Ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου
Σε προηγούμενο άρθρο με τίτλο «Οι αθλητικές κακώσεις στο γόνατο- Ρήξη μηνίσκου» μελετήθηκε η ανατομία του γόνατος, αναφέρθηκαν οι συχνές κακώσεις του γόνατος και η συζήτηση τελικά επικεντρώθηκε στα συμπτώματα της ρήξης του μηνίσκου, στον τρόπο διάγνωσης και θεραπείας του, αλλά και στο χρόνο αποκατάστασής του. Στο παρόν άρθρο, όπως μαρτυρεί και ο τίτλος, η συζήτηση αφορά τη ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου (ΠΧΣ).
Τραυματισμός του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου
Ο ΠΧΣ τραυματίζεται συνήθως όταν ασκηθεί υπερβολική στροφική δύναμη στο γόνατο κατά τη διάρκεια ατυχήματος (πτώση, τροχαίο) ή αθλητικής δραστηριότητας (ποδόσφαιρο, μπάσκετ, σκι κ.τ.λ.), ή απότομης υπερέκτασης του γόνατος. Η ρήξη του ΠΧΣ συνήθως συνοδεύεται από βλάβη των μηνίσκων ή πλάγιων συνδέσμων(έσω-έξω πλάγιου συνδέσμου). Μπορεί να συμβεί όμως και μεμονωμένη ρήξη έσω ή έξω μηνίσκου, όταν ασκηθούν αφύσικες συνήθως στροφικές φορτίσεις στο γόνατο.
Συμπτώματα και διάγνωση της ρήξης ΠΧΣ
Μετά τη ρήξη του ΠΧΣ το γόνατο του ασθενούς διογκώνεται άμεσα (σε λίγα λεπτά) και αδυνατεί να βαδίσει, πόσο μάλλον να επιστρέψει στη δραστηριότητά του λόγω έντονου άλγους.
- Η μαγνητική τομογραφία γίνεται προκειμένου να επιβεβαιωθεί η ρήξη του ΠΧΣ, καθώς η διάγνωση του είναι κυρίως κλινική.
- Έπειτα, ο ασθενής πρέπει να ενημερωθεί για τη νέα κατάσταση του γόνατός του και ανάλογα να αποφασίσει, εάν θέλει ή όχι να χειρουργηθεί.
- Εάν η άρθρωση παρακεντηθεί, πράγμα που δε συνίσταται, μπορεί να αφαιρεθούν ακόμα και 80cm³ αιματηρού υγρού. Η διόγκωση μπορεί να υποχωρήσει σε 2-3 βδομάδες πλήρως, όμως ο ασθενής θα έχει μία αστάθεια στο γόνατό του για όλη του τη ζωή, εάν δεν αποκατασταθεί η ζημιά χειρουργικά.
Διάγνωση και τρόπος θεραπείας της ρήξης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου
Η έλλειψη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου οδηγεί το γόνατο σε ανώμαλη κινητικότητα και αυτό με τη σειρά του οδηγεί μακροπρόθεσμα σε σοβαρές βλάβες (μπαίνει και βγαίνει το γόνατο) και σε δευτερογενή μετατραυματική αρθρίτιδα του γόνατος σε πρώιμη ηλικία. Ο ΠΧΣ δεν αποκαθίσταται με κάποια συντηρητική αντιμετώπιση. Ο κατάλληλος χρόνος για χειρουργείο είναι οι πρώτες μέρες μετά τον τραυματισμό ή μετά από 3 βδομάδες, όταν έχει ηρεμήσει το γόνατο του ασθενή, σε συνάρτηση πάντα με τις συνοδές κακώσεις (συνδεσμικές – οστικές). Εάν κάποιος επιθυμεί να χειρουργηθεί αργότερα, θα ήταν καλό να προσπαθεί να ενδυναμώσει όσο μπορεί το γόνατό του στο ενδιάμεσο διάστημα και να αποφεύγει τις αθλητικές δραστηριότητες, καθώς λόγω της αστάθειας μπορεί να πάθει μεγαλύτερη ζημιά.
Χειρουργική αποκατάσταση της ρήξης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου
Αφού ολοκληρωθεί ο προεγχειρητικός έλεγχος, ο ασθενής εισέρχεται στην κλινική και προγραμματίζεται η επέμβαση. Η αντιμετώπιση της ρήξης του πρόσθιου χιαστού γίνεται αρθροσκοπικά. Κατά την αρθροσκόπηση πραγματοποιείται έλεγχος του γόνατος και αντιμετώπιση των συνοδών βλαβών του γόνατος (μηνίσκοι-χόνδροι), όπου αυτές υφίσταντο.
