Η κατανόηση των κιρκάδιων ρυθμών και του τρόπου λειτουργίας τους μπορεί να είναι απαραίτητη για τη διατήρηση ενός υγιούς κύκλου …
Πως η πανσέληνος μας επηρεάζει – Μύθοι και αλήθειες( μέρος Β’)
Πολλές δοξασίες υπάρχουν γύρω από την πανσέληνο και το πώς αυτή επιδρά στην ψυχική και στη σωματική υγεία των ανθρώπων. Κάποιοι επιστήμονες διερεύνησαν το θέμα και κατέληξαν σε ανατρεπτικά συμπεράσματα! Στο δεύτερο μέρος συνεχίζεται η ανάλυση του ζητήματος αυτού και θα δούμε τις πιο πρόσφατες τοποθετήσεις της επιστήμης.
Μια άλλη ευρέως διαδεδομένη αντίληψη λέει ότι το φεγγάρι επηρεάζει τη διάθεση και την ψυχιατρική υγεία και ότι η πανσέληνος, ειδικότερα, μπορεί να κάνει τους ανθρώπους πιο επιθετικούς. Στη λαογραφία, η πανσέληνος πυροδοτεί τη μεταμόρφωση από άνθρωπο σε λύκο, ένα μυθικό πλάσμα που αντανακλά τη συνεχή γοητεία μας με τις «κτηνώδεις» δυνατότητες των ανθρώπων. Μια μελέτη που έγινε το 1984 έδειξε ότι το ποσοστό εγκληματικότητας ήταν πιθανό να αυξηθεί τις νύχτες με πανσέληνο. Οι συγγραφείς της είπαν ότι αυτό μπορεί να οφείλεται στα «ανθρώπινα παλιρροιακά κύματα» που προκαλούνται από τη βαρυτική έλξη του φεγγαριού. Και πιο πρόσφατη έρευνα, που δημοσιεύθηκε το 2009, πρότεινε ότι οι ψυχιατρικά ιδρύματα δέχονταν περισσότερους ανθρώπους κατά τη διάρκεια της πανσελήνου από ότι συνήθως. Αυτή η μικρή μελέτη, η οποία εξέτασε τα αρχεία 91 ασθενών «με βίαιη και οξεία διαταραχή της συμπεριφοράς», διαπίστωσε ότι το 23% αυτών των εισαγωγών έγιναν κατά τη διάρκεια της πανσελήνου. Αυτός «ήταν περίπου διπλάσιος από τον αριθμό για άλλες σεληνιακές φάσεις», γράφουν οι ερευνητές στο έγγραφο μελέτης τους.
Παρά τις προηγούμενες παρατηρήσεις, υπάρχουν έρευνες που έχουν αντικρούσει την ιδέα, ότι η πανσέληνος αυξάνει την πιθανότητα οι άνθρωποι να βλάψουν τον εαυτό τους και τους άλλους. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Psychiatry» το 1998, δεν βρήκε «καμία σημαντική συσχέτιση» μεταξύ οποιασδήποτε φάσης του φεγγαριού και αύξησης της βίαιης συμπεριφοράς. Επιπλέον το 2019, ερευνητές από την Ελβετία και τις Ηνωμένες Πολιτείες ανέλυσαν τα δεδομένα 17.966 ατόμων, που υποβλήθηκαν σε θεραπεία σε 15 διαφορετικές ψυχιατρικές πτέρυγες, για 10 χρόνια. Αυτή η μελέτη δεν βρήκε, επίσης, στοιχεία για αύξηση της επιθετικότητας, κατά τη φάση της πανσελήνου.
Επηρεάζει η πανσέληνος τον ύπνο μας;
Η ικανότητά μας να ρυθμίζουμε τα συναισθήματά μας, εξαρτάται από την ικανότητα του σώματός μας να απελευθερώνει και να καταστέλλει ορισμένες ορμόνες, σε συγκεκριμένες στιγμές. Σκεφτείτε τις ορμόνες σαν «διακόπτες», οι οποίοι σε κάποιους ενεργοποιούνται και σε άλλους «σβήνουν». Ορισμένες ορμόνες είναι υψηλότερες κατά τη διάρκεια της ημέρας, όταν είμαστε ξύπνιοι, ενώ άλλες είναι υψηλότερες το βράδυ, όταν κοιμόμαστε. Η μελατονίνη είναι μία τέτοια ορμόνη, η οποία απελευθερώνεται τη νύχτα για να ηρεμήσει το σώμα σας και να το προετοιμάσει για ύπνο. Όταν τα επίπεδα μελατονίνης αυξάνονται, η σεροτονίνη, η ορμόνη «της χαράς» που παίζει ρόλο στον έλεγχο της διάθεσης και της όρεξής μας, μειώνεται. Και αν έχετε ανοιχτό το φως ή το παράθυρο, όπου φεγγίζει το έντονο φως από την πανσέληνο, μπορεί να έχει αντίκτυπο στον ύπνο σας και να παραμείνετε ξύπνιοι, επειδή το φως επηρεάζει τον κύκλο ύπνου-αφύπνισης μας.
Δείτε επίσης: Παρενέργειες μελατονίνης: Ποιοι κίνδυνοι ελλοχεύουν;
Πιο συγκεκριμένα, σε μελέτη του 2013, οι ερευνητές επανεξετάζοντας δεδομένα από μια παλαιότερη μελέτη, στην οποία οι συμμετέχοντες δεν γνώριζαν ότι θα αξιολογούνταν για σεληνιακές επιρροές, ανακάλυψαν ότι γύρω από την πανσέληνο, οι άνθρωποι περνούσαν 30% λιγότερο χρόνο στον ύπνο NREM (βαθύς ύπνος) και κοιμούνταν για 20 λεπτά λιγότερο, σε σχέση με όταν δεν υπήρχε πανσέληνος. Αυτές οι αλλαγές συσχετίστηκαν, επίσης, με μειωμένα επίπεδα μελατονίνης. Άλλη μελέτη που διεξήχθη το 2021, συνέκρινε τα πρότυπα ύπνου τριών αγροτικών, αυτόχθονων κοινοτήτων στην Αργεντινή, με τα πρότυπα ύπνου των φοιτητών στο Σιάτλ. Σε όλες τις περιπτώσεις, ανεξαρτήτως γεωγραφίας ή πρόσβασης σε ηλεκτρισμό, οι συμμετέχοντες κοιμούνταν λιγότερο και πήγαιναν για ύπνο αργότερα, τις ημέρες πριν από την πανσέληνο, όταν υπήρχε περισσότερο φυσικό φως μετά το σούρουπο. Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι αυτό αποτελεί συνεχή απόδειξη, ότι έχουμε «μια έμφυτη προσαρμογή» από τους προγόνους μας, που πιθανότατα κοιμούνταν λιγότερο και δούλευαν περισσότερο, όταν υπήρχε περισσότερο φυσικό φως.
Το φεγγάρι επηρεάζει την ανθρώπινη αναπαραγωγή;
Έρευνα στους αναπαραγωγικούς κύκλους των ψαριών και άλλων θαλάσσιων ζώων έχει δείξει, ότι ορισμένα ψάρια μεταναστεύουν και γεννούν ,σύμφωνα με τον σεληνιακό κύκλο και ότι ορισμένα είδη αυξάνουν τη δραστηριότητά τους κατά τη διάρκεια μιας πανσελήνου, όταν το φως του φεγγαριού είναι πιο λαμπερό. Ωστόσο, τέτοιες μετρήσεις δεν είναι τόσο ξεκάθαρες, όταν πρόκειται για ανθρώπους.
Ενώ γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πολλοί εσωτερικοί και εξωτερικοί παράγοντες, που μπορεί να έχουν αντίκτυπο στην ανθρώπινη ωορρηξία, την εγκυμοσύνη και τον τοκετό, χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να προσδιοριστεί η ακριβής επίδραση, που μπορεί να έχει ο σεληνιακός κύκλος στα ποσοστά γεννήσεων, επειδή οι μελέτες είναι — σωστά μαντέψατε— αντιφατικές. Μια εξέταση 1.507 γεννήσεων σε νοσοκομείο στο Φουκούτσου της Ιαπωνίας, μεταξύ Ιανουαρίου 1996 και Μαρτίου 2007, αποκάλυψε ότι υπήρχε μεγαλύτερος αριθμός γεννήσεων τη νύχτα, περίπου, την ώρα της πανσελήνου και μεγαλύτερος αριθμός γεννήσεων, κατά τη διάρκεια της ημέρας, περίπου την ώρα της νέας σελήνης. Αλλά μια ξεχωριστή μελέτη 23.689 γεννήσεων, από το 1810 έως το 1929, δεν αποκάλυψε κανένα πρότυπο ή συσχέτιση μεταξύ του σεληνιακού κύκλου και της συχνότητας των γεννήσεων.
