Πόσο άλλαξαν τα πράγματα από τη δεκαετία του 60 έως σήμερα;

Μιλώντας με τους μεγαλύτερούς μας σίγουρα πολλοί θα έχουμε ακούσει τη φράση «στην εποχή μου ήταν αλλιώς». Πόσο αλήθεια είναι όμως αυτό; Τελικά αλλάζουν οι εποχές ή αλλάζουμε εμείς και ο τρόπος που βλέπουμε τα πράγματα;

Με αντικειμενική ματιά θα δούμε κατά πόσο στην πραγματικότητα έχουν αλλάξει οι σημαντικότεροι τομείς της ζωής μας από την δεκαετία του 1960. Οι βασικότεροι τομείς τις ζωής μας είναι συνήθως ο οικονομικός, ο κοινωνικός, ο εκπαιδευτικός ο εργασιακός και ο οικογενειακός.

Δεκαετία ’60: Οι άνθρωποι στη δεκαετία του 60 εργάζονταν σκληρότερα από ότι σήμερα και οι απολαβές ίσως να μην ήταν ανάλογες με τις ώρες ή την ποιότητα της εργασίας τους. Οι δημόσιοι υπάλληλοι θεωρούνταν οι φτωχότεροι (!) Ο μέσος μισθός αντιστοιχούσε στις 1.000 δραχμές. Με 100 χιλιάδες δραχμές μπορούσες να αγοράσεις ένα μεγάλο διαμέρισμα.

Ένας πολιτικός μηχανικός τότε ήταν στα καλύτερά του και ο μισθός του έφτανε τις 8000. Τα χωριά ήταν φτωχότερα και δεν υπήρχαν δουλειές. Το ημερομίσθιο για ένα μεροκάματο σε οικοδομή έφτανε τις 40 δραχμές για τους άντρες και τις 20 δραχμές για τις γυναίκες (!) Τα μακαρόνια κόστιζαν 8 δραχμές και το γάλα 6 δραχμές.

Τώρα όσον αφορά τον εκπαιδευτικό τομέα είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο που θα πρέπει να ανοίξουμε. Οι άνθρωποι μόλις προσπαθούσαν να επανακάμψουν μετά από έναν εμφύλιο. Οι σπουδές και η μόρφωση αποτελούσαν πολυτέλεια. Οι λιγοστοί δάσκαλοι και μορφωμένοι «γραμματιζούμενοι» λάμβαναν θαυμασμό και γενικότερα ο δάσκαλος-καθηγητής όφειλε να ήταν το πρότυπο του παντογνώστη και δεν χωρούσε αμφισβήτηση στα λεγόμενά του. Ο φόβος δε των δασκάλων για την αρνητική αξιολόγηση έπεφτε ως δαμόκλειος σπάθη. Να φανταστείτε πως τη δεκαετία του 50 από το 1953 έως το 1956 υπήρχαν 1300 απολύσεις δασκάλων για πολιτικούς λόγους. Αρα συμπεραίνουμε πως τα πράγματα δεν ήταν τόσο ρόδινα όπως νομίζαμε.

Στα κοινωνικά πλαίσια τώρα συμβαίνει το αναμενόμενο καθώς παιδιόθεν οι μαθητές διδάσκονταν τη φυσική ανισότητα των φύλων και το χρέος του παιδιού να υπακούει τυφλά τις διαταγές των μεγαλυτέρων. Όλα αυτά φυσικά προετοίμαζαν έναν υποταγμένο πολίτη.

Δεκαετία ’70: Πάνω κάτω τα ίδια μισθολογικώς και εργασιακώς με τη δεκαετία του 60. Τη δεκαετία του 70 μπήκε περισσότερο στη ζωή όλων η διασκέδαση και ο κόσμος άρχισε να απελευθερώνεται. Φυσικά όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε και τα 7 χρόνια της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών, χρόνια που για του περισσότερους δεν υπήρξαν και τόσο ευχάριστα.

Οι μισθοί ήταν κάπως καλύτεροι στον δημόσιο τομέα αλλά η ποιότητα ζωής παρέμενε χαμηλή καθώς το 30% των αστικών νοικοκυριών δεν είχε λουτρό ή μαγειρειό! Τουλάχιστον όμως είχε αρχίσει να αχνοφαίνεται μία ακτίνα εξέλιξης της κοινωνίας καθώς η Ελλάδα βρίσκονταν στις απαρχές του φεμινισμού ο οποίος άρχιζε να ψιθυρίζεται από στόμα σε στόμα και στην πάταξη των ταξικών διαχωρισμών. Λίγο το Πολυτεχνείο λίγο η ευρωπαϊκή μόρφωση που λάμβαναν οι πλουσιότεροι όλα αυτά άρχισαν να ανοίγουν δρόμους για μία πιο φιλελεύθερη κοινωνία.

