Πώς επηρεάζει η αρνητική κριτική την αυτοεκτίμησή μας;

Η αρνητική κριτική που μας ασκούν οι άλλοι, καθώς και ο τρόπος που τη διαχειριζόμαστε, επηρεάζουν σημαντικά την αυτοεκτίμησή μας και την ψυχική μας υγεία. 

Υπάρχουν δύο είδη αρνητικής κριτικής: η κριτική των άλλων και η αυτοκριτική. Και στις δύο περιπτώσεις η αυτοπεποίθηση και η αξία που δίνουμε στους εαυτούς μας διαβρώνονται, ενώ μπορεί να οδηγηθούμε και σε κατάθλιψη.

Το να δεχόμαστε κριτική, ωστόσο, όσο αρνητικό και να είναι μπορεί να είναι και δείγμα προσωπικής εξέλιξης. Η κριτική είναι αναπόφευκτη, ό, τι και αν κάνουμε και το γεγονός ότι οι άλλοι μας κρίνουν, σημαίνει ότι κάτι κάνουμε καλά. Αν δε θέλουμε να μας κρίνουν, δεν πρέπει να μη κάνουμε, να μη λέμε και να μη γίνουμε, ποτέ, τίποτα (όπως είπε και ο Αριστοτέλης). Βέβαια, ακόμα και αν δεν μπορούμε να εμποδίσουμε την κριτική, μπορούμε σίγουρα, να τη διαχειριστούμε, με κάποιο τρόπο, ώστε να μη μας καταβάλλει και για να διατηρήσουμε την ψυχική μας υγεία.

Αρνητική κριτική και αυτοεκτίμηση

Η αυτοεκτίμησή μας είναι εύθραυστη και ασταθής και επηρεάζεται, εύκολα, από πολλούς παράγοντες. Φυσικά, η κριτική των άλλων μπορεί να της κάνει μεγάλη ζημιά, καθώς είναι και τα δύο άρρηκτα συνδεδεμένα και αμφίδρομα. Αν έχουμε, ήδη, χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση, τότε γινόμαστε, εύκολα, θύματα της κριτικής των άλλων και πιστεύουμε τα όσα μας λένε. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Διαχείριση αρνητικών συναισθημάτων και ανθρώπων: Σεμινάρια Believe In You τον Απρίλιο μέσω Zoom!

Αντίστοιχα, η ίδια η κριτική μας κάνει να αμφιβάλλουμε για τους εαυτούς μας και να νιώθουμε πληγωμένοι. Δηλαδή, ακόμα και να νιώθουμε εντάξει με αυτό που είμαστε, μία αρνητική κριτική θα μας πειράξει – πόσο μάλλον, αν νιώθουμε, ήδη, άσχημα μέσα μας. 

Βέβαια, και τα ίδια τα άτομα που ασκούν κριτική σε άλλους, κατά πάσα πιθανότητα, αισθάνονται και τα ίδια ανασφαλή και έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση. Έτσι, συμπεριφέρονται άσχημα, σε μία προσπάθεια να ελαφρύνουν τον δικό τους εσωτερικό πόνο. 

Η αρνητική κριτική μπορεί να μας πληγώσει την αυτοεκτίμησή μας, με πολλούς τρόπους:

-Μας κάνει να μισούμε τον εαυτό μας: Ενώ όλοι, λίγο ή πολύ, αντιπαθούν, μερικές φορές, κάποια χαρακτηριστικά τους, η αρνητική κριτική μπορεί να οδηγήσει σε βαθύ μίσος και θυμό προς τον εαυτό μας και να μας κάνει να μη συγχωρούμε, εύκολα, τα λάθη μας.

-Μας κάνει εμμονικούς με την τελειότητα: Η τελειομανία είναι μία σοβαρή συνέπεια της χαμηλής αυτοεκτίμησης. Ένας τελειομανής νιώθει ότι πάντα αποτυγχάνει και ποτέ δεν είναι «αρκετός», ακόμα κι αν πετυχαίνει εντυπωσιακά πράγματα. 

-Μας κάνει να μισούμε το σώμα μας: Το μίσος που νιώθουμε για εμάς και τις ικανότητές μας, εξαπλώνεται και στο σώμα μας, με το να μην προσέχουμε την υγεία μας και να αφηνόμαστε, επειδή, θεωρούμε ότι δεν αξίζουμε.

-Μας κάνει να θέλουμε να ικανοποιούμε, μονίμως, τους άλλους: Η χαμηλή αυτοεκτίμηση μας οδηγεί στο να θέλουμε να κάνουμε τα χατίρια των άλλων, ώστε να μας αποδέχονται, να μας αγαπούν και να μας σέβονται. Ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι μας πατάνε και μας κάνουν ότι θέλουν. Στο τέλος, όμως, νιώθουμε μόνο καταπίεση και απογοήτευση. 

Πως διαχειριζόμαστε την αρνητική κριτική;

• Αναγνωρίζουμε την αιτία που άλλοι μας κρίνουν. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι η αρνητική κριτική των άλλων προς σε εμάς, δεν έχει να κάνει, απαραίτητα, με εμάς. Η αρνητική κριτική, λέει πιο πολλά για αυτούς που τη δίνουν, παρά για αυτούς που τη δέχονται. Οπότε, μερικές φορές, το καλύτερο είναι να τους αγνοούμε.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Πώς να αντιδράσουμε θετικά σε μια κριτική

• Δεν ωφελεί να ανταποδίδουμε την αρνητική κριτική. Αυτό θα οδηγήσει το άτομο που μας κρίνει, να πιστεύει ότι έχει δίκιο για εμάς και θα ενισχύσει την άποψή του.
• Απαντάμε ήρεμα και ζητάμε από το άτομο να σταματήσει. Είναι καλύτερο να λέμε ότι αποδεχόμαστε και σεβόμαστε την κριτική του, αλλά ότι διαφωνούμε. Ακούμε την κριτική, αλλά δείχνουμε ότι δεν μας επηρεάζει και δεν την ενστερνιζόμαστε.
• Αναρωτιόμαστε, αν η κριτική βασίζεται σε κάτι αληθές. Αν θεωρούμε ότι κάποιος μας κρίνει, δικαιολογημένα, και ότι αυτό που λέει για εμάς ισχύει, τότε μπορούμε να κάνουμε κάτι, ώστε να το αλλάξουμε. Αν η κριτική, όμως, είναι άδικη και δε μας αντιπροσωπεύει, τότε, την αγνοούμε. 
• Δουλεύουμε την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθησή μας. Πάνω από όλα, πρέπει να επικεντρωθούμε στο πως θα χτίσουμε μια υγιή σχέση με τον εαυτό μας και πως θα ενισχύσουμε την αυτοαγάπη και την αξία μας. Αν το καταφέρουμε, τα υπόλοιπα θα είναι παιχνιδάκι.

Συντάκτης: Ευρυδίκη Αγάτσα,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.