Στις ημέρες μας οι σχέσεις έχουν μετατραπεί σε ένα must be ταμπού. Γύρω σου βλέπεις ζευγάρια διαφόρων ηλικιών, άνδρες και …
Προειδοποιητικά σημάδια που δεν πρέπει να αγνοούμε στα πρώιμα στάδια μιας σχέσης
Τα αρχικά στάδια μίας γνωριμίας είναι συναρπαστικά. Η αδημονία και η ευχαρίστηση των πρώτων ημερών είναι μοναδική. Υπάρχουν ωστόσο σημάδια σ’αυτά τα πρώτα ραντεβού πού να προιωνίζουν μια προβληματική σχέση; Πώς μπορούμε να τα ξεχωρίσουμε;
Ο ενθουσιασμός ως τροχοπέδη
Κάθε φορά που κάνουμε μια νέα γνωριμία, στον οργανισμό μας παράγεται μια ορμόνη που λέγεται οξυτοκίνη. Σε συνδυασμό με την ντοπαμίνη, την ορμόνη της ευεξίας και της χαράς, δημιουργείται η ευφορία που νοιώθουμε κάθε φορά που δημιουργούμε νέες σχέσεις.
Ο ίδιος συνδυασμός οξυτοκίνης και ντοπαμίνης είναι ωστόσο συχνά η αιτία που δεν βλέπουμε καθαρά: ο ενθουσιασμός μας είναι τέτοιος, που υποτιμάμε τα αρνητικά σημάδια που τυχόν παρουσιάζονται. Έτσι, εύκολα δικαιολογούμε και παραβλέπουμε στοιχεία που δεν μας αρέσουν. Γι’ αυτό στην αρχή μιας γνωριμίας είναι τόσο δύσκολη η αναγνώριση των προειδοποιητικών σημείων. Κατά κάποιον τρόπο, το ίδιο μας το σώμα δεν μας βοηθά να τα αναγνωρίσουμε.
Ευτυχώς, η ψυχολογία έχει μεριμνήσει και μας προσφέρει πολύτιμα συμπεράσματα σχετικά με τα σημάδια που προμηνύουν μία ευτυχισμένη σχέση και εκείνα που προαναγγέλλουν αντίστοιχα μία καταστροφική.
Ας δούμε αναλυτικά τα σημεία που μαρτυρούν αν μπορούμε να προχωρήσουμε στο επόμενο στάδιο μίας γνωριμίας.
Σημάδια που δεν πρέπει να αγνοούμε
Τι μπορεί να προμηνύει μία καταστροφή; Ένας κορυφαίος ψυχολόγος, ειδικός στις συντροφικές σχέσεις, ο Daniel Gottman, μίλησε για τη θεωρία των τεσσάρων «καβαλάρηδων» («The Four Horsemen Theory»), που σηματοδοτούν το ολέθριο τέλος μίας σχέσης. Οι «καβαλάρηδες» του Gottman είναι:
Μπορεί να παρατηρήσετε ότι ο πιθανός σύντροφός σας κάνει πολύ συχνή χρήση απόλυτων λέξεων, όπως το «συνέχεια» ή το «ποτέ». Για παράδειγμα : «ποτέ δεν με σκέφτεσαι».
Αμυντική στάση
Αν ενώπιον της κριτικής, ο μελλοντικός σας φίλος σπεύδει να αντικρούσει την άποψή σας, δικαιολογείται συχνά ή θυματοποιεί τον ευατό του, τότε ίσως αμύνεται λίγο παραπάνω. Τυπική ρήση στην περίπτωση αυτή αποτελεί η εξής ατάκα : «εντάξει, το ξέρω ότι αργώ συνέχεια, αλλά δεν μπορείς να καταλάβεις πόσο απαιτητική είναι η δουλειά μου;»
Περιφρόνηση
Είναι πολύ ανησυχητικό σημάδι για την εξέλιξη της σχέσης. Η περιφρόνηση είναι ο πιο επικίνδυνος «καβαλάρης». Εκδηλώνεται όταν ο άλλος συμπεριφέρεται λες και είναι ανώτερος. Μπορεί να παίρνει την μορφή επιτιμητικών εκφράσεων ή κακοπροαίρετου σαρκασμού. Μπορεί να σας απαξιώνει, να υποτιμά τα ενδιαφέροντα ή το επάγγελμά σας, να φέρεται σαν να είναι ανώτερος.