Στα αστικά κέντρα τουλάχιστον η ζωή κυλούσε ομαλά και θεωρώ πως αυτά ήταν τα καλύτερα χρόνια καθώς ο κόσμος ελεύθερος πια προσπαθούσε να βρει τις ταυτότητες και τα πατήματά του.

Σίγουρα έπαιξε μεγάλο ρόλο το μεγάλο κίνημα σοσιαλισμού, όπου έβγαζε γλώσσα σε κάθε τι αυταρχικό και πουριτανικό.

Γενικά η δεκαετία του 70 ήταν από τις πιο ονειροπόλες δεκαετίες που έζησε η Ελλάδα μετά το Β Παγκόσμιο πόλεμο.

Δεκαετία’80

Αγαπημένα 80’s γεμάτα μόδα μουσικές, ξενόφερτα έθιμα, νεοτερισμούς και ένα σωρό ξενομανίες τις οποίες προσπαθούμε να αποβάλουμε ακόμη και σήμερα.

Πλέον το να δουλεύεις στο δημόσιο ήταν τεράστιο προτέρημα, οι μισθοί άρχιζαν να αυξάνονται και γενικότερα ήταν μερικά χρόνια στην Ελλάδα που αν ήθελες να δουλέψεις δούλευες. Αν ήσουν λίγο έξυπνος λίγο μορφωμένος με λίγες γνωριμίες μπορούσες να «βολευτείς» όπως έλεγαν τότε.

Η ισότητα αρχίζει να έχει τα πρώτα της αποτελέσματα, όλο και περισσότερες γυναίκες πλέον εργάζονται οι μισθοί ήταν σαφώς άνισοι και τότε, αλλά σε γενικές γραμμές τα πράγματα ήταν πιο οικονομικά από ότι σήμερα και οι μισθοί πολύ πιο παχυλοί.

Η ποιότητα ζωής σαφώς καλύτερη εφόσον δεν υπήρχες φόβος πολέμου η καταπίεσης και γενικότερα ήταν μια πολλά υποσχόμενη περίοδο για την Ελλάδα αλλά και για τον κόσμο.

Το μόνο ίσως αρνητικό της περιόδου αυτής θα λέγαμε πως είναι η τάση της να εξιδανικεύει το ξενόφερτο και να αποποιείται την ελληνική της ταυτότητα. Σαφώς ακόμη αγανακτισμένος ο κόσμος από την Ελλάδα του χθες μάλλον ήθελε να ξεχάσει και να ξεφύγει από το παρελθόν.

Σήμερα

Αν θα μπορούσαμε να συγκρίναμε την δική μας εποχή με μία από τις παραπάνω δεκαετίες μάλλον θα διαλέγαμε και τις τρεις. Υπάρχει όμως ένα αδιαμφισβήτητο συμπέρασμα σε όλα αυτά. Καμία εποχή δεν ήταν καλύτερη από την άλλη. Όλοι ίσως αναπολούν τα παλιότερα χρόνια, αλλά πραγματικά δεν γνωρίζουμε με ποια κριτήρια το κάνουν αυτό. Αν είναι οικονομικά αν είναι κοινωνικά κτλ.

Αυτό που είναι σίγουρο είναι πως αν σήμερα νιώθουμε πιεσμένοι και αιχμάλωτοι σίγουρα θα πρέπει να αναλογιστούμε τις τότε συνθήκες.

Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνούμε την εξελικτική πορεία που έχουμε διασχίσει και να δώσουμε άπλετο χρόνο στα πράγματα.

Τίποτα δεν αλλάζει από τη μια μέρα στην άλλη και θα διαπιστώσουμε εύκολα πόσο αργά προχωρούν τα πράγματα ,αν απλά αναλογιστούμε πόσος χρόνος χρειάστηκε για να αλλάξει το απλούστερο πράγμα στον κόσμο, το οποίο είναι η ισότητα. Ίσως τότε κατανοήσουμε πόσο αργεί η ζύμωση και η κατανόηση των νέων εννοιών.

Όπως και να έχει οφείλουμε να είμαστε ανοιχτόμυαλοι και αισιόδοξοι.

Συντάκτης: Βασιλική Γεωργαντά,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.