Όπως κάθε αρνητικό συναίσθημα έτσι και ο θυμός λειτουργεί ως μία εκ των έσω δημιουργούμενη τοξίνη που έχει επιβλαβείς συνέπειες …
Πώς μπορούμε να μάθουμε στα παιδιά μας να διαχειρίζονται το θυμό;
Θυμός: Ένα «κουβάρι» γεμάτο έντονα και αρνητικά συναισθήματα, τα οποία μας βαραίνουν ψυχικά, αλλά και σωματικά! Πολλές φορές πέφτουμε σε ατόπημα όταν είμαστε εκνευρισμένοι! Ξεσπάμε στους άλλους, γιατί δεν γνωρίζουμε τον τρόπο διαχείρισης του θυμού μας και επιλέγουμε την πιο άμεση οδό εξωτερίκευσής του!
Τα νεύρα είναι το τελικό αποτέλεσμα, είναι η αντίδραση! Η πραγματική αιτία, που κρύβεται πίσω από αυτήν είναι κατά κύριο λόγο διαφορετική. Ο θυμός αν θέλετε να τον περιγράψουμε αλλιώς είναι η μεταμόρφωση συναισθημάτων όπως ο φόβος, η απογοήτευση και η στενοχώρια!
Όλα, όπως γνωρίζετε, έχουν ψυχική κληρονομιά τα βιώματα, τις συμπεριφορές και τις αντιδράσεις της παιδικής μας ηλικίας. Τα κουβαλάμε στην ενήλικη ζωή μας, αποθηκευμένα στο σκοτεινό δωμάτιο του υποσυνείδητού μας, αγνοώντας τα σημάδια τους, είτε γιατί αδιαφορούμε να αποκτήσουμε γνώση περί αυτών, είτε γιατί τα κρύβουμε κάτω από το χαλί, κοινώς τα «καμουφλάρουμε»!
Είναι απαραίτητο να μάθουμε στα παιδιά μας να απελευθερώνουν τον θυμό που αισθάνονται, αλλά με ένα βασικό κριτήριο! Η λέξη-κλειδί είναι η εποικοδομητική διαχείριση και για αυτήν θα συζητήσουμε σήμερα! Αποτελεί τον βασικό παράγοντα συναισθηματικής νοημοσύνης ενός ενήλικα, ο οποίος έχει αποκολληθεί πνευματικά από τα παλιά παιδικά «δεσμά» των αρνητικών του συναισθημάτων!
Ποιές είναι λοιπόν οι πιο σημαντικές μέθοδοι μέσω των οποίων μπορούμε να μυήσουμε τα παιδιά μας στην ώριμη και υγιή διαχείριση του θυμού τους;
Συζήτηση και αναγνώριση
Η βάση όλης της πυραμίδας, το απαραίτητο συστατικό μέσω του οποίου θα βοηθήσουμε τα παιδιά μας, είναι η συζήτηση! Είναι αναγκαίο να τους εξηγήσουμε με απλά λόγια ότι το να αισθανόμαστε θυμό δεν είναι ούτε περίεργο, ούτε κακό! Είναι σημαντικό τα παιδιά να είναι απελευθερωμένα από διαθέσεις προκαταλήψεων στην συναισθηματική τους ανάπτυξη! Συζητάμε ώριμα και ανοιχτά μαζί τους, απαντώντας στις απορίες τους! Τους εξηγούμε ότι πριν εκνευριστούν πολύ και θέλουν να χτυπήσουν, να φωνάξουν και να μιλήσουν άσχημα, θα κάνουν ένα βήμα πίσω και θα σκεφτούν γιατί έχουν νεύρα! “Μήπως ένα δυσάρεστο γεγονός που προηγήθηκε είναι η πραγματική αιτία; Τί αισθάνομαι σωματικά όταν έχω νεύρα; Κοκκινίζω; Χτυπάει η καρδιά μου γρήγορα και δυνατά; Και επίσης γιατί να δείξουμε σε ανθρώπους που ίσως να μην φταίνε ένα κακό νευριασμένο πρόσωπο; Ακόμη και αν φταίνε, είναι ωφέλιμο να συμπεριφερόμαστε πολιτισμένα και να συζητάμε μαζί τους τί μας ενοχλεί! Παίρνουμε βαθιές ανάσες και σκεφτόμαστε δύο φορές, όσο δύσκολο και να είναι στην αρχή! Γιατί όσο δίκιο και να έχουμε στην πραγματικότητα, αν οδυρόμαστε από θυμό, το δίκιο χάνεται και δεν θα εκτιμηθεί εν τέλει και τόσο πολύ η αρχική μας άποψη”! Αυτά είναι τα σημεία-κλειδιά της κουβέντας με τα παιδιά μας!
Δεν χτυπάμε, αλλά δημιουργούμε
Ας δείξουμε χειροπιαστά στα παιδιά μας την δύναμη της δημιουργικότητας! Αντί να φτάσουν ένα βήμα πριν χτυπήσουν και κλωτσήσουν από τα νεύρα, μπορούν να παίξουν δημιουργικά, να ζωγραφίσουν, να χορέψουν έντονα ώστε να ξεσπάσουν, να βγουν βόλτα με το ποδήλατο! Ένα αρκετά αγχολυτικό στοιχείο που βοηθάει τα παιδιά να χαλαρώσουν και να τονωθούν είναι η επαφή τους με την πλαστελίνη!
Ακόμη, την ώρα που είναι θυμωμένα μπορούν να φροντίσουν το κατοικίδιό τους, ώστε να νιώσουν ζεστασιά, να ηρεμήσουν και να ξεχαστούν! Μια πολύ ενδιαφέρουσα ιδέα, την οποία άκουσα πριν λίγο καιρό από τον συγγραφέα Νικόλα Σμυρνάκη είναι το παιχνίδι ρόλων, η δημιουργία δηλαδή μιας φανταστικής σκηνής! Πρέπει να δώσουμε εμείς το κίνητρο στα παιδιά, την ώρα που έχουν εστιάσει αποκλειστικά στο συναίσθημα του θυμού, να φανταστούν έναν σούπερ ήρωα στον χώρο, να παίξουν και ουσιαστικά το αντικείμενο του θυμού να μεταφερθεί αυτομάτως σε ένα πλασματικό αντικείμενο, το οποίο το κάνεις ό,τι θέλεις!
Λέω φράσεις ανακούφισης και ηρεμίας στον εαυτό μου
Μπορούμε να δώσουμε το κίνητρο στα παιδιά να δημιουργήσουν το δικό τους λεξιλόγιο ανακούφισης που θα τους ηρεμεί όταν νιώθουν θυμό! Σίγουρα αποτελεί μια διαδικασία πρωτόγνωρη και περίεργη στην αρχή, αλλά με τον καιρό αυτή η συνήθεια θα αποκτήσει δύναμη και θα τους συντροφεύει θετικά! Φράσεις όπως «μπορώ να τα καταφέρω», «είμαι δυνατός/ή» , «θα ηρεμήσω!» δίνουν το έναυσμα στα παιδιά να σκέφτονται με ώριμο και υγιή τρόπο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι εσωτερικεύουν και «καταπίνουν» τα αρνητικά τους συναισθήματα, το αντίθετο μάλιστα!