Το να τείνεις να κατηγορείς τον εαυτό σου για οτιδήποτε συμβαίνει γύρω σου ή να νιώθεις ενοχές για κάποιες επιλογές …
Πώς να απαλλαγούμε από τις ενοχές;
Νιώθετε πολύ συχνά ότι φταίτε, ότι με τα λόγια και τη συμπεριφορά σας πληγώνετε τους άλλους; Μήπως είστε πολύ αυστηροί με τον εαυτό σας και επιτρέπεται συχνά πυκνά στις Ερινύες να σας επισκέπτονται; Βρείτε τον τρόπο να είστε πιο επιεικείς με εαυτό σας!
Υπήρξαν πολλές στιγμές στη ζωή μας που ίσως να μην φερθήκαμε όπως προστάζει η ηθική μας. Δύσκολες καταστάσεις που μας έπιασαν απροετοίμαστους και φερθήκαμε σπασμωδικά και αλόγιστα με αποτέλεσμα να τραυματίσουμε ψυχικά κάποιον άλλον.
Πολλές φορές ο άνθρωπος όταν βρίσκεται σε δύσκολη ή πλεονεκτικότερη θέση επιλέγει να φερθεί σκληρά. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να προξενήσει κακό σε κάποιον αδικώντας τον ή προσβάλλοντάς τον. Όλα αυτά έχουν σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία των ενοχών , οι οποίες εμφανίζονται αρκετά αργότερα και μας θυμίζουν πως κάπου έχουμε ανοίξει μία πληγή και οφείλουμε να την επουλώσουμε.
Τι γίνεται όμως αν δεν βρίσκουμε ησυχία και αν οι ενοχές μας δεν περνάνε;
Επίσης ακόμη χειρότερα τι γίνεται αν αισθανόμαστε ενοχές χωρίς στην πραγματικότητα να φταίμε;
«Αυτός που δικαιολογεί τον εαυτό του τον κατηγορεί». Η παραπάνω αγγλική παροιμία είναι σίγουρα κάτι που όλοι γνωρίζουμε καλά. Όταν πιάνουμε τον εαυτό μας να απολογείται χωρίς να μας έχει ζητηθεί, σημαίνει πως μόνοι μας, πρωτίστως στο δικό μας μυαλό έχει ήδη αποφανθεί για την ενοχή μας και μπαίνουμε στη διαδικασία απολογίας. Κοινώς νιώθουμε ενοχές! Δίχως να υπάρχει κανένα κατηγορητήριο απολογούμαστε στο δικαστήριο που μόνοι μας φτιάξαμε.
Αυτό φυσικά θα πρέπει και να σταματήσει. Ο καθένας έχει μία δική του φωνή συνείδησης που κατά καιρούς του υπαγορεύει τι είναι ηθικά επιτρεπτό και τι όχι. Υπάρχει όμως και η αντικειμενικότητα που θα πρέπει να γίνεται σεβαστή και που ορίζει σε γενικές γραμμές τι είναι ηθικό και τι όχι. Πολλά πράγματα λοιπόν που η αντικειμενικότητα ίσως τα θεωρεί ηθικώς ορθά, η συνείδησή μας τα θεωρεί λάθος και νιώθουμε ενοχές χωρίς καν να το πολυσκεφτούμε.
Για να μπορέσουμε λοιπόν να αποβάλουμε το αίσθημα της ενοχής που δεν δικαιολογείται να νιώθουμε σε τέτοιο βαθμό, θα πρέπει να ακολουθήσουμε τα παρακάτω.
