Samso: Ένα νησί “παράδειγμα” πράσινης ανάπτυξης
Ένα μικρό νησί της Δανίας με 4.300 κατοίκους και το όνομα “Samso” έχει «τραβήξει» την προσοχή όλων… ακόμα και εάν δεν διαθέτει μεγάλες επιχειρήσεις και σύγχρονους δρόμους! Πρόκειται για μια περιοχή που χωρίς τις ευκολίες των υπερσύγχρονων χωρών μετατράπηκε στο πιο οικολογικό και συνάμα το πρώτο ενεργειακά αυτόνομο σημείο του πλανήτη.
Η στρατηγική της δημοτικής αρχής ξεκίνησε από το να κάνει τους κατοίκους του νησιού συμμέτοχους σ’ αυτήν την προοπτική. Για το λόγο αυτό, έγιναν συστηματικές προσπάθειες ενημέρωσης του κοινού για τα πλεονεκτήματα της πράσινης ενέργειας. Παράλληλα, δρομολογήθηκε ένα πολύ φιλόδοξο -για το μέγεθος του νησιού- επενδυτικό πρόγραμμα, ύψους 55 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων μόνο τα 8 εκατ. προέρχονται από εθνικούς ή ευρωπαϊκούς πόρους. Το υπόλοιπο ποσό καλύφθηκε από το Δήμο, που συνομολόγησε σχετικό δάνειο, τους συνεταιρισμούς, τις τοπικές επιχειρήσεις και απλούς πολίτες που μπορούσαν να κατέχουν ακόμη και μικρό αριθμό μετοχών στο επενδυτικό σχήμα.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η αναλογία της επένδυσης για κάθε κάτοικο ήταν περίπου 12.000 ευρώ στα 10 χρόνια. Υπολογισμοί που έχουν γίνει δείχνουν ότι το εισόδημα των κατοίκων αυξήθηκε κατά 3.000 ευρώ το χρόνο, εάν συνυπολογιστούν, η εξοικονόμηση ρεύματος, θέρμανσης και μεταφορικού κόστους.
Στο πλαίσιο των επενδυτικών πρωτοβουλιών, εγκαταστάθηκαν 11 ανεμογεννήτριες στην στεριά και 10 στη θάλασσα, οι οποίες δημιούργησαν ένα μεγάλο αιολικό πάρκο. Με τις υποδομές αυτές καλύπτεται το σύνολο των αναγκών του νησιού σε ηλεκτρική ενέργεια, ενώ ταυτόχρονα πωλούνται σημαντικές ποσότητες ρεύματος στην ενδοχώρα της Δανίας.
Σε πολλά από τα μικρά χωριά του Samso λειτουργούν συστήματα τηλεθέρμανσης (με τη μορφή συνεταιρισμού) που έχουν ως υλικό καύσης το άχυρο. Σε άλλες περιοχές καλλιεργείται ελαιοκράμβη, με την οποία παράγονται καύσιμα και λιπαντικά για τα γεωργικά μηχανήματα. Τα υπολείμματα χρησιμοποιούνται ως τροφή για τις κτηνοτροφικές μονάδες, ενώ το άχυρο αξιοποιείται στις μονάδες τηλεθέρμανσης.
Ταυτόχρονα στο επίπεδο των κατοίκων υπήρξε συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα για την αντικατάσταση των κουφωμάτων, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι απώλειες θέρμανσης. Οι βιολογικοί καθαρισμοί των οικισμών του νησιού στηρίζονται, επίσης, σε ρεύμα που παράγεται από αιολική ενέργεια, με αποτέλεσμα οι δημότες να πληρώνουν μειωμένα τέλη. Επιπλέον, αξιοποιούνται στο έπακρο τα ηλιακά συστήματα παραγωγής ενέργειας, καθώς και η γεωθερμία.
Με τα έσοδα των παραπάνω επενδύσεων, η Κοινότητα ίδρυσε την Ενεργειακή Ακαδημία του νησιού, με στόχο την ενημέρωση, την κατάρτιση και την έρευνα πάνω σε ενεργειακά ζητήματα. Κάθε χρόνο η Ακαδημία δέχεται χιλιάδες επισκέπτες, όχι μόνο από την Ευρώπη, αλλά και από όλο τον κόσμο, προκειμένου να τους ενημερώσει για τα επιτεύγματα της όλης προσπάθειας. Ταυτόχρονα, στον ίδιο χώρο λειτουργεί έκθεση με εκπαιδευτικό χαρακτήρα, ενώ το κτίριο στηρίζεται ενεργειακά στην ηλιακή ενέργεια και είναι σχεδιασμένο με τις αρχές της αειφορίας. Στον περιβάλλοντα χώρο παράγεται υδρογόνο, το οποίο λειτουργεί ως καύσιμο ενός πιλοτικού οχήματος.
