κάνω τη δουλειά μου, όπως πιστεύω ότι αρμόζει σε έναν καλλιτέχνη να κάνει τη δουλειά του. Είναι δύσκολο να συντηρείς και να καλλιεργείς ένα δομημένο εαυτό εάν είσαι συνεχώς στην έκθεση.
– Με όλη αυτή την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στη χώρα μας έχεις μετανοιώσει που επέστρεψες από την Αμερική;
– Είχα μετανοιώσει πριν γυρίσω ακόμα. Ήμουν μικρή για να το υποστηρίξω τότε. Ετοιμάζομαι να ξαναφύγω. Δεν έχει σχέση η κρίση που περνάει η χώρα. Τώρα μέσα στην κρίση ζω τις δημιουργικότερες στιγμές μου. Μέσα στην κρίση ίσως μειωθεί και η αναξιοκρατία που επικρατεί σαν θεμέλιος λίθος σε όλους τους τομείς στην Ελλάδα. Παράξενοι άνθρωποι οι Έλληνες.
– Μαρία θα ήθελα να κλείσουμε αυτή τη συνέντευξη, μιλώντας μας για τα σεμινάρια «Method Acting” που διοργανώνεις. Τι ακριβώς είναι αυτή η μέθοδος, για την οποία γίνεται τόσος λόγος στην Αμερική και στην Αγγλία …. Αφορά μόνο ηθοποιούς και ερμηνευτές;
– To Μethod Acting ή Μέθοδος είναι η μοναδική μέθοδος υποκριτικής για τον σύγχρονο δυτικό κόσμο. Ξεκίνησε από τον Lee Strasberg, Stanislavsky, Utah Hagen, Meisner. Ο ηθοποιός μαθαίνει να διαχειρίζεται το υλικό που διαθέτει ως άνθρωπος μέσα από τις ιδιαιτερότητές του και τις εμπειρίες του, ως εργαλεία τα οποία θα μπορεί να ενεργοποιήσει ανα πάσα στιγμή, έτσι ώστε να νιώθει ασφαλής επάνω στην σκηνή, αλλά και να δημιουργεί μια ολοκληρωμένη και μοναδική ερμηνεία. Οι χαρακτήρες που ερμηνεύει ένας ηθοποιός είναι άνθρωποι με ζωές, όπως εμείς. Μέσα από την Μέθοδο καλείσαι να «γεννήσεις» και να δημιουργήσεις τη ζωή του χαρακτήρα σου, ως μοναδικότητα. Θα μπορούσα να μιλάω ώρες ατελείωτες για την Μέθοδο, γιατί είναι διδαχή ωρών ατελείωτων και μετά βέβαια προσωπική επένδυση στο να μην φοβάται ο ηθοποιός να αγγίξει κομμάτια του που καλούνται να ζωντανέψουν μέσα από το ασυνείδητο. Είμαι, όπως είπα παραπάνω, φανατική Method Actor, προσωπικά δεν έχω βρει καλύτερη τεχνική υποκριτικής στο θέατρο. Διδάσκω Method Acting 16 χρόνια, το έχω όμως εξελίξει αρκετά μέσα από τα μονοπάτια του διαλογισμού και της εστίασης στον άνθρωπο (στη δουλειά μας με τον «άνθρωπο» και τις συμπεριφορές του ασχολούμαστε) και πιστεύω ότι οι αληθινές ερμηνείες είναι η επαφή μας με τη δύναμη και τηνζωή που ενυπάρχει μέσα στην ολότητα της φύσης. Γιατί όπως λένε και οι Method Actors, κάθε πρόβα, κάθε παράσταση δεν είναι παρά ένα βήμα στην εξέλιξή σου ως άνθρωπος. Μέσα από την Μέθοδο μαθαίνεις ποιος είσαι και πετάς από επάνω σου ότι δεν είναι δικό σου. Αυτογνωσία! Γι’ αυτό και η Μέθοδος αφορά όλον τον κόσμο!
– Σ’ ευχαριστούμε πολύ για αυτή τη συνέντευξη και σου ευχόμαστε κάθε επιτυχία σε ότι κάνεις!!!
– Εγώ ευχαριστώ!