-Διευκρίνισε μέσα σου το λόγο για τον οποίο νιώθεις ενοχή
Συχνά για παράδειγμα νιώθουμε ενοχές επειδή δεν προσφέραμε την βοήθεια μας σε κάποιον. Τι ήταν αυτό που ενεργοποίησε την ενοχή; Για ποιο λόγο δεν βοηθήσαμε το άτομο που μας χρειάστηκε; Αν το ξαναζητούσε θα το κάναμε; Αν τον βοηθούσαμε θα αισθανόμασταν καλύτερα; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που πρέπει να υποβάλλουμε στον εαυτό μας καθώς οι λόγοι που δεν προσφέραμε τη βοήθεια μας μπορεί να είναι πράγματι ικανοί να διώξουν τις ενοχές μας. Για παράδειγμα γνωρίζαμε εκ πείρας ότι προσφέροντας τη βοήθειά μας στο συγκεκριμένο άτομο μπορεί να βρίσκαμε τον μπελά μας. Ή το άτομο αυτό είναι αχάριστο και κάθε φορά μας καλοπιάνει ώστε να του προσφέρουμε βοήθεια και αμέσως μετά εξαφανίζεται. Βλέπουμε λοιπόν πως σιγά σιγά μπαίνει σε μια σειρά η αιτιολόγηση της ενοχής και μάλιστα η ισχύ της φθίνει σταθερά όσο σκεφτόμαστε έτσι.
–Μάθε να λες «όχι»
Όταν κάτι σε δυσαρεστεί και σε φέρνει σε δύσκολη θέση πρέπει να λες όχι και να μην νιώθεις ενοχές για αυτό. Αυτό φυσικά είναι κάτι το αυτονόητο για πολλούς, όμως επειδή τα ενοχικά άτομα έχουν την τάση να αυτοτιμωρούνται , κάνε αυτή τη χάρη στον εαυτό σου και δώσε την υπόσχεση να λες ένα guilt-free «όχι» σε κάθε τι που απλά δεν Θέλεις!
-Ξεκαθάρισε μέσα σου την ενοχή σου και προχώρα παρακάτω
Εντάξει, ίσως έκανες κάτι λάθος. Ίσως πλήγωσες κάποιον άθελά σου ή και ηθελημένα πάνω στην ένταση της στιγμής. Αποδέξου το, ζήτα συγνώμη, μετάνιωσε ειλικρινά και προχώρα! Δεν μπορείς να αλλάξεις κάτι από το παρελθόν, κι ούτε είναι σωστό να υποβάλεις τον εαυτό σου σε αυτοτιμωρία. Δείξε επιείκεια στον εαυτό σου και φρόντισε να διορθώσεις το λάθος σου και να αποφύγεις τυχόν επανάληψή του στο μέλλον.
-Συζήτησέ το ζήτημα
Η άποψη για τον εαυτό σου ίσως είναι σκληρότερη από την αντικειμενική άποψη άλλων. Συζήτησε το πρόβλημά σου με κάποιον. Θα εκπλαγείς μόλις διαπιστώσεις πως όλοι λίγο πολύ έχουμε κάνει κάτι αντίστοιχο. Η κάθε μορφή εξομολόγησης φέρνει και γαλήνη. Το να επιλέγεις να ζεις με την ενοχή δεν έχει να σου προσφέρει τίποτα. Αναρωτήσου πόσος ποιοτικός χρόνος πήγε χαμένος σε ενοχές και τύψεις ενώ θα έπρεπε να ήταν χρόνος μετάνοιας και αναδιοργάνωσης.
Μην ξεχνάς πως υπάρχουν άνθρωποι που ίσως προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν αυτή την ενοχική σας τάση. Ειδικά άνθρωποι που μας γνωρίζουν καλά, ανεξάρτητα από το αν μας αγαπούν ή όχι, μπορούν να «πατήσουν» πάνω σε αυτή μας την αδυναμία ώστε να πραγματοποιήσουν ένα δικό τους σκοπό.
Για αυτό πρέπει να θυμάστε πως η αυτογνωσία είναι το κλειδί σε όλα. Όσο καλύτερα και περισσότερο γνωρίζουμε τον εαυτό μας , τόσο ευκολότερα βάζουμε όρια στην εκμετάλλευση των άλλων. Αγαπήστε τα ελαττώματα σας και φροντίστε να διορθώσετε ό,τι σαν ενοχλεί. Αλλά προσοχή! Διορθώστε ό,τι ενοχλεί πραγματικά εσάς και ό,τι βλάπτει τους γύρω σας, όχι ότι φαντάζεστε εσείς ότι βλάπτει τους γύρω σας!