«Θα το προσέχω σαν τα μάτια μου» είναι μια έκφραση που τείνουμε να χρησιμοποιούμε μεταφορικά, αναφερόμενοι σε ένα αντικείμενο το …
Πρεσβυωπία: Όσα πρέπει να γνωρίζετε
Η πρεσβυωπία ανήκει στις διαθλαστικές ανωμαλίες του οφθαλμού και σχετίζεται με την προοδευτική μείωση της κοντινής όρασης. Όπως δηλώνει η λέξη, αφορά τους μεγαλύτερους σε ηλικία ανθρώπους, εμφανιζόμενη συνήθως μετά τα σαράντα με σαράντα πέντε έτη. Στο παρόν άρθρο θα μάθετε για τα αίτια και τα συμπτώματα, τους παράγοντες κινδύνου, τη διάγνωση και τη θεραπευτική αντιμετώπιση της πρεσβυωπίας.
Τι είναι η πρεσβυωπία
Η πρεσβυωπία είναι η συχνότερη διαθλαστική πάθηση και αφορά κοντά στα δύο δισεκατομμύρια ανθρώπους ανά τον κόσμο. Δεν πρόκειται για μια στατική κατάσταση, αλλά για ένα εξελικτικό πρόβλημα που αφορά τους ανθρώπους μέσης ηλικίας. Πρωτοεμφανίζεται μετά τα σαράντα με σαράντα πέντε έτη και συνίσταται στη βαθμιαία ελάττωση της κοντινής όρασης. Ο ακριβής χρόνος εμφάνισης διαφέρει από άτομο σε άτομο, ενώ είναι δυνατό να συνυπάρχει με άλλες διαθλαστικές ανωμαλίες (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμό). Η διαδικασία αυτή ολοκληρώνεται περίπου στα εξήντα έτη.
Αίτια
Η πρεσβυωπία αποτελεί φυσιολογική εξέλιξη της όρασης λόγω αλλοιώσεων που οφείλονται στην ηλικία. Όσο μεγαλώνουμε, ο κρυσταλλοειδής φακός του οφθαλμού γίνεται πιο σκληρός και χάνει σταδιακά την ευκαμψία του, με αποτέλεσμα να ελαττώνεται η ικανότητα προσαρμογής της εστίασης στις κοντινές αποστάσεις.
Συμπτώματα
- Αδυναμία ικανοποιητικής εστίασης στα κοντινά αντικείμενα. Κατά την ανάγνωση, το άτομο αναγκάζεται να απομακρύνει όσο το δυνατό περισσότερο το κείμενο για να μπορέσει να διαβάσει, καθώς τα γράμματα θολώνουν και φαίνονται μικρότερα.
- Κόπωση των οφθαλμών μετά από δραστηριότητες που απαιτούν κοντινή εστίαση, όπως διάβασμα ή ράψιμο. Η κόπωση μεταφράζεται σε αίσθημα βάρους και καύσο των οφθαλμών.
- Πονοκέφαλος
- Ζάλη ή ίλιγγος
- Θολή όραση ή διπλωπία
- Ερυθρότητα
- Ξηροφθαλμία
Τα συμπτώματα της πρεσβυωπίας κάνουν την εμφάνισή τους νωρίτερα σε όσους έχουν υπερμετρωπία, ενώ στους μύωπες πολύ αργότερα. Επίσης, εμφανίζονται νωρίτερα στις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες.
Παράγοντες κινδύνου
Ο σημαντικότερος παράγοντας για την εμφάνιση της πρεσβυωπίας είναι η ηλικία. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που μπορεί να συντελέσουν στην πρόωρη εμφάνιση πρεσβυωπίας, δηλαδή πριν από την ηλικία των σαράντα ετών. Οι παράγοντες αυτοί αφορούν παθήσεις και τη λήψη συγκεκριμένων κατηγοριών φαρμάκων:
- Υπερμετρωπία
- Διαβήτης
- Αναιμία
- Πολλαπλή σκλήρυνση
- Νόσος των δυτών
- Αντικαταθλιπτικά
- Αντιψυχωσικά
- Αντιισταμινικά
- Διουρητικά
Άλλοι παράγοντες είναι οι εξής:
- Κατανάλωση αλκοόλ
- Κακή διατροφή
- Χειρουργική επέμβαση στο εσωτερικό του οφθαλμού
Διάγνωση
Η διάγνωση της πρεσβυωπίας πρέπει να γίνεται μόνο από οφθαλμίατρο με ειδική εξέταση. Ο οφθαλμίατρος οφείλει να ελέγξει τις εξατομικευμένες ανάγκες του εξεταζόμενου και, λαμβάνοντας υπόψη την έκταση των αλλοιώσεων, να καταλήξει αν το άτομο έχει ή όχι πρεσβυωπία.
