Όλοι σε κάποια φάση της ζωής μας αντιμετωπίσαμε θέματα και δυσκολευτήκαμε με την ψυχική μας υγεία. Μπορεί να νιώσαμε ότι …
Ψυχική υγεία: Βλέπεις τη ζωή σου σαν ένα βάζο μαρμελάδας; – ΜΕΡΟΣ Β
Στο πρώτο μέρος του άρθρου μας αναφερθήκαμε στη θεωρία με το «βάζο της μαρμελάδας», η οποία συνδέεται με τους γενετικούς και τους περιβαλλοντικούς παράγοντες που ορίζουν την ψυχική υγεία κάθε ανθρώπου.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε τον εαυτό μας;
Μπορούμε να προσθέσουμε κάποιους προστατευτικούς παράγοντες στο βάζο μας, που στην ουσία είναι σαν να «μεγαλώνουμε» τον χώρο στο βάζο μας ή σαν να το ψηλώνουμε. Σίγουρα πάντως του δίνουμε περιθώριο να έχει περισσότερο χώρο για να μην ξεχειλίσει από τα αρνητικά.
Αυτοί οι παράγοντες, σύμφωνα με την ΔρAustin, βασίζονται σε ορισμένα βασικά στοιχεία όπως ο καλός ύπνος, η ισορροπημένη διατροφή, η άσκηση, η σωστή χρήση των social media και η διαχείριση του άγχους. Πράγματα που ήδη γνωρίζουμε, θα μου πεις.
Σκέψου όμως κάτι που ενδεχομένως να μην είχες σκεφτεί μέχρι τώρα: Μέσα στη μέρα σου μπορεί να κάνεις από συνήθεια πράγματα που δεν σου αρέσουν και δεν χρειάζεται να τα κάνεις ή μπορείς να τα αντικαταστήσεις με άλλα, πιο εύκολα ή πιο ευχάριστα.
Για παράδειγμα, αν δεν αγαπάς τη μαγειρική μπορείς να βρεις πιο εύκολες συνταγές για τις καθημερινές ή ένα εστιατόριο που να φτιάχνει σπιτικά πιάτα, ώστε μερικές μέρες την εβδομάδα να γλιτώνεις τον χρόνο πάνω από την κατσαρόλα.
Ο ύπνος είναι το κλειδί επίσης. Μια μελέτη του King’s College κατέληξε ότι στο πρώτο lockdown περίπου ο μισός πληθυσμός ανέφερε ότι ο ύπνος του ήταν πιο διαταραγμένος απ’ το συνηθισμένο.
Η Δρ. Austin λέει ότι είναι κάθετη όσον αφορά την ώρα του ύπνου τονίζοντας τη σημασία της ρουτίνας στον ύπνο. Σίγουρα δεν χρειάζεται «αυτομαστίγωμα», το μυστικό είναι να κάνεις ό,τι καλύτερο μπορείς, όταν μπορείς.
Διαβάστε επίσης: Αϋπνία – Ο εφιάλτης που έρχεται μόλις νυχτώσει…
Στο κομμάτι της διατροφής, ισχύει ο ίδιος κανόνας. Κάνε ό,τι καλύτερο μπορείς χωρίς να καταπιέζεσαι. Φαίνεται ότι κι εδώ η ισορροπία είναι το κλειδί. Μερικά comfort γεύματα ή σνακς δεν θα βλάψουν αλλά θα πρέπει να εντάξεις στη διατροφή σου φρούτα και λαχανικά, νερό και λιγότερο junk και επεξεργασμένα τρόφιμα.
Όσον αφορά τη δουλειά ο Alastair Campbell το έθεσε με έναν προσεγμένο τρόπο: «δραστηριότητα με ουσία». Για αυτόν υπάρχει η «εργασία για να βγάλεις τα προς το ζην» και η «εργασία για να κάνεις τη διαφορά». Οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουμε την πολυτέλεια της ισορροπίας μεταξύ των δύο αλλά ξέρουμε ότι χρειαζόμαστε λίγη δημιουργικότητα.
Η Δρ. Austin έχει ιστορικό κατάθλιψης και αγχώδους διαταραχής και το διάστημα της πανδημίας ανακάλυψε ότι έπρεπε να αλλάξει τα πράγματα. «Έκανα όσα έπρεπε για τη ρουτίνα του ύπνου μου, την άσκησή μου, το φαγητό μου, αλλά παρά τις προσπάθειές μου η κατάστασή μου παρέμενε εύθραυστη».
Συνιστά στους ανθρώπους που δυσκολεύονται με την καθημερινότητά τους να μιλήσουν στον γιατρό τους και να εξετάσουν μαζί τις θεραπευτικές επιλογές που υπάρχουν. «Όταν βρίσκεσαι σε εκείνο το σημείο όπου πια δεν μπορείς να κάνεις τα πράγματα που ξέρεις ότι θα σε βοηθήσουν, τότε μπορεί να χρειάζεσαι μια μικρή ώθηση».
Περιγράφει πως ακόμα και τις πιο δύσκολες στιγμές της θα κάνει ό,τι περνά από το χέρι της για να βρει έναν προστατευτικό παράγοντα, όπως την παρέα με έναν άνθρωπο που νιώθει καλά μαζί του:
«Όταν νιώθω χάλια, το να απλώνω το χέρι και να αφήνω τους ανθρώπους να καταλάβουν ότι τους είμαι ευγνώμων, κάνει τη διαφορά. Νιώθω ότι μοιράζω και δέχομαι καλοσύνη».
Διαβάστε επίσης: Self-care: τι είναι μύθος και τι πραγματικότητα
Σε ανάρτησή της η κλινική ψυχολόγος Δρ. Emma Hepburn γράφει:
«[…] Η ιδέα της Δρ. Austin είναι χρήσιμη για την κατανόηση της ψυχικής υγείας. […] Οποιοσδήποτε μπορεί να δυσκολεύεται ανάλογα με το τι συμβαίνει στη ζωή του (αυτό μας λένε τα στοιχεία).
»[…] (Η ιδέα) λαμβάνει επίσης υπόψη τους βασικούς παράγοντες που μπορούν να εξηγήσουν γιατί μερικοί άνθρωποι είναι πιο ευάλωτοι από άλλους σε προβλήματα ψυχικής υγείας.
»Αλλά αυτό που μάλλον μου αρέσει περισσότερο είναι ότι δείχνει ότι έχουμε την ικανότητα να αυξήσουμε την ανθεκτικότητά μας στην ψυχική υγεία μειώνοντας τους στρεσογόνους παράγοντες στο περιβάλλον μας και φροντίζοντας το μυαλό μας χρησιμοποιώντας χρήσιμες στρατηγικές.
»Ποιος θα πίστευε ότι ένα βάζο μαρμελάδας γεμάτο με φράουλες και σμέουρα θα μπορούσε να αποδώσει τόσο νόημα!»
Όταν τα πράγματα λοιπόν δυσκολεύουν και το βάζο πλησιάζει να ξεχειλίσει, έχει μεγάλη αξία -εκτός από την αυτοφροντίδα, τους δικούς μας ανθρώπους και τη βοήθεια από έναν ειδικό- να μένουμε πιστοί στον εαυτό μας, στα όνειρά μας, στα σχέδιά μας, στις αξίες μας.
Πολύ συχνά εκεί βρίσκεται και η απάντηση πώς να βοηθήσουμε τον εαυτό μας όταν νιώθουμε εύθραυστοι. Εκεί, και στην αποδοχή του εαυτού μας.
