Οι γονείς πρέπει να ενισχύουν την αυτοπεποίθηση του παιδιού. Κάποιες φράσεις δεν πρέπει ποτέ να λέγονται, γιατί διαλύουν την αυτοεκτίμησή …
Πώς ενίσχυσα την αυτοπεποίθηση των παιδιών μου
Πολλές φορές οι γονείς, θέλοντας να βοηθήσουμε το παιδί μας να νιώσει σιγουριά και αυτοπεποίθηση, πελαγώνουμε. Να βρίσκουμε ό,τι κάνει υπέροχο; Να λέμε συχνά «όχι» για να μην «κακομάθει»; Ή να μάθουμε να το ακούμε με όλη μας την προσοχή και ενσυναίσθηση;
Όντας μητέρα δύο ενήλικων πια παιδιών συχνά ανατρέχω στα πρώτα παιδικά τους χρόνια. Θυμάμαι χαρακτηριστικά, πρέπει να ήταν στα 6 του χρόνια, που ο γιος μου Ηλίας μου έφερε με έντονο ενθουσιασμό να δω ένα σκίτσο που είχε φτιάξει με τα μέλη της οικογενείας μας. Ίσως ήταν η κακή στιγμή, αλλά δεν έδωσα και πολύ σημασία. Ίσως να ψέλλισα ένα «καλό, αγόρι μου» και να συνέχισα αυτό που έκανα. Δεν ξεχνώ ότι με κοίταξε στα μάτια και σιωπηλά απομακρύνθηκε. Το ίδιο βράδυ που πήγα στο δωμάτιό του να τον φιλήσω για καληνύχτα, είδα το σκίτσο πεταμένο στο πάτωμα. Δύσκολο να περιγράψω τη στενοχώρια μου.
20 χρόνια μετά, η μέρα που ενθάρρυνα το παιδί μου μένει αλησμόνητη
Μετά από 2-3 εβδομάδες ο Ηλίας επανήλθε, αυτή τη φορά με ένα σκίτσο του εαυτού του με το σκυλάκι που είχαμε τότε, την Κρις. Αυτή τη φορά ήμουν έτοιμη! Τον φίλησα, τον αγκάλιασα, είπα πόσο εκπληκτικό ήταν το σκίτσο του. Σχολιάσαμε για ώρα λεπτομέρειες όπως την ουρά και τη μουσούδα του σκύλου κι όλη αυτή την ώρα με αγκάλιαζε και με φιλούσε. Τώρα που έχει κλείσει τα 26 και πηγαίνω πίσω αυτή η μέρα είναι μια από αυτές που αναπολώ με νοσταλγία.
Από εκείνη τη μέρα και μετά έπαιρνε πρωτοβουλία κι όλο και γινόντουσαν καλύτερες οι ζωγραφιές του, όχι γιατί μεγάλωνε, αλλά κυρίως γιατί υπήρχε κάποιος ένθερμος υποστηρικτής να του δώσει τη δύναμη και τον ενθουσιασμό να τις συνεχίσει. Γιατί απλά δεν τον αποθάρρυνα. Θα ήταν πλήγμα στην αυτοπεποίθησή του.
Η αυτοπεποίθηση ως ασπίδα προστασίας
Η αυτοπεποίθηση είναι πολύ βασική δεξιότητα για έναν άνθρωπο και θα πρέπει να διδάσκεται από πολύ μικρή ηλικία. Αυτοπεποίθηση σημαίνει αγαπώ και αποδέχομαι τον εαυτό μου με όλες τις δυνάμεις κι αδυναμίες του. Έχω εμπιστοσύνη στις ικανότητές μου και μπορώ να αντιμετωπίζω τις καθημερινές προκλήσεις. Έχοντας αυτοπεποίθηση το παιδί θα «θωρακιστεί» και θα έχει γερά εσωτερικά θεμέλια που δε θα ραγίσουν ή γκρεμιστούν σε οιαδήποτε μορφή κριτικής υποστεί κατά τη διάρκεια της παιδικής αλλά και ενήλικης ζωής του.
