Η απόρριψη είναι μια κοινή εμπειρία που μπορεί να προκαλέσει πόνο και απογοήτευση. Όμως, με τη σωστή προσέγγιση, μπορεί να …
Πώς θα μετατραπεί η απόρριψη σε ευκαιρία;
Η απόρριψη είναι μέρος της ζωής, και όσο επιτυχημένος κι αν είναι κανείς, δεν υπάρχει περίπτωση να μην έρθει σε επαφή μαζί της.
Η απόρριψη είναι γεγονός της ζωής. Ανεξάρτητα από το πόσο επιτυχημένος είναι κανείς, όλοι θα αντιμετωπίσουν αυτήν την οδυνηρή πραγματικότητα κάποια στιγμή. Και ενώ τίποτα δεν μπορεί να αφαιρέσει τον πόνο της απόρριψης, ειδικά όταν κάποιος απορρίπτει το ίδιο το πρόσωπο και όλα τα προσόντα του, δεν χρειάζεται να καταβάλλεται απ’ αυτό.
Στην πραγματικότητα, υπάρχει μικρή διαφορά, από νευρολογικής άποψης, μεταξύ του σωματικού πόνου από έναν τραυματισμό και του συναισθηματικού πόνου της απόρριψης σε μια μαγνητική τομογραφία.
Το να μάθει κάποιος πώς να αντιμετωπίζει την απόρριψη με έναν υγιή τρόπο είναι μιαπολύτιμη δεξιότητα ζωής που μπορεί να χρησιμοποιήσει σε όλες τις πτυχές της ζωής του προσωπική, επαγγελματική και ρομαντική. Το να απορρίπτεται κάποιος από έναν φίλο, ένα υπεύθυνος προσλήψεων ή ένας πιθανό ρομαντικός σύντροφος είναι οδυνηρό. Ονομάζεται «τραύμα απόρριψης» και για κάποιο λόγο ο πόνος είναι πραγματικός.
Είτε κάποιος βιώνει πόνο που προκαλείται από απόρριψη είτε κόβει το δάχτυλό του, η ίδια περιοχή του εγκεφάλου ενεργοποιείται όταν επεξεργάζεται αυτές τις πληροφορίες. Πέρα από τη σωματική αίσθηση, η απόρριψη πλήττει επίσης την ανάγκη κάποιου για αποδοχή και την αίσθηση του «ανήκειν». Οι άνθρωποι είναι κοινωνικά όντα και η επιθυμία να συνδεθούν αναπτύχθηκε μέσω της εξέλιξης. Ξεκινώντας από την εποχή που οι άνθρωποι ζούσαν μαζί ως ομάδες κυνηγών-τροφοσυλλεκτών, τα άτομα που ενσωματώνονταν εύκολα στη φυλή ήταν πιο πιθανό να επιβιώσουν και να αναπαραχθούν. Αντίθετα, εκείνοι που δεν μπορούσαν να δημιουργήσουν στενούς δεσμούς με άλλους ήταν πιο πιθανό να εγκαταλειφθούν ή να θεωρηθούν απόκληροι. Με την πάροδο του χρόνου, η ανάγκη για ένταξη έγινε αναπόσπαστο κομμάτι του ανθρώπινου εγκεφάλου.
Όταν υφίσταται η απόρριψη, οι συνθήκες δεν ταιριάζουν με την εξελικτική ανάγκη του ανθρώπου προκαλώντας άγχος και αμφιβολία για τον εαυτό του. Δεν είναι κάποιος υπερβολικά συναισθηματικός ή αδύναμος αν βιώνει αυτά τα συναισθήματα κατά την απόρριψη. Είναι βιολογία. Η συναισθηματική αντίδραση κάποιου στην προσωπική απογοήτευση δεν είναι υπό τον έλεγχό του, αλλά ο τρόπος με τον οποίο αντιδρά στην κατάσταση που δημιουργεί αυτά τα συναισθήματα είναι.
Η απόρριψη περνά από 5 στάδια. Πριν μπορέσει κάποιος να αποδεχτεί τα συναισθήματά του, βοηθάει να κατανοήσει την απόρριψη. Από συναισθηματικής άποψης, η συμφιλίωση με την απόρριψη είναι μια διαδικασία, όπως ακριβώς το να θρηνήσεις μια απώλεια. Καθώς επεξεργάζεται τα συναισθήματά του, θα μετακινείται από τη μια φάση στην επόμενη μέχρι να ξεπεράσει τελικά τις σκέψεις και τα συναισθήματα θυμού, απογοήτευσης και αμφιβολίας για τον εαυτό του, ώστε να ξεπεράσει την κατάσταση και να βρει γαλήνη. Το χρονικό διάστημα που αφιερώνεται σε κάθε φάση της απόρριψης εξαρτάται από το ίδιο το άτομο αλλά και από την ίδια την κατάσταση. Μερικές μπορεί να τις περάσεις γρήγορα, άλλες όχι. Είναι σημαντικό να υπάρχει υπομονή και κατανόηση. Δεν υπάρχει βέλτιστος ρυθμός για να ξεπεραστεί η απόρριψη. Παρακάτω παρατίθενται οι πέντε φάσεις της απόρριψης.
- Άρνηση
Η πρώτη αντίδραση όταν έρχεται κάποιος αντιμέτωπος με την απόρριψη είναι η δυσπιστία. Η πρώτη σκέψη είναι ότι έχει γίνει κάποιο λάθος. Νιώθει κάποιος ότι κάτι δεν πάει καλά.
- Θυμός
Αυτή είναι η άρνηση, και μόλις συνειδητοποιήσεις ότι η απόρριψη δεν είναι μια παρεξήγηση, θα προχωρήσει στο να νιώθει κάποιος θυμό. Μόλις συνειδητοποιήσει ότι το άτομο που απορρίπτει δεν αναγνωρίζει το λάθος του, μπορεί να θυμώσει. Σε αυτό το σημείο, μπορεί να είναι δελεαστικό να επιτεθεί στο άτομο που τον απορρίπτει. Τελικά, η εκτόνωση των αρνητικών συναισθημάτων προς αυτούς θα προκαλέσει μόνο περισσότερο πόνο για τον ίδιο τον εαυτό του. Η καλύτερη κίνηση είναι να αποστασιοποιηθεί κάποιος και να αφήσει τη λογική να επικρατήσει και να προσπαθήσει να διαχειριστεί τα αισθήματα θυμού.
- Διαπραγμάτευση
Θα φτάσει κάποιος να νομίζει ότι απορρίφθηκε λόγω μιας λανθασμένης υπόθεσης ή έλλειψης πληροφοριών. Θα σκεφτεί ότι αν μπορούσε απλώς να επικοινωνήσεις, τότε υπήρχε και περίπτωση να αναστραφεί η κατάσταση. Αυτή η φάση μπορεί εύκολα να εξελιχθεί σε κάτι τρομακτικό για το άλλο άτομο. Και εδώ θα πρέπει να δώσει χώρο στο άτομο που σε απέρριψε και να αποδεχτεί αυτή τη συνθήκη.
- Κατάθλιψη
Η απόρριψη έρχεται με ένα μπερδεμένο κουβάρι συναισθημάτων. Εκτός από το να νιώθει κανείς θυμωμένος και απογοητευμένος, μπορεί να νιώθει λυπημένος, ντροπιασμένος, μπερδεμένος, πληγωμένος ή και όλα τα παραπάνω. Η αυτοπεποίθησή του έχει πληγεί και μπορεί να αμφισβητεί την αξία του. Όλα αυτά τα συναισθήματα είναι μια έγκυρη απάντηση στην απόρριψη που μπορεί να οδηγήσει σε συναισθήματα κατάθλιψης. Τώρα είναι η ώρα να επιστρατεύσει όλα τα μέσα στην ρουτίνα αυτοφροντίδας σου. Τα κεριά, ένα αφρόλουτρο και οι φίλοι είναι αυτοί που μπορούν να βοηθήσουν και να προσφέρουν μια αίσθηση άνεσης. Μόλις τα έντονα συναισθήματα παρέλθουν, είναι καλό να εντοπιστούν ποια είναι αυτά που οδηγούν στην κατάθλιψη και κάνε ένα σχέδιο για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Είναι ωφέλιμο να σκέφτεται κάποιος πόσο υπέροχος άνθρωπος είναι και να σκεφτεί αυτούς που τον αγαπούν και τον εκτιμούν.
- Αποδοχή
Τώρα που τα συναισθήματα έχουν ανακάμψει και η αυτοπεποίθηση έχει επιστρέψει καλό είναι να εξεταστεί η συνθήκη κριτικά. Ίσως η απόρριψη προήλθε από το γεγονός ότι υπήρχαν πιο κατάλληλες επιλογές και ότι κάποιοι παράγοντες πιθανώς δεν είναι ελέγξιμοι. Σε αυτή τη διαδικασία μπορεί κάποιος να έρθει αντιμέτωπος με τα λάθη του και να μάθει από αυτά. Είναι επίσης πιθανό να μην γίνουν απόλυτα κατανοητοί οι λόγοι για το πώς εξελίχθηκε έτσι η κατάσταση. Την επόμενη φορά που θα έρθει το άτομο αντιμέτωπο με την απόρριψη θα είναι σε θέση να την αντιμετωπίσει καλύτερα.
Είναι καλό να μάθει κάποιος να αντιμετωπίζει την απόρριψη. Όταν βρίσκεται στη δίνη του προβλήματος μπορεί να σκέφτεται κάποιος πως δεν μπορεί να διαχειριστεί την κατάσταση αυτή και να κάνει ό, τι μπορεί για να την αποφύγει. Όμως, αν δε βιώσει κάποιος την απόρριψη, κινείται με ασφάλεια και δεν παίρνει ρίσκο. Το να κυνηγά κάποιος την καριέρα των ονείρων του μπορεί να σημαίνει να πηγαίνει από συνέντευξη σε συνέντευξη και να μην βρίσκει δουλειά. Το να βρει τον σύντροφο της ζωής του μπορεί να σημαίνει μήνες μοναξιάς ή χρόνος που αφιερώνεται στην επούλωση πριν βρει τον κατάλληλο. Είναι αποθαρρυντικό, αλλά υπάρχει μια επιλογή. Μπορεί είτε να επιλέξει να παραμείνει εκεί που είναι, ασφαλής αλλά ανικανοποίητος, είτε να αναγνωρίσει ότι η απόρριψη είναι μέρος της διαδικασίας δημιουργίας μιας ζωής που θέλει να ζήσει. Το να κάνει κάποιος αυτή την επιλογή να ανοίξει τον εαυτό του στην απογοήτευση δεν είναι εύκολο, αλλά το να μάθει τι να κάνεις αφού απορριφθεί θα τον βοηθήσει να χτίσει μια ανθεκτική νοοτροπία και να συνεχίσει να προχωρά μπροστά. Την επόμενη φορά μπορεί να είναι αυτός που θα απορρίψει μια πρόταση εργασίας ή θα βγάλει έναν τοξικό άνθρωπο από τη ζωή του.
Επίσης, είναι σκοπός να αναγνωρίσει κανείς ότι η απόρριψη είναι μέρος της ζωής. Κάποια πράγματα μπορεί να μη γίνουν. Και η απόρριψη μπορεί να οδηγήσει σε θετική αλλαγή, καθώς τα όρια μεταβάλλονται, αναλαμβάνονται ρίσκα και εγκαταλείπεται η ζώνη άνεσης. Αν ζεις μια ζωή απαλλαγμένη από την απόρριψη, κάνεις κάτι λάθος.
Ο χειρότερος τρόπος για να αντιμετωπίσεις την απόρριψη είναι να την αρνηθείς. Όσο περισσότερο αρνείται κάποιος να έρθει αντιμέτωπος με την κατάσταση ισχυριζόμενος ότι δεν έχει σημασία, τόσο πιο δύσκολο θα είναι να ξεπεράσει έπειτα τον πόνο και την απογοήτευση. Η αναγνώριση του τραύματος αυτού φέρνει μαζί και όλα τα συναισθήματα που έρχονται με τον πόνο της απόρριψης.
Γι’ αυτό το λόγο είναι σημαντική η επεξεργασία των συναισθημάτων αυτών, η κατανόηση και η θετική διαχείρισή τους. Η απόρριψη μπορεί να πονά αλλά δε σημαίνει ότι ταυτόχρονα αποκτά και κάποιος το δικαίωμα να πληγώνει τους γύρω του.
Άλλωστε η προσέγγιση του ίδιου του ατόμου προς τον εαυτό του είναι ένας δείκτης. Αφομοιώνοντας το τι συνέβη είναι καλό να δώσει τον απαιτούμενο χρόνο για την επιστροφή σε μια ομαλή συναισθηματική κατάσταση. Η υπερανάλυση της κατάστασης ουσιαστικά δε βοηθά πουθενά. Σκοπός είναι η έξοδος από μια φορτισμένη συνθήκη. Δεν είναι βοηθητικό το να παραμελεί κάποιος τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική του υγεία. Είναι εύκολο, όμως, να απορροφηθεί τόσο πολύ από την απογοήτευση που να αφήσει τα πράγματα να περάσουν εκτός ελέγχου. Η άσκηση ή η εκμάθηση μιας νέας δεξιότητας εμποδίζει την ανατροφοδότηση της απόρριψης. Αν η κακή διάθεση διαρκεί περισσότερο από δυο βδομάδες παρά τις όποιες προσπάθειες, καλό είναι να ζητηθεί επαγγελματική βοήθεια. Ένας σύμβουλος ψυχικής υγείας ή ένας ψυχοθεραπευτής μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και στρατηγικών αντιμετώπισης της απόρριψης και διαχείρισης των αρνητικών σκέψεων και συναισθημάτων.
Επίσης, το γεγονός ότι έρχεται κάποιος αντιμέτωπος με την απόρριψη δε σημαίνει ότι ορίζεται απ’ αυτή. Είναι κατανοητό ότι η πρώτη αντίδραση μπορεί να είναι να αναρωτηθεί κάποιος τι δεν πάει καλά με τον ίδιο. Η αντίδραση ενός ντροπαλού ατόμου στην κοινωνική απόρριψη μπορεί να τον κάνει γίνει ακόμα πιο εσωστρεφής. Η πιο σωστή προσέγγιση είναι να συνεχίσει κάποιος να είναι ο εαυτός του, να παραμείνει αυθεντικός και ειλικρινής και έτσι θα προσελκύσει και ανθρώπους που τον εκτιμούν για αυτό που είναι.
Ταυτόχρονα, η απόρριψη πονάει, αλλά το να εμμένει κάποιος στο λάθος δεν προσφέρει κάτι στην ουσία. Μια αντικειμενική προσέγγιση θα είναι και αυτή που θα δώσει λύση στο πρόβλημα. Είναι ωφέλιμο να εξετάσει κανείς αν μπορεί να βγάλει κάποιο συμπέρασμα απ’ αυτή τη συνθήκη και να διορθώσει πιθανά λάθη. Για παράδειγμα, πιθανές ελλείψεις στο βιογραφικό, κόκκινες σημαίες που αγνοήθηκαν στην πορεία της σχέσης είναι πληροφορίες που μπορούν να λειτουργήσουν ως δομικό στοιχείο προετοιμασίας για την επόμενη φορά.
Ο πόνος της απόρριψης είναι σαν μια πραγματική συναισθηματική μελανιά. Μπορεί να υπονομεύσει την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση. Αν δυσκολεύεται να συνέλθει, ίσως χρειάζεται χρόνο για να ανακτήσει την αγάπη και την εκτίμηση για τον εαυτό του. Κάποιος που έχει βαθιά επίγνωση της αξίας του μπορεί να ανακάμψει πιο εύκολα από την απόρριψη. Μπορεί να προχωρήσει με αυτοπεποίθηση, γνωρίζοντας ότι τουλάχιστον ένα άτομο εκτιμά τις ιδιότητές του, και αυτό το άτομο είσαι εσύ. Η αυτοπεποίθηση και η υγιής αυτοεκτίμηση δεν σημαίνουν ότι δεν θα νιώσει ποτέ ξανά τον πόνο της απόρριψης. Αυτό είναι αδύνατο. Αλλά όταν αυτό συμβεί ξανά, θα είναι σε θέση να αποδεχτεί και να επεξεργαστεί τα συναισθήματα που δημιουργεί η εμπειρία, να κατανοήσει από πού προέρχονται και να αναγνωρίσει ότι ανεξάρτητα από την αρχική δυσφορία, θα είναι εντάξει.