Συνέντευξη με τον Γιάννη Σπανό

Στη μνήμη του μεγάλου μας συνθέτη που έφυγε από κοντά μας, αναδημοσιεύουμε τη συνέντευξη που μας είχε παραχωρήσει το 2013.

(Αρχική δημοσίευση 21/5/2013)

Ανήκει στο κλειστό κλαμπ των μεγάλων ελλήνων συνθετών. Ο Γιάννης Σπανός έχει επηρεάσει όσο λίγοι την ελληνική μουσική με τις συνθέσεις του. Μέσα από δημιουργίες του, ανέδειξε σπουδαίους καλλιτέχνες του ελληνικού πενταγράμμου, ενώ οι συνεργασίες τους με γάλλους καλλιτέχνες προκαλούν δέος. Ο κ. Σπανός,, που από την πρώτη στιγμή μας συστήθηκε απλά ως Γιάννης, μίλησε στο flowmagazine.gr για τη μουσική και τις επικείμενες εμφανίσεις του στη σκηνή του Ιανού (24 & 25 Μαΐου).

– Επιλεκτικές και περιορισμένες οι εμφανίσεις σας πλέον. Τι να περιμένουμε να δούμε στη σκηνή του Ιανού;

– Μπορείτε να περιμένετε μια σωστά επιλεγμένη σειρά από τραγούδια διάφορων δεκαετιών που αγάπησε ο κόσμος. Από τη δεκαετία του ’60 μέχρι το ’90 και 2000. Το θέμα είναι ότι ο Ιανός είναι ένα πολύ σπάνιο ήσυχο στέκι μέσα στο κέντρο της Αθηνάς. Είναι πάνω από ένα βιβλιοπωλείο και πριν μπούμε καν στον Ιανό υπάρχει η αίσθηση του πολιτισμού από το ισόγειο. Είχα πάει μια, δύο φορές για τον Αντώνη Καλογιάννη και είχα κάτσει στο μπαρ και είναι όλα όπως πρέπει να είναι. Ο χώρος γενικότερα έχει ξεχωριστή ουσία, οπότε είναι μεγάλη μου ευχαρίστηση να μου προτείνουν να παίξω εκεί. Μπαίνεις κατά την είσοδο σε έναν οίκο πολιτισμού.

– Μετά από τόσες πολλές μουσικές παραστάσεις στην καριέρα σας, τι είναι αυτό που σας ξυπνάει και πάλι το πάθος για την επόμενη παράσταση;

– Είναι η ανησυχία του πως θα ανταποδώσω και πως θα είμαι καλός για το κοινό που έχει έρθει. Δεν με ενδιαφέρει η καταγωγή, αλλά η ψυχή του κοινού. Πάντα έχω το άγχος να ανταπεξέλθω σαν να αρχίζω και πάλι από την αρχή.

– «Τα τραγούδια γεμίζουν την ψυχή μας» είναι ο τίτλος της παράστασής σας στον Ιανό… πιστεύετε πως ισχύει για όλα τα τραγούδια ανεξαρτήτως μουσικής;

– Αν ο κόσμος αγάπα ένα τραγούδι γεμίζει την ψυχή του. Εγώ πιστεύω πως δεν πρέπει να βάζουμε τίτλους που πρέπει να ακούει το κοινό, καθώς διαλέγει από μόνο του. Να είσαι σίγουρος ότι τα τραγούδια, που παραμένουν και αυτά που χάνονται ήταν μοιραίο να γίνει έτσι. Τα διαχρονικά τραγούδια δεν είναι τυχαία και ας είναι παλιά λαϊκά ή παλιά σκυλάδικα… δεν κάνω διαχωρισμούς. Ο κόσμος τα θυμάται γιατί κάτι συμβαίνει στις ψυχές τους.

– Η πορεία σας στο Παρίσι ήταν αυτή που σας έκανε να πιστέψετε πραγματικά στις δυνάμεις σας;

– Ακόμα δεν τις ξέρω τις δυνάμεις μου… Το βλέπω σαν μια περιπέτεια. Θέλω κάθε φορά να περνάω από εξετάσεις να προσπαθώ να κερδίζω την αποδοχή ή τη μη αποδοχή του κοινού. Αν ήμουν σίγουρος θα ήμουν θάμνος! (γέλια)

– Στην καριέρα σας έχετε γράψει πάρα πολλά τραγούδια. Μουσική για θέατρο-κινηματογράφο, λαϊκά άσματα, και τραγούδια για το νέο κύμα. Που οφειλόταν αυτή η συνεχής αναζήτηση; Τι είχατε βάλει ως σκοπό να πετύχετε;

– Ποτέ δεν είχα στόχο. Απλώς περπατάω και κάνω κάτι. Είχα βρεθεί στο παρελθόν σε μια εκπομπή, με μια πολύ σπουδαία δημοσιογράφο και μου είχε πει: «Ρε Γιάννη είσαι ο πρώτος». Είχα απαντήσει: «Όχι είμαι ο 8^ος ή ο 9^ος..γιατί αν είμαι ο πρώτος μετά τι θα κάνω;» Θέλω να συνεχίσω να σκαρφαλώνω και να ζω μαζί με τον κόσμο που είναι μαζί μας. Δεν θέλω να είμαι εξώφυλλο …θέλω να είμαι εσώφυλλο. Πρέπει να είσαι ειλικρινής με τον κόσμο. Δεν νομίζω ότι αν τους επιβάλλεις κάτι με στόμφο θα ακολουθήσουν, αλλά αντίθετα θα αδιαφορήσουν.

– Όντας από τους πρωτεργάτες του Νέου Κύματος, τι πιστεύετε ότι βοήθησε για να το εξυμνούμε ακόμη και σήμερα; Το εκπαιδευμένο κοινό ή οι ταλαντούχοι δημιουργοί και ερμηνευτές;

– Για το Νέο Κύμα, οι συγκυρίες ήταν τέτοιες που συνέβη. Υπήρχαν και αλλά νέα παιδιά που ψαχνόντουσαν τότε (όπως ο Μαυρουδής, η Χωματά κ.α.) αλλά δεν ήταν προγραμματισμένο. Αυτό που τράβηξε ήταν ο αυθορμητισμός και όχι η εμπορική επιτυχία. Όταν κάνω κάτι, το κάνω μόνο για τον εαυτό μου, το κλείνω και όταν το τελειώνω δεν το ξανακούω. Αν το δεχτεί ο κόσμος το δέχομαι κι εγώ. Το κοινό δεν έχει ανάγκη από διδαχές αλλά αποφασίζει από μόνο του. Τα αγαπημένα πράγματα αρέσουν άλλωστε σε όλες τις ηλικίες.

– Τι σας έδινε ώθηση για να γράψετε τόσο μελωδική και «ταξιδιάρικη» μουσική ακόμα και σε πιο βαριά λαϊκά τραγούδια;

– Τους έκανα δίαιτα (γέλια)!!! Αν αγαπάς ένα πράγμα και αν το νιώθεις, του δίνεις τη δική σου ιδιοσυγκρασία. Εγώ λάτρευα πάντα αυτούς τους ανθρώπους και είχα την τύχη να έχω και φίλους μου πολλούς, όπως τον Άκη Πάνου και άλλους.

– Έντεχνα λαϊκός ή λαϊκά έντεχνος;

– Είμαι επαρχιώτης! (γέλια). Το έντεχνος είναι ύποπτη λέξη και έχει αρνητική έννοια. Τι θα πει έντεχνος, ότι κρύβεσαι από τους άλλους; Δεν το κατάλαβα ποτέ και θα το λέω μια ζωή. Οι υπόλοιποι δηλαδή θεωρούνται λαϊκούρα; Εγώ ανήκω στη λαϊκούρα λοιπόν. Μπερδεύεται ο κόσμος… Τι πάει να πει έντεχνο; Οι σπουδαίοι είναι σπουδαίοι. Ένα νέο παιδί που γράφει μουσική και τραγούδια με την κιθάρα του και έχει γνώσεις για τη μουσική είναι έντεχνος; Υπάρχει δηλαδή έντεχη ψυχή;

– Τι είναι αυτό που λείπει από τους νέους δημιουργούς για να ξαναγίνει μια αντίστοιχη μαζική στροφή, όπως κατά το Νέο Κύμα;

– Λείπει η προστασία από παραγωγούς και ανθρώπους να τους συμβουλεύουν, να τους αγαπάνε. Τότε εμείς είχαμε από πίσω μας σπουδαίους ανθρώπους να διαλέγουν τα παιδιά με ταλέντο και όχι μόνο με εμφάνιση όπως σήμερα. Στην νεολαία υπάρχει πολύ ταλέντο, αυτό το υπογράφω και δυστυχώς χάνονται.

– Έχετε συνεργαστεί με μεγάλους έλληνες και ξένους ερμηνευτές. Θα θέλαμε να μοιραστείτε κάποια ιστορία που σας έχει μείνει χαραγμένη στη μνήμη μέχρι και σήμερα.

– Στη Γαλλία όταν ξεκίνησα μικρός, αυτό που μου έμεινε είναι ότι σπουδαίοι άνθρωποι, με δέχτηκαν και μου μιλούσαν σαν δικό τους, λες και με ήξεραν χρόνια. Ήταν τόσο σεμνοί και το έβλεπες από μακριά στη λάμψη στα μάτια τους. Αυτό το κουβαλάω και όταν ήρθα εδώ. Η σεμνότητα και ο σεβασμός που με αντιμετώπισαν. Αντίστοιχο πράγμα βλέπω από λαϊκούς ανθρώπους, όταν πάω στα μπουζούκια. Το πόσο σε σέβονται οι ανώνυμοι λαϊκοί «σκυλάδες» όπως τους λέω εγώ. Τους γουστάρω. Υπάρχουν και άλλοι ακόμα που έχω συνεργαστεί και με βλέπουν από μακριά και μένουν στο «Γεια σου Γιάννη τι κάνεις». Είναι μαγεία να περνάω καλά με ανθρώπους, που αγαπώ όπως ήταν η Ρίτα Σακελλαρίου. Εκεί πήγαινα μετά από παραστάσεις και ξενύχταγα με αυτούς τους ανθρώπους.

– Εάν είχατε μια μηχανή του χρόνου, σε ποια στιγμή της καριέρας σας θα μας ταξιδεύατε και γιατί;

– Θα έκανα έναν non stop ταξίδι μέχρι σήμερα. Δεν μπορώ να σταματήσω κάπου καθώς το ταξίδι συνεχίζεται.

– Τι μουσική ακούτε σπίτι;

– Καμία μουσική! Ποτέ δεν ακούω μουσική. Ζω με τα φυτά μου και ασχολούμαι με τόσα άλλα πράγματα. Ούτε δικά μου τραγούδια ούτε τίποτα.

– Ποια μουσική σας σύνθεση θα επιλέγατε να παίξετε, για να αναπτερώσετε το ηθικό σε όλους όσους έχουν απογοητευτεί από την κατάσταση;

– Ένα τραγούδι που εκφράζει όλον τον κόσμο είναι το «Άνθρωποι μονάχοι», το οποίο ήταν ανέκαθεν επίκαιρο και λέει τα πάντα. Απλώς το τραγούδι περνάει σε όλον τον κόσμο από μένα, τη Βίκυ και τους στίχους του Καλαμίτση τη διαφορά μοναχικότητας και μοναξιάς. Το να είσαι μοναχικός και να ψάχνεις κάτι άλλο, διαφορετικό είναι ξεχωριστό. Αυτό το τραγούδι λέει πάρα πολλά…

Συντάκτης: Άκης Αδαμόπουλος,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr