Πώς οι τεχνητές χρωστικές τροφίμων επηρεάζουν την υγεία σας

Συντάκτης: Ευαγγελία Μποζαντζόγλου

Από τι αποτελούνται οι τεχνητές χρωστικές ουσίες τροφίμων και κατά πόσον είναι επιβλαβείς για την υγεία μας; Το ζήτημα διερευνάται εντόνως καθώς πολύ συχνά προστίθεται βαφές τροφίμων σε ό,τι τρώμε…

Οι βαφές τροφίμων χρησιμοποιούνται για να κάνουν τα τρόφιμά μας να φαίνονται πιο ελκυστικά. Αυτό φαίνεται κάπως περιττό, ειδικά αν σκεφτεί κανείς πόσο ελκυστικό είναι να βλέπεις ένα ροδοκόκκινο μήλο ή ένα σμαραγδένιο μπρόκολο.

Παρ’ όλα αυτά, οι εταιρείες έχουν αναλάβει να προσθέσουν περιττό, χημικό χρώμα σε πολλά από τα τρόφιμα που τρώμε. Είναι όμως αυτές οι τεχνητές χρωστικές ουσίες στα τρόφιμα κακές για εμάς ή είναι απλώς ένα κομμάτι τεχνοχρώματος που χρησιμοποιείται για να ζωντανέψει μερικά αποχρωματισμένα τρόφιμα;

Από τι αποτελούνται οι τεχνητές χρωστικές ουσίες τροφίμων;

Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν οργανικές βαφές για να χρωματίσουν τα τρόφιμα εδώ και αιώνες. Μόνο όταν επινοήθηκαν οι πρώτες τεχνητές, γύρω στο 1856, άρχισαν να κατασκευάζονται από συνθετικά υλικά. Σήμερα αυτές οι βαφές κατασκευάζονται από ένα πολύ πιο σύγχρονο αγαθό – το πετρέλαιο. Γνωρίζοντας αυτό, και λαμβάνοντας υπόψη πόσο κακό έχει αποδειχθεί το πετρέλαιο για τον πλανήτη και τη δημόσια υγεία, δεν είναι περίεργο που αρκετές βαφές έχουν μελετηθεί για τις δυνητικά καρκινογόνες επιδράσεις τους.

Είναι οι τεχνητές χρωστικές ουσίες τροφίμων κακές για εσάς;

Τα συμπεράσματα σχετικά με την ασφάλεια των τεχνητών χρωστικών ουσιών τροφίμων είναι πιο αμφιλεγόμενα και ασαφή. Από τις εκατοντάδες βαφές τροφίμων με διαφορετικές ετικέτες που δημιουργήθηκαν από τη δεκαετία του 1850 και μετά, μόνο λίγες επιλεγμένες έχουν βρεθεί να περιλαμβάνουν ενώσεις και μολυσματικές ουσίες που είναι τουλάχιστον ελαφρώς τοξικές.

Μελέτες έχουν συνδέσει την κατανάλωση υψηλών δόσεων τεχνητών χρωστικών τροφίμων με γενετικές ανωμαλίες, καρκίνο και βλάβες οργάνων σε ορισμένα πειραματόζωα. Εν τω μεταξύ, προβλήματα συμπεριφοράς στην παιδική ηλικία, όπως η ΔΕΠΥ και η υπερκινητικότητα, έχουν συνδεθεί με την κατανάλωση χρωστικών τροφίμων, αν και ακόμη και με τα στοιχεία από διάφορες επιστημονικές μελέτες, εξακολουθεί να υπάρχει συζήτηση σχετικά με την εγκυρότητα αυτών των ισχυρισμών.

Πώς οι τεχνητές χρωστικές τροφίμων επηρεάζουν την υγεία σας

Παρ’ όλα αυτά, οι αναφορές μεγάλων ειδησεογραφικών μέσων όπως το U.S. News & World Report φαίνεται να επιβεβαιώνουν τις επιπτώσεις στη συμπεριφορά που έχουν πολλές από αυτές τις χρωστικές ουσίες στα παιδιά. Ταυτόχρονα, το Κέντρο για την Επιστήμη προς το Δημόσιο Συμφέρον (CSPI) ανέφερε ότι αρκετά δημοφιλή τεχνητά χρώματα – Κίτρινο 5, Κίτρινο 6 και Κόκκινο 40 – είναι όλα “μολυσμένα με γνωστές καρκινογόνες ουσίες”.

Το CSPI αναφέρει επίσης ότι η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) έχει αναγνωρίσει ανοιχτά ότι μια άλλη χρωστική, το Κόκκινο 3, είναι καρκινογόνος για τον θυρεοειδή των ζώων. Σαν να μην έφτανε αυτό, σύμφωνα με το 100 Days of Real Food, ορισμένοι άνθρωποι έχουν παρουσιάσει αλλεργικές αντιδράσεις σε μια σειρά από κοινές τεχνητές χρωστικές ουσίες, συμπεριλαμβανομένων των Blue 1, Red 40, Yellow 5 και Yellow 6.

Τα τρόφιμα που περιέχουν οποιαδήποτε από αυτές τις ίδιες δυνητικά καρκινογόνες και αλλεργιογόνες χρωστικές ουσίες απαιτείται να έχουν προειδοποιητικές ετικέτες στην Ευρώπη, ακόμη και όταν ο FDA επιτρέπει ανοιχτά τη χρήση τους σε πολλά από τα τρόφιμα που καταναλώνονται. Και ενώ είναι σίγουρα δύσκολο να βρεθούν σαφείς αποδείξεις ότι οι ίδιες οι χρωστικές ουσίες είναι επιβλαβείς, θα μπορούσε κανείς να φανταστεί ότι ο ρυθμιστικός φορέας της ΕΕ έχει έναν καλό λόγο να απαιτεί αυτές τις προειδοποιήσεις.

Ποιοι κίνδυνοι για την υγεία συνδέονται με τις χρωστικές ουσίες τροφίμων;

Πιστεύεται ότι η αυξημένη έκθεση και κατανάλωση πολλών από αυτές τις τεχνητές χρωστικές έχει οδηγήσει σε καρκίνο του εγκεφάλου, καρκίνο της ουροδόχου κύστης, καρκίνο του θυρεοειδούς, καρκίνο των επινεφριδίων, καρκίνο των νεφρών, καθώς και σε επικίνδυνες αλλεργικές αντιδράσεις σε ορισμένους ανθρώπους. Ωστόσο, ακόμη και αν οι υποτιθέμενες καρκινογόνες ιδιότητες που διαθέτουν αρκετές από αυτές τις χρωστικές ουσίες έχουν επιβεβαιωθεί από επιστημονικές έρευνες, ορισμένοι υποστηρικτές ισχυρίζονται ότι οι κίνδυνοι που εγκυμονούν οι διάφορες χρωστικές ουσίες τροφίμων μπορούν να μειωθούν απλώς “καταναλώνοντας λιγότερες από αυτές”.

Δυστυχώς, αυτή η μέθοδος αποφυγής δεν είναι πραγματικά εφικτή στη σημερινή κοινωνία. Σύμφωνα με το Food Network, η κατανάλωση χρωστικών τροφίμων έχει αυξηθεί κατά 500 τοις εκατό τον τελευταίο μισό αιώνα, οπότε δεν πρόκειται να εξαφανιστούν σύντομα. Παρ’ όλα αυτά, πολλές οργανώσεις όπως η CSPI προσπαθούν να απαγορεύσουν ορισμένα από αυτά τα τεχνητά χρώματα, αν και ο FDA συνεχίζει να υποστηρίζει ότι δεν ενέχουν αξιόπιστους κινδύνους για την υγεία.

Είναι οι τεχνητές χρωστικές ουσίες vegan;

Πολλές φυσικές χρωστικές ουσίες, αυτές που παρασκευάζονται από μοβ γλυκοπατάτες, μούρα, σπανάκι και άλλα παρόμοια, θεωρούνται απολύτως vegan – με εξαίρεση την καρμίνη, η οποία, ενώ θεωρείται “φυσική” χρωστική ουσία, στην πραγματικότητα παρασκευάζεται από ζωύφια.

Ωστόσο, σύμφωνα με το VegFacts, πολλές από τις τεχνητές χρωστικές ουσίες που βρίσκονται στα τρόφιμα δεν είναι μερικές φορές φιλικές προς τα vegan, συμπεριλαμβανομένων των Blue 1, Blue 2, Citrus Red 2, Red 3, Red 40, Green 3, Yellow 5 και Yellow 6.

Συντάκτης: Ευαγγελία Μποζαντζόγλου,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.