Θεραπευτική αντιμετώπιση
Η θεραπεία της πρεσβυωπίας δεν είναι τόσο εύκολη όσο εκείνη άλλων διαθλαστικών ανωμαλιών. Δεν υπάρχει πλήρης θεραπεία, όμως οι χειρουργικές επεμβάσεις εφαρμόζουν ικανοποιητικές τεχνικές.
- Πρεσβυωπικά γυαλιά
Ο ευκολότερος τρόπος διόρθωσης της διαθλαστικής ανωμαλίας. Μπορούν να είναι:
- Διπλοεστιακά: Γυαλιά χαμηλού κόστους που επιτρέπουν μόνο κοντινή και μακρινή όραση. Το κάτω μέρος του φακού διορθώνει την κοντινή εστίαση, ενώ το πάνω μέρος τη μακρινή.
- Πολυεστιακά: Γυαλιά υψηλού κόστους που εξασφαλίζουν καλή όραση σε κοντινή, ενδιάμεση και μακρινή απόσταση.
- Πολυεστιακοί φακοί επαφής
Επιτρέπουν την εστίαση με φυσικό τρόπο σε όλες τις αποστάσεις χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια.
- Πολυεστιακοί ενδοφακοί
Τοποθετούνται στο εσωτερικό του οφθαλμού και αντικαθιστούν τον φυσιολογικό κρυσταλλοειδή φακό. Η επέμβαση αυτή απαλλάσσει τον ασθενή και από μελλοντικό καταρράκτη,
- Διαθλαστική χειρουργική επέμβαση
Επιλέγεται όταν συνυπάρχει άλλη διαθλαστική ανωμαλία.
- Μονόραση (Monovision): Στην περίπτωση αυτή διορθώνεται πλήρως το επικρατές μάτι του ασθενούς, ένω στο υπολειπόμενο διατηρείται ή δημιουργείται μέτρια μυωπία. Έτσι, με το κύριο μάτι βλέπει μακριά και με το άλλο κοντά.
- Presbylasik: Η τεχνική είναι παρόμοια με εκείνη της μονόρασης, με τη διαφορά ότι εδώ σμιλεύεται το προφίλ του κερατοειδούς και δημιουργούνται διαφορετικές ζώνες καμπυλότητας, με αποτέλεσμα έναν πολυεστιακό κερατοειδή.
Είναι δυνατή η πρόληψη της πρεσβυωπίας;
Δεν μπορούμε να αποτρέψουμε την εμφάνιση της πρεσβυωπίας, καθώς οφείλεται σε αλλοιώσεις που επέρχονται με το πέρασμα του χρόνου. Η πρεσβυωπία εμφανίζεται σε όλους τους ανθρώπους· απλώς δεν επηρεάζονται όλοι στον ίδιο βαθμό, διότι τα μάτια κάθε ανθρώπου είναι διαφορετικά. Ωστόσο, μπορούμε να προστατέψουμε την όρασή μας με τους εξής τρόπους:
- Τακτικός οφθαλμολογικός έλεγχος: Η τακτική εξέταση της υγείας των οφθαλμών μας μπορεί να οδηγήσει στην έγκαιρη παρέμβαση και την πρόληψη ασθενειών.
- Τακτικός έλεγχος της γενικότερης κατάστασης της υγείας: Αυτό είναι ιδιαίτερα επιβεβλημένο για όσους υπάρχει υψηλός κίνδυνος να εμφανίσουν ασθένειες που μπορούν να επηρεάσουν την όραση (π.χ. διαβήτης)
- Υγιεινή διατροφή: Συστήνεται η κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε αντιοξιδωτικά, Βιταμίνη Α και β-καροτένιο.
- Χρήση γυαλιών ή φακών επαφής που να ανταποκρίνονται στους σωστούς βαθμούς της διαθλαστικής πάθησής μας
- Προστασία των οφθαλμών από την υπεριώδη ακτινοβολία με τη χρήση εγκεκριμένων γυαλιών ηλίου
- Χρήση επαρκούς φωτισμού κατά την ανάγνωση
- Ξεκούραση και ενυδάτωση των οφθαλμών: Η ξηροφθαλμία προκαλείται από την πολύωρη παρακολούθηση της τηλεόρασης ή τη συνεχή εργασία στον υπολογιστή χωρίς τη μεσολάβηση διαλειμμάτων.