Τεχνητό μόσχευμα ή αυτομόσχευμα;
Κατόπιν, λαμβάνεται το μόσχευμα από τον ίδιο τον ασθενή, αυτομόσχευμα. Ορισμένοι χρησιμοποιούν τεχνητό μόσχευμα, ιδίως εάν το επιθυμεί ο ίδιος, κάτι το οποίο δε το συστήνουμε. Το πλεονέκτημα του συνθετικού
μοσχεύματος είναι ο μικρότερος χρόνος αποθεραπείας (γύρω στους 4 μήνες), ενώ στο αυτομόσχευμα η πλήρης ενσωμάτωση του στη θέση τοποθέτησης και η πλήρης επιστροφή σε αθλητικές δραστηριότητες είναι 6-8 μήνες. Παρόλα αυτά μακροπρόθεσμα, το αυτομόσχευμα υπερτερεί καθώς σε ένα περίπου χρόνο έχει επαναγγειωθεί πλήρως.
Η επιλογή του μοσχεύματος εξαρτάται από την ηλικία του ασθενούς, καθώς και τις επαγγελματικές ανάγκες του και είναι αποτέλεσμα κοινής απόφασης του ασθενή και του ορθοπεδικού.
Στη συνέχεια, γίνεται προετοιμασία του γόνατος ώστε να δεχθεί το μόσχευμα του χιαστού, το οποίο εισάγεται και τοποθετείται στη θέση του με αρθροσκοπική τεχνική και σταθεροποιείται. Η επέμβαση διαρκεί γύρω στη 1,5 ώρα και πραγματοποιείται με γενική ή ραχιαία επισκληρίδια αναισθησία.
Αποθεραπεία του ασθενή
Μετά την επέμβαση ο ασθενής παραμένει στην κλινική συνήθως για 1 ημέρα και ξεκινά άμεσα κινησιοθεραπεία γόνατος καθώς και μερική φόρτιση – βάδιση με τη βοήθεια βακτηριών, συνήθως για 2 βδομάδες, εκτός εάν είχε βλάβη και ο χόνδρος της άρθρωσης, οπότε και πάλι το διάστημα επιμηκύνεται για 4-5 βδομάδες.
Με το εξιτήριο λαμβάνει πλήρεις και λεπτομερείς γραπτές οδηγίες για το πρόγραμμα φυσιοθεραπείας και ασκήσεων που πρέπει να ακολουθήσει και επανέρχεται σε τακτά χρονικά διαστήματα για έλεγχο της πορείας της αποθεραπείας του. Η πισίνα επιτρέπεται σε 3-4 εβδομάδες, η οδήγηση στο μήνα περίπου και στους 2 – 2,5 μήνες το ελαφρύ τρέξιμο. Η επιστροφή στην εργασία του εξαρτάται από τη φύση αυτής. Εάν κάποιος για παράδειγμα δουλεύει σε γραφείο μπορεί να επιστρέψει άνετα σε ένα μήνα, συνεχίζοντας το πρόγραμμα φυσικά της αποθεραπείας. Σε 6-8 μήνες μετεγχειρητικά μπορεί να επανέλθει σε πλήρη αθλητική δραστηριότητα, ανάλογα με το πρόγραμμα αποκατάστασης και τη συμμόρφωση του ιδίου στις οδηγίες που έχει λάβει.
Η σημαντικότητα της φυσιοθεραπείας
Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε την τεράστια σημασία στην πρόληψη, θεραπεία και αποκατάσταση των αθλητικών κακώσεων του γόνατος την φυσιοθεραπεία, κινησιοθεραπεία και σωστή καθοδήγηση. Είτε εφαρμόσουμε συντηρητική θεραπεία είτε χειρουργική, η φυσιοθεραπεία και οι ασκήσεις είναι αναπόσπαστο κομμάτι της αποκατάστασης και μπορεί να αναδείξει είτε να θέσει σε κίνδυνο το θεραπευτικό αποτέλεσμα.
Η ιατρική συνεχώς εξελίσσεται, όπως και οι τεχνικές τόσο απεικονιστικά όσο και χειρουργικά με αποτέλεσμα να έχουμε πλέον και γρήγορη διάγνωση αλλά και αποκατάσταση, ενώ και το κόστος των επεμβάσεων δεν είναι πλέον τόσο δυσβάστακτο. Ενδεικτικά, σήμερα μία αρθροσκόπηση μηνίσκου δύσκολα θα υπερβεί τα 2000 ευρώ.
«Το κείμενο αποτελεί μια συνεργασία του flowmagazine.gr με τον κ. Τσαπακίδη. Για περισσότερα κείμενα του συγκεκριμένου αρθρογράφου πατήστε εδώ»
