Συγκρούσεις στην οικογένεια: Να τις προσπεράσω ή όχι; Πως μπορώ να τις χειριστώ αποτελεσματικά, ενισχύοντας το σεβασμό και την κατανόηση …
Συγκρούσεις, ένα αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας
Σύγκρουση είναι η αισθητή διαμάχη μεταξύ δυο ατόμων γύρω από θεωρούμενες ασυμβίβαστες διαφορές πάνω σε αξίες και πεποιθήσεις. Για να εμφανιστεί μια σύγκρουση σημαίνει ότι υπάρχει σχέση και αλληλεξάρτηση μεταξύ δυο ή περισσότερων πλευρών. Ειδικότερα οι συγκρούσεις σχετίζονται με προβλήματα επικοινωνίας και εξουσίας στο ατομικό, οικογενειακό, φιλικό, εργασιακό περιβάλλον αλλά και μεταξύ των κοινωνικών ομάδων. Άλλες φορές εμπλεκόμαστε σε μια σύγκρουση ως εμπλεκόμενο μέρος άλλες ως διαμεσολαβητής και άλλες ως παρατηρητής.
Τα είδη των συγκρούσεων
Όλοι έχει τύχει να έρθουμε σε σύγκρουση με την οικογένειά μας, ιδιαίτερα στην περίοδο της εφηβείας. Κατά την ευαίσθητη αυτή ηλικία, είναι καλό οι γονείς να έχουν υπόψη τους ότι τα παιδιά είναι ικανά να βρίσκουν λογικές λύσεις σ’ ένα προσωπικό τους πρόβλημα. Παραδείγματος χάρη σ’ ένα γεγονός που συνέβη στο σχολείο ή σ’ ένα πρόβλημα που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της οικογένειας, όπως ένας τσακωμός του παιδιού με τα αδέρφια ή με τους γονείς. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να αφήνουμε τα παιδιά να τα βρούνε μεταξύ τους με την κατάλληλη καθοδήγηση από τους γονείς. Το σημαντικότερο είναι να αποφεύγεται η σύγκρουση με το παιδί και να μην αντιμετωπίζεται η κατάσταση ως ένα είδος «μάχης» όπου τα μέλη επιδεικνύουν τη δύναμη και την υπεροχή τους.
Συχνή είναι επίσης η σύγκρουση μεταξύ των αδελφών στην οικογένεια. Η σχέση των αδελφών γίνεται πολλές φορές περίπλοκη, ιδιαίτερα αν είναι αδέρφια του ίδιου φύλου. Κυριαρχούν σχέσεις αγάπης-μίσους, αφοσίωσης-αντιζηλίας που εναλλάσσονται γρήγορα. Στην περίπτωση αυτή παρατηρούμε ότι πολλοί γονείς αναστατώνονται και δεν επιτρέπουν στα παιδιά να συγκρούονται. Έτσι όμως τα αρνητικά συναισθήματα με κυρίαρχο τον θυμό καταπιέζονται και αργότερα ενδέχεται να εκφραστούν με βίαιη συμπεριφορά.
Πρόβλημα σύγκρουσης εντός της οικογένειας μπορεί να παρουσιαστεί και μεταξύ των γονέων. Είναι πιθανό ο ένας από τους δύο να προσπαθεί να επιβληθεί εις βάρος του άλλου και έτσι να επέρχεται η σύγκρουση μεταξύ τους, αλλά και με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Αυτό κυρίως συμβαίνει όταν δεν επικρατεί ισότητα στη σχέση του ζευγαριού και το ένα μέλος προσπαθεί να επικρατήσει στο άλλο, συνήθως μέσω του υποβιβασμού.
Εκτός από τα παραπάνω, αξίζει να αναφέρουμε τις συγκρούσεις στο σχολικό περιβάλλον που συμβαίνουν μέσω του εκφοβισμού μιας παρέας σ’ ένα μεμονωμένο άτομο ή ενός ατόμου σ’ ένα άλλο ή ακόμη και ενός καθηγητή σ’ ένα μαθητή.
Συγκρούσεις παρατηρούνται και στον χώρο εργασίας. Όπως στο σχολείο δεν επιλέγουμε τους συμμαθητές μας έτσι και στην εργασία δεν μπορούμε να επιλέξουμε τους συναδέλφους μας. Το κοινό που έχουν τα δυο αυτά περιβάλλοντα είναι ότι περιλαμβάνουν άτομα με διαφορετικές αντιλήψεις, τρόπους συμπεριφοράς αλλά και διαφορετική πολιτισμική ταυτότητα.
Τα οφέλη των συγκρούσεων
Είναι περίεργο να το σκεφτεί κάποιος αλλά πραγματικά μέσα από τις συγκρούσεις προκύπτουν και ορισμένα οφέλη όπως:
- Γνωρίζεις τον εαυτό σου και τον άλλον καλύτερα.
- Νιώθεις ότι μπορείς να εισάγεις νέες ιδέες και ότι ο άλλος θα σε ακούσει.
- Βελτιώνεις τις δεξιότητες επικοινωνίας και διαπραγμάτευσης.
- Μειώνεις το καταπιεσμένο στρες.
- Μαθαίνεις τις διαφορές σου με τους άλλους ανθρώπους.
- Αποκτάς ενσυναίσθηση.
Να θυμάστε ότι οι συγκρούσεις δεν περιέχουν μόνο αρνητικό φορτίο αλλά μας δίνουν την ευκαιρία να γνωρίσουμε τον εαυτό μας, τον κόσμο και τους άλλους καλύτερα. Μας δείχνουν τι πραγματικά έχει σημασία για μας και ποια είναι τα θέλω μας. Είναι σημαντικό να έρχονται στην επιφάνεια οι διαφορές μας με τους άλλους και να τις λύνουμε με υγιείς τρόπους. Όπως είπε και ο Gandhi «Το μόνο αποτέλεσμα που θα έχει το οφθαλμόν αντί οφθαλμού, είναι να κάνει όλον τον κόσμο τυφλό».