Η ένταξη σε κάποιο σύνολο αποτελεί φυσική ανάγκη. Ωστόσο, για την ικανοποίησή της, είναι πολύ πιθανό να καταλήξουμε να περιοριζόμαστε. …
Πώς η ανάγκη να ανήκουμε κάπου περιορίζει την αυτοέκφρασή μας και πώς να απελευθερωθούμε
Η ανάγκη να ανήκουμε: Ευλογία ή παγίδα;
Ο άνθρωπος είναι από τη φύση του κοινωνικό ον. Έχουμε την ανάγκη να ανήκουμε, να γινόμαστε αποδεκτοί και να αισθανόμαστε ασφαλείς μέσα σε μία ομάδα. Αυτή η ανάγκη, αν και φυσική και χρήσιμη, συχνά γίνεται τροχοπέδη στην προσωπική μας έκφραση. Πολλοί άνθρωποι καταπιέζουν την αλήθεια τους, προσαρμόζουν τη συμπεριφορά τους, “συμμορφώνονται” και σιωπούν, μόνο και μόνο για να μη διαφέρουν από τους άλλους.
Δείτε ακόμα: Η σημασία των σχέσεων στη ζωή μας
Τι είναι η συμμόρφωση και πώς λειτουργεί
Η συμμόρφωση είναι η τάση να προσαρμοζόμαστε στις προσδοκίες, τις αξίες ή τις απόψεις της ομάδας στην οποία ανήκουμε. Δεν μιλάμε απλώς για ευγένεια ή συνεργασία. Μιλάμε για μια βαθύτερη εσωτερική πίεση να «ταιριάζουμε», ακόμα κι όταν αυτό σημαίνει να αγνοούμε τον εσωτερικό μας κόσμο.
Σε ιστορικά πειράματα ψυχολογίας, όπως αυτά του Solomon Asch, φάνηκε ότι οι άνθρωποι είναι πρόθυμοι να συμφωνήσουν με τη λανθασμένη άποψη της πλειοψηφίας, απλώς και μόνο για να μην ξεχωρίσουν. Η ανάγκη να ανήκουμε είναι τόσο ισχυρή, ώστε μπορεί να μας απομακρύνει από την αλήθεια μας.
Η σιωπηλή επίδραση του φόβου της απόρριψης
Ο φόβος της κοινωνικής απόρριψης είναι βαθιά ριζωμένος μέσα μας. Ο εγκέφαλός μας αντιδρά στην απόρριψη όπως στον σωματικό πόνο. Αυτό εξηγεί γιατί, πολλές φορές, προτιμάμε να σιωπήσουμε παρά να πούμε κάτι που θα μας κάνει λιγότερο αρεστούς.
Με τον καιρό, όμως, αυτή η συνεχής καταπίεση οδηγεί σε εσωτερική σύγκρουση. Νιώθουμε ότι «παίζουμε έναν ρόλο», ότι φοράμε μάσκες. Αυτή η ασυμφωνία ανάμεσα σε αυτό που είμαστε και αυτό που δείχνουμε δημιουργεί άγχος, χαμηλή αυτοεκτίμηση, ακόμα και αίσθημα ματαίωσης.
Οι περιοριστικές πεποιθήσεις που μας εμποδίζουν
Πολλές από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε στην έκφραση του εαυτού μας προέρχονται από παιδικές πεποιθήσεις. Από μικροί μαθαίνουμε ότι για να μας αγαπούν, πρέπει να είμαστε «καλοί», ήσυχοι, συμβατοί. Έτσι, διαμορφώνουμε ασυνείδητες πεποιθήσεις όπως:
- «Αν είμαι ο εαυτός μου, θα με απορρίψουν».
- «Αν διαφέρω, δεν θα με αγαπούν».
- «Πρέπει να ευχαριστώ τους άλλους, ακόμη και αν καταπιέζομαι».
Αυτές οι πεποιθήσεις επηρεάζουν τη συμπεριφορά μας στην ενήλικη ζωή και εμποδίζουν την αυθεντική έκφραση.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να απελευθερωθούμε
Η αλλαγή ξεκινά με την αυτογνωσία. Παρατήρησε πότε και πού σιωπάς, πότε προσαρμόζεσαι υπερβολικά, πότε νιώθεις ότι δεν είσαι ο εαυτός σου. Η επίγνωση είναι το πρώτο βήμα για την ελευθερία.
Στη συνέχεια, χρειάζεται να αμφισβητήσεις τις περιοριστικές πεποιθήσεις σου. Είναι αλήθεια ότι θα σε απορρίψουν αν είσαι ειλικρινής; Είναι αλήθεια ότι δεν θα σε αγαπούν αν εκφράσεις τα συναισθήματά σου; Πολλές φορές, αυτές οι ιδέες είναι ξεπερασμένες και δεν ανταποκρίνονται στην τωρινή σου ζωή.
Η αξία της εκπαίδευσης στην αυθεντική επικοινωνία
Πολλοί από εμάς δεν έχουμε μάθει πώς να εκφραζόμαστε με θάρρος, χωρίς επιθετικότητα, αλλά και χωρίς υποταγή. Η εκπαίδευση σε δεξιότητες όπως η διεκδικητικότητα και η αυθεντική επικοινωνία μπορεί να κάνει τεράστια διαφορά. Μας επιτρέπει να λέμε τη γνώμη μας με σεβασμό, να βάζουμε όρια και να είμαστε αληθινοί χωρίς ενοχές.
Ο ρόλος της καθοδήγησης και του coaching
Η προσωπική εξέλιξη δεν είναι πάντα εύκολη διαδικασία. Χρειάζεται στήριξη και ενθάρρυνση. Ένας coach μπορεί να βοηθήσει να ξεκαθαρίσεις ποιος είσαι πραγματικά, ποιες αξίες σε καθοδηγούν, και πώς να τις εκφράζεις με συνέπεια στη ζωή σου. Μέσα από ένα ασφαλές πλαίσιο, μπορείς να πειραματιστείς με την αυθεντικότητα, να αναπτύξεις θάρρος και να χτίσεις μια νέα σχέση με τον εαυτό σου.
Οι σωστές κοινότητες κάνουν τη διαφορά
Η αυθεντικότητα ανθίζει όταν υπάρχει αποδοχή. Το να περιβάλλεσαι από ανθρώπους που σε ενθαρρύνουν να είσαι ο εαυτός σου, κάνει την πορεία πιο εύκολη. Είναι σημαντικό να επιλέγουμε συνειδητά τις σχέσεις και τα περιβάλλοντα όπου νιώθουμε ελεύθεροι να εκφραζόμαστε χωρίς φόβο.
Μικρές πράξεις, μεγάλα βήματα
Δεν χρειάζεται να αλλάξεις τα πάντα από τη μία μέρα στην άλλη. Η αυθεντικότητα χτίζεται με μικρές κινήσεις: ένα ναι που εννοείς, ένα όχι που τολμάς να πεις, μια γνώμη που εκφράζεις. Κάθε μικρό βήμα σε φέρνει πιο κοντά στον πραγματικό σου εαυτό.
Δείτε ακόμα: Το παράδοξο της συμμόρφωσης: Πώς η ανάγκη του ανήκειν καταπνίγει την αυτοέκφραση
Αξίζει τον κόπο
Το να είσαι ο εαυτός σου ίσως είναι η πιο γενναία πράξη που μπορείς να κάνεις. Δεν είναι πάντα εύκολο, αλλά είναι βαθιά απελευθερωτικό. Όπως δείχνει η έρευνα της Brené Brown, η αυθεντικότητα φέρνει μεγαλύτερη ευτυχία, βαθύτερες σχέσεις και αληθινή πληρότητα.
Ο κόσμος δεν χρειάζεται άλλους ανθρώπους που συμμορφώνονται για να αρέσουν. Χρειάζεται ανθρώπους αυθεντικούς. Ανθρώπους σαν εσένα. Που τολμούν να ζουν με αλήθεια.
