Συμπτώματα υποθυρεοειδισμού
Ο υποθυρεοειδισμός είναι μια διαταραχή του θυρεοειδούς κατά την οποία ο αδένας λειτουργεί λιγότερο σε σχέση με τις ανάγκες του οργανισμού, δηλαδή υπάρχει μειωμένη παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών. Η πάθηση είναι δυνατόν να εξελιχθεί σταδιακά και ανεπαίσθητα, με αποτέλεσμα να πάσχει κάποιος για χρόνια και να μην το γνωρίζει.
Ο θυρεοειδής αδένας
Ο θυρεοειδής αδένας μοιάζει με πεταλούδα με ανοιχτά φτερά και βρίσκεται στο μπροστινό μέρος του λαιμού, κάτω από τον λάρυγγα (μήλο του Αδάμ). Είναι υπεύθυνος για την παραγωγή δύο σημαντικών θυρεοειδικών ορμονών, της Τ3 (τριιωδοθυρονίνης) και της Τ4 (θυροξίνης). Επίσης παράγει την ορμόνη καλσιτονίνη, η οποία ρυθμίζει το μεταβολισμό του ασβεστίου.
Η ρύθμιση του θυρεοειδούς είναι μία περίπλοκη διαδικασία που ξεκινάει από τον υποθάλαμο του εγκεφάλου. Όταν ο υποθάλαμος αντιληφθεί την ανάγκη για θυρεοειδικές ορμόνες, στέλνει σήμα στην υπόφυση η οποία εκκρίνει την θυρεοειδοτρόπο ορμόνη ή θερεοτροπίνη (TSH ή Thyroid Stimulating Hormone) στην κυκλοφορία του αίματος για να ειδοποιήσει το θυρεοειδή ότι πρέπει να αναλάβει δράση. Η TSH διεγείρει ένα ειδικό υποδοχέα (υποδοχέας TSH ή TSHr) επάνω στα θυρεοειδικά κύτταρα, μεταδίδοντας με τον τρόπο αυτό την εντολή για την παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών.
Υποθυρεοειδισμός
Στον υποθυρεοειδισμό έχουμε δύο μεγάλες κατηγορίες υπολειτουργίας του θυρεοειδή. Αρχικά, όταν τα αίτια οφείλονται στον ίδιο τον θυρεοειδή (η πιο συχνή αιτία αυτής της κατάστασης είναι η θυρεοειδίτιδα Hashimoto) και δεύτερον, όταν τα αίτια οφείλονται στην υπόφυση ή στον υποθάλαμο. Στις περιπτώσεις που φταίει ο ίδιος ο θυρεοειδής τότε ο υποθυρεοειδισμός λέγεται πρωτογενής, ενώ στις περιπτώσεις που φταίει η υπόφυση ή ο υποθάλαμος (δεν στέλνουν μήνυμα) λέγεται δευτερογενής.
Ο υποθυρεοειδισμός είναι η συχνότερη από τις θυρεοειδοπάθειες. Είναι πέντε φορές συχνότερη στις γυναίκες από ό,τι στους άντρες και ακόμη πιο συχνή σε ηλικιωμένα άτομα (4-8% η συχνότητα στο γενικό πληθυσμό που ανεβαίνει στο 9-16% μετά την ηλικία των 60).
Συμπτώματα
Στα αρχικά στάδια της ασθένειας δεν υπάρχουν «κλασικά» συμπτώματα, όπως πόνος, πυρετός, πρήξιμο ή πνίξιμο αν και ορισμένοι ασθενείς μπορεί να παραπονεθούν για «σφίξιμο» στο λαιμό. Καθώς η κατάσταση επιδεινώνεται, οι υποθυρεοειδισμός συνδέεται με ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων που είναι συνάρτηση της βαρύτητας της ασθένειας αλλά και της ηλικίας του ασθενούς. Στους ενήλικες εκδηλώνεται με σωματική και πνευματική νωθρότητα, μεγάλη ευαισθησία στο κρύο, δυσκοιλιότητα, αύξηση του βάρους και δέρμα ξερό και άγριο.
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά κλινικά συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού είναι η κούραση, η οποία οφείλεται σε μυϊκή αδυναμία. Οι υποθυρεοειδικοί είναι συνήθως νωθροί, νωχελικοί, εμφανίζουν υπνηλία και δεν έχουν όρεξη για την παραμικρή δραστηριότητα. Ακόμα, δεν αντέχουν το κρύο, δεν παίρνουν βάρος ανάλογα με το φαγητό που καταναλώνουν ή αντίθετα αδυνατίζουν. Παράλληλα, παραπονούνται για δυσκοιλιότητα και εμφανίζουν ένα γενικευμένο πρήξιμο, το οποίο οφείλεται σε διήθηση του δέρματος από μία ουσία που λέγεται βλεννοπολυζαχαρίτης. Αυτό το πρήξιμο προσβάλλει επίσης τη γλώσσα, τους βλεννογόνους, την καρδιά κλπ. ( γι’ αυτό και οι άρρωστοι έχουν χαρακτηριστικά βαριά φωνή και ροχαλίζουν).
Η εμφάνιση του ασθενούς ιδιαίτερα σε προχωρημένα στάδια, παίρνει μια χαρακτηριστική όψη όπου το πρόσωπο είναι ωχρό με αύξηση του λίπους, πρήξιμο των βλεφάρων, με ξερά μαλλιά και αραιά φρύδια, με γλώσσα παχιά και μεγάλη, με βραχνή και αργή φωνή. Σε πιο προχωρημένες μορφές μπορεί να συγκεντρωθεί υγρό μέσα στην κοιλιά (ασκίτης) ή γύρω από την καρδιά (περικαρδίτιδα). Τέλος ο ασθενής μπορεί να παρουσιάσει προοδευτική υποθερμία και κώμα.
Συνοπτικά, τα βασικά συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού είναι τα εξής:
- Κόπωση, χαμηλή ενέργεια.
- Θλίψη, δυσκολία στη μνήμη.
- Αίσθημα κρύου.
- Κατακράτηση υγρών στα άκρα και το πρόσωπο.
- Δυσκολία στην απώλεια βάρους ή μικρή αύξηση βάρους (2-4 κιλά).
- Ξηρό δέρμα και μαλλιά.
- Δυσκοιλιότητα.
- Διαταραχή στην περίοδο και υπογονιμότητα.
- Βραχνάδα στη φωνή.
- Πόνους στους μυς, στις αρθρώσεις, κράμπες.
- Αυξημένη χοληστερίνη.
Επίσης, αξίζει να σημειωθεί πως δεν υπάρχουν προληπτικά μέτρα για τον υποθυρεοειδισμό. Το μόνο όπλο είναι η έγκαιρη διάγνωση. Για το λόγο αυτό άλλωστε όλα τα νεογέννητα μωρά υποβάλλονται σε ανιχνευτικό έλεγχο την τρίτη με πέμπτη ημέρα από τη γέννησή τους, προκειμένου να προληφθεί ο νεογνικός υποθυρεοειδισμός. Ένας κίνδυνος για την ανάπτυξη υποθυρεοειδισμού είναι η ύπαρξη στο συγγενικό περιβάλλον ατόμων με αυτοάνοση θυρεοειδοπάθεια Hashimoto.
