Ποιος πρόδωσε την Άννα Φρανκ;

Μετά από περισσότερα από δύο χρόνια εγκλεισμού πάνω από την αποθήκη του πατέρα της, η Άννα Φρανκ και επτά άλλοι ανακαλύφθηκαν από Ναζί Γερμανούς και Ολλανδούς αξιωματούχους στις 4 Αυγούστου 1944. Η αναζήτηση για το ποιος – ή τι -θα μπορούσε να τους πρόδωσε συνεχίζεται 75 χρόνια αργότερα.

75 χρόνια μετά τη σύλληψή της, οι ερευνητές εξακολουθούν να διερευνούν πώς οι Ναζί ανακάλυψαν την Ολλανδή έφηβη και την οικογένειά της.

Σήμερα, οι ιστορικοί, οι επιστήμονες ανάλυσης δεδομένων, ακόμα και μια εγκληματολογική ομάδα, χρησιμοποιούν τα νέα τεχνολογικά μέσα για να εντοπίσουν τον πληροφοριοδότη – με μερικούς να ισχυρίζονται ότι ίσως η Φρανκ ανακαλύφθηκε τυχαία.

Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ, το οποίο η ίδια έγραψε από την ηλικία των 13 έως 15 ετών, είναι το πιο ευρέως διαδεδομένο κείμενο σχετικό με το Ολοκαύτωμα. Για τις Κάτω Χώρες, η ιστορία των κοινών πολιτών που διακινδυνεύουν τη ζωή τους για να βοηθήσουν όσους έχουν ανάγκη, έχει αναχθεί στην πιο εξέχουσα αφήγηση της συμμετοχής των Ολλανδών, κατά τη διάρκεια της κατοχής του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου.

Εντούτοις, η ιστορία της Φρανκ αναδεικνύει τη σχέση των Ολλανδών με τη ναζιστική Γερμανία. Το 80% του ολλανδικού εβραϊκού πληθυσμού σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια του πολέμου, το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό μετά τον πληθυσμό της Πολωνίας.

Με τα χρόνια, περισσότερα από 30 άτομα έχουν αναδειχθεί ως ύποπτοι για την προδοσία της Φρανκ, των φίλων και της οικογένειάς της. Μεταξύ των κατηγορουμένων συμπεριλαμβάνεται ένας υπάλληλος της αποθήκης που εργαζόταν κάτω από την κρυψώνα της ομάδας. Παρά τις δύο έρευνες που ξεκίνησαν για να αποδειχθεί η ενοχή του, η μία το 1947 και η άλλη το 1963, ο Wilhelm Geradus van Maaren υποστήριζε ότι δεν ήταν ο πληροφοριοδότης και χωρίς κανένα στοιχείο δεν κατηγορήθηκε. Ένας άλλος ύποπτος, είναι η Lena Hartog-van Bladeren, η σύζυγος ενός από τους υπαλλήλους της αποθήκης. Λέγεται ότι υποψιαζόταν την ύπαρξη φυγάδων στην αποθήκη, αλλά αργότερα, οι συνεντεύξεις μαζί της δεν επιβεβαίωσαν ότι ήξερε για τους κρυμμένους ανθρώπους πριν από την επιδρομή.

Ο κατάλογος των υπόπτων συνεχίζεται, χωρίς στοιχεία που να αποδεικνύουν ή να