H θετική διαπαιδαγώγηση ξεκινάει από κούνια
Η διαπαιδαγώγηση ξεκινά από πολύ νωρίς, όταν τα παιδιά διαμορφώνουν την άποψη για τον εαυτό τους μέσα από το πώς καθρεπτίζονται στα μάτια και τη συνείδηση των γονιών τους. Ένα παιδί είναι ο καλύτερος μιμητής της συμπεριφοράς των γονιών του! Για αυτό να έχουμε υπόψη μας, συστήνουν οι παιδοψυχολόγοι, ότι οι ανασφάλειές μας μεταφέρονται στα παιδιά.
Έπαινος όχι μόνο με λόγια
Όπως αναφέρουν, βοηθά πολύ να βλέπουμε τη ζωή με τα δικά του μάτια. Σε οτιδήποτε κάνουν που για αυτά είναι κατόρθωμα καλό θα είναι να δίνουμε την απαραίτητη σημασία και να τα επιβραβεύουμε με ενθουσιασμό. Ο έπαινος δεν περιλαμβάνει μόνο λόγια αλλά και φιλιά, χάδια, οπτική επαφή. Ένα ενθαρρυντικό κι όχι επικριτικό βλέμμα αξίζει «όσο χίλιες λέξεις». Θυμηθείτε πώς κι εμείς κάποτε υπήρξαμε παιδιά.
«Όχι» με αιτιολόγηση και ευγένεια
Θυμάμαι πόσο πολύ απογοητεύονταν τα παιδιά μου όταν μου ζητούσαν κάτι κι εγώ απαντούσα «όχι» κοφτά. Έσκυβαν το κεφάλι και κατέβαζαν τα μάτια και το προσωπάκι τους, το άλλοτε χαρούμενο, συννέφιαζε. Δεν εννοώ να υποκύπτουμε σε κάθε επιθυμία τους. Αναφέρομαι στο ότι είναι καλύτερα όταν θα πρέπει να πούμε «όχι» να το πούμε ευγενικά και τεκμηριωμένα ώστε να το καταλάβει το παιδί. Με αυτό τον τρόπο του μαθαίνουμε κι ότι οι διαφορές λύνονται μέσα από διάλογο.
Η σύγκριση: μην πέσεις στην παγίδα της
Άλλο λάθος που κάνουμε ως γονείς κι έχει μεγάλες επιπτώσεις στην αυτοεκτίμηση του χωρίς να το καταλαβαίνουμε, είναι ότι το συγκρίνουμε με τα αδέλφια, ξαδέλφια, φίλους του ή γνωστούς. Ακόμη κι εμείς ξεχνάμε στην καθημερινότητά μας πως κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός με τα δικά του χαρίσματα κι αδυναμίες.
Η αυτοπεποίθηση προστατεύει από κακοτοπιές
Πολλοί γονείς, όπως και οι δικοί μου κάποτε, είναι υπερπροστατευτικοί με αποτέλεσμα να προτάσσουν υπερβολικά πολλά «μη» στο παιδί. Έχοντας ως προτεραιότητα την ασφάλειά του και με τη διακριτική επίβλεψη του γονέα ανάλογα την ηλικία, θα ήταν χρήσιμο να το αφήνουμε να αναλάβει πρωτοβουλίες. Θα αποκτήσει την πολυπόθητη αυτοπεποίθηση και θα μεγαλουργήσει αργότερα. Αν προλαβαίνουμε τα πάντα για εκείνο, λένε οι ψυχολόγοι, γίνεται παθητικό κι ευάλωτο απέναντι στους άλλους σε περίπτωση σύγκρουσης.
Το χιούμορ ως βοήθημα στην αντιμετώπιση προβλημάτων
Δεν είναι κακό που και που να ομολογούμε στο παιδί πως κι εμείς φοβόμαστε. Θα νιώσει κι εκείνο άνετα επειδή το αγαπημένο του πρόσωπο έχει περάσει ανάλογες καταστάσεις και θα εκφράσει και το δικό του συναίσθημα εύκολα. Αν έρθει και σας πει για κάποια δύσκολη κατάσταση στην οποία βρέθηκε αντιμετωπίστε τη με χιούμορ και θα νιώσει πιο δυνατό. Τα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε δεν είναι όλα πολύ σοβαρά. Μπορούν να αντιμετωπιστούν κάποια με χιούμορ. Τι ποιο ωραίο μάθημα για ένα παιδί!
Καθημερινές πρακτικές ενίσχυσης της αυτοπεποίθησης
Θυμός και χαρακτηρισμοί
Όταν ένας μεγάλος θυμώνει μαζί του ή κάποιο άλλο παιδί το κοροϊδεύει, είναι σημαντικό να καθησυχάσουμε το παιδί ότι καταρχάς δεν φταίει εκείνο για κάτι. Αυτά που λέγονται δεν αφορούν τη συνολική προσωπικότητά του, απλώς ο απέναντί του εκφράζει την προσωπική του άποψη. Του μαθαίνουμε πως οι χαρακτηρισμοί «κακό παιδί» δεν ευσταθούν.
Έγινε ζημιά; Ψυχραιμία!
Το παιδί έκανε ζημιά. Και λοιπόν; Χωρίς φωνές και υστερίες καλό είναι να αναγνωρίσουμε το γεγονός και να αναζητήσουμε τις λύσεις. Χωρίς να επιρρίψουμε ευθύνες. Μόλις θα του έχετε δώσει ένα ωραίο μάθημα ψύχραιμης αντιμετώπισης κρίσης και κυρίως μαθαίνει να εστιάζει κατευθείαν στη λύση ενός προβλήματος.
Ανοιχτές ερωτήσεις και ενσυναίσθηση
Αν δείτε το παιδί άκεφο, στενοχωρημένο με τις κατάλληλες ερωτήσεις εξωτερικεύει σιγά σιγά το συναίσθημα που βιώνει. Έτσι, όπως λένε οι ειδικοί, μαθαίνει να αναγνωρίζει και να εκφράζει τα συναισθήματα του.
Μέσα από το παιχνίδι ενσταλάζουμε αξίες
Μέσα από το παιχνίδι και τη σχολική επίδοση θα είναι δόκιμο να το μάθουμε να βάζει στόχους και με υπομονή κι επιμονή να αγωνίζεται μέχρι να τους πετύχει.
Τσακώνονται με άλλο παιδί; Μείνε διακριτικός παρατηρητής
Τέλος, στην αντιδικία για ένα παιχνίδι με άλλο παιδάκι καλό είναι να το αφήνουμε να τις επιλύει μόνο του. Αρκεί να είμαστε και αν το γνωρίζει και το ίδιο το παιδί ότι θα το υποστηρίξουμε σε περίπτωση που ξεφύγει η κατάσταση.
Η ουσιαστική παρουσία του γονιού είναι αυτή που ενδυναμώνει τις παιδικές ψυχές
Το σημαντικότερο όμως «boost» της αυτοπεποίθησης ενός παιδιού είναι να το ακούμε πραγματικά και να έχουμε καθημερινό ποιοτικό χρόνο μαζί του αφιερώνοντάς του όλη την προσοχή κι αγάπη μας. Το εφάρμοσα αυτό στα παιδιά μου, όταν συνειδητοποίησα ότι η κούραση δεν με άφηνε να τους δώσω ό,τι χρειαζόντουσαν, και πραγματικά δεν πίστευα στα μάτια μου με τις επιδόσεις τους και την αυτοπεποίθησή τους!