Διαρκή εμπόδια
Συχνά είναι το αποτέλεσμα του λεγόμενου ψυχολογικού «μπλοκαρίσματος». Εκείνος που υψώνει εμπόδια στην επικοινωνία συνήθως υποφέρει από στρες, οπότε απομονώνεται ή αδιαφορεί. Μπορεί να εμφανιστεί ύστερα από την πρώτη σας σύγκρουση, αν διαπιστώσετε ότι δεν είναι διαθέσιμος στα κοινωνικά δίκτυα ή αν δεν απαντά στις κλήσεις σας.
Αφού εξηγήσαμε τα προειδοποιητικά σημάδια που μαρτυρούν την κακή εξέλιξη μιας γνωριμίας, ας δούμε και τα θετικά στοιχεία που πρέπει ν’ αναζητούμε στα πρώτα στάδια.
Σεβασμός
Ένα πολύ ευνοϊκό σημάδι είναι όταν διαπιστώσετε ότι ο σύντροφος μπορεί να διαχειριστεί αποτελεσματικά τη μεταξύ σας σύγκρουση και δεν χάνει τον σεβασμό του προς εσάς, όταν διαφωνείτε.
Συζήτηση, όχι σύγκρουση
Οι μετρ των σχέσεων, αντί να καταφεύγουν στην κριτική, κουβεντιάζουν ήπια τους προβληματισμούς τους. Μπορεί να υιοθετούν εκφράσεις όπως: «έχω προσέξει», «χρειάζομαι», για να συζητούν όσα τους ανησυχούν, αντί να κατηγορούν λέγοντας: «συνέχεια κάνεις αυτό».
Ανάληψη ευθυνών
Αντί να αμύνονται, αναλαμβάνουν την ευθύνη που τους αναλογεί, ακόμη και στα ασήμαντα. Οι άνθρωποι που ξέρουν να αναλαμβάνουν την ευθύνη, ακούνε προσεκτικά το σύντροφό τους, επιβεβαιώνουν την ανησυχία που θα τους εκφράσει ο άλλος και δεν βιάζονται να απαντήσουν. Όταν , για παράδειγμα, του εξηγείτε ότι νιώθετε παραμελημένη κάθε φορά που βγαίνετε με φίλους, είναι πιθανόν ν’απαντήσει κάπως έτσι: «δεν πρέπει ν’ απομακρύνομαι έτσι, έχεις δίκιο. Πρέπει να σ’έχω κάνει να νιώθεις πολύ άβολα».
Παρηγορούν οι ίδιοι τον εαυτό τους
Κατά καιρούς, όλοι οι άνθρωποι αναστατώνονται και βιώνουν συναισθήματα που είναι δύσκολο να διαχειριστούν. Οι ώριμοι σύντροφοι αναγνωρίζουν το συναίσθημα που τους ταλαιπωρεί και παρηγορούν τον εαυτό τους. Αυτό σημαίνει ότι, όταν ο άλλος χρειάζεται για λίγο την ηρεμία του, ο σύντροφός του το αντιλαμβάνεται και του δίνει χώρο.
Αποτελεσματική έκφραση και επικοινωνία
Ένας ώριμος άνθρωπος προσπαθεί να αναγνωρίσει και να εκφράσει τα συναισθήματά του. Όταν νιώσει ότι τον περιφρονείτε, είναι ικανός να αναρωτηθεί αν γι’ αυτό ευθύνεται κάποια προσωπική του τραυματική εμπειρία ή η δική σας, τωρινή συμπεριφορά. Ακόμη μπορεί να εκφράσει ανοιχτά το συναίσθημα, εξηγώντας απευθείας αυτό που τον ενοχλεί.
Συμπέρασμα
Οι ορμόνες της ευτυχίας θολώνουν κάποιες φορές την καθαρή κρίση των ανθρώπων που ξεκινούν μια σχέση, λαχταρώντας μια νέα αρχή. Η αναγνώριση αυτών των προειδοποιητικών σημείων όμως, μπορεί να τους βοηθήσει να δουν τα πράγματα λίγο πιο καθαρά. Προσέξτε τους επικριτικούς, αμυντικούς, κλειστούς και περιφρονητικούς ανθρώπους. Δεν σημαίνει ότι πρέπει να κόψετε επαφή. Απλώς καλό είναι να διερευνήσετε πώς θα ανταποκριθούν όταν οριοθετήσετε τις ανησυχητικές συμπεριφορές.
