Καθημερινές συνήθειες που απενεργοποιούν το μεταβολισμό μας

Συντάκτης: Ειρήνη Μαθιουδάκη, Διδάκτωρ Βιοχημείας - Συγγραφέας

Πολλοί από εμάς επιδιώκουμε την απώλεια σωματικού βάρους ή έστω την αποφυγή αύξησης αυτού, ειδικά τώρα που διανύουμε μία γιορτινή περίοδο, γεμάτη διατροφικές ατασθαλίες, λίγο πριν την έκθεση του σώματός μας στις παραλίες. Ο μεταβολισμός είναι ο βασικός μας σύμμαχος για την επίτευξη του στόχου αυτού, αφού είναι ένα φυσικό εργαλείο του οργανισμού για να χειρίζεται αποτελεσματικά την παρεχόμενη ενέργεια, διατηρώντας τις σωστές ισορροπίες. Όσο μεγαλώνουμε, είναι γεγονός πως ο μεταβολισμός μας ξεκινά να επιβραδύνεται, παράλληλα όμως υπάρχει η πιθανότητα να κάνουμε εμείς οι ίδιοι ορισμένα λάθη τα οποία επιδεινώνουν την κατάσταση. Ποια είναι αυτά και πώς μπορούμε να τα αποφύγουμε;

Πώς λειτουργεί ο μεταβολισμός;

Ο μεταβολισμός (ή μεταβολικός ρυθμός) είναι το σύνολο των χημικών αντιδράσεων και των φυσικών αλλαγών που επιτρέπουν τη σωστή λειτουργία και ανάπτυξη του σώματός μας, καθορίζοντας τις συνολικές ανάγκες του οργανισμού σε ενέργεια. Διακρίνεται στις εξής κατηγορίες:

1) Βασικός μεταβολισμός (ΒΜ), δηλαδή η βασική ενέργεια που απαιτείται για θεμελιώδεις λειτουργίες όπως η αναπνοή

2) Θερμογενετική επίδραση της τροφής, ενέργεια δηλαδή που απαιτείται για την πέψη, την απορρόφηση και την μεταφορά των θρεπτικών συστατικών,

3) Άσκηση, η οποία αυξάνει κατά πολύ τον μεταβολισμό απαιτώντας αρκετή ενέργεια

4) Ασθένεια ή φλεγμονή στην περίπτωση της οποίας οι ενεργειακές απαιτήσεις αυξάνονται κατά πολύ.

Οι παράγοντες που επηρεάζουν τον μεταβολισμό του κάθε ανθρώπου είναι διαφορετικοί και ποικίλουν ανάλογα το φύλο, την ηλικία και τη φυσική κατάσταση του καθ’ενός από εμάς. Ας δούμε όμως, πώς οι καθημερινές μας συνήθειες μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την κατανάλωση ενέργειας;

Ακανόνιστο πρόγραμμα

Ο ανθρώπινος οργανισμός λειτουργεί σαν μια καλοκουρδισμένη μηχανή, που γνωρίζει καλά πότε της παρέχεται ενέργεια για να διεκπεραιώσει όλες της τις λειτουργίες. Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν, πόσο σημαντική είναι η κατανάλωση τροφής ανά τακτά χρονικά διαστήματα και συγκεκριμένα κάθε 3-4 ώρες, διαμορφώνοντας το πρόγραμμα των 5 γευμάτων. Με αυτό τον τρόπο, ο οργανισμός μας «εκπαιδεύεται» να λαμβάνει ενέργεια συγκεκριμένες ώρες με αποτέλεσμα να λειτουργεί αποδοτικά, με όλο και περισσότερες καύσεις.

Λανθασμένες διατροφικές επιλογές

Μήπως έχετε συνηθίσει να καταναλώνετε junk food, εμπορευματοποιημένα τρόφιμα, ζάχαρη και λευκούς υδατάνθρακες; Αν ναι, τότε είναι καιρός να αναθεωρήσετε, καθώς οι άγνωστης προέλευσης λιπαρές και έτοιμες τροφές κατά πάσα πιθανότητα μπορεί να περιέχουν trans λιπαρά, χρωστικές ουσίες, φυτοφάρμακα κ.α., ενώσεις δηλαδή που σε καμία περίπτωση δεν βοηθούν τον μεταβολισμό να λειτουργήσει γρήγορα και σωστά.

Έλλειψη σιδήρου και βιταμινών

Αυτό το πρόβλημα αφορά κυρίως τις γυναίκες, οι οποίες αντιμετωπίζουν σε μεγάλο ποσοστό το πρόβλημα της έλλειψης σιδήρου. Καλό είναι λοιπόν να επιλέγουμε στο καθημερινό μας διαιτολόγιο τις κατάλληλες τροφές, έτσι ώστε να μην αδειάζουν οι αποθήκες σιδήρου, φερριτίνης και βιταμινών.

Έλλειψη ύπνου

Είναι πλέον γεγονός πως ο ύπνος συμβάλλει στην απώλεια βάρους και στην τόνωση του οργανισμού. Όταν δεν κοιμόμαστε επαρκώς, το σώμα μας απενεργοποιείται, αυξάνει την κατακράτηση υγρών και δεν καίει τις ίδιες θερμίδες.

Καθιστική ζωή

Για να κατανοήσουμε το μέγεθος της βλάβης που προκαλεί η καθιστική ζωή, έρευνες απέδειξαν ότι μόλις είκοσι λεπτά στην ίδια θέση είναι σαν να απενεργοποιούν παροδικά τον μεταβολισμό μας. Τι μπορούμε να κάνουμε γι’ αυτό; Να σηκωνόμαστε κάθε είκοσι με τριάντα λεπτά για ένα σύντομο διάλειμμα και φυσικά να βάλουμε στη ζωή μας τη συστηματική άσκηση.

Η πείνα και η δίψα

Η δίψα προκαλεί κατακράτηση υγρών και μία γενικότερη παρεμπόδιση στις φυσιολογικές λειτουργίες του οργανισμού μας. Η πείνα από την άλλη πλευρά, σταματά τον μεταβολισμό μας στην προσπάθεια του οργανισμού να ανακτήσει δυνάμεις και να βρει τη χαμένη του ενέργεια.

Συντάκτης: Ειρήνη Μαθιουδάκη, Διδάκτωρ Βιοχημείας - Συγγραφέας

Influence:

Η Ειρήνη Μαθιουδάκη γεννήθηκε το 1992 στο Ηράκλειο Κρήτης. Αποφοίτησε από το τμήμα Χημείας Πανεπιστημίου Κρήτης το 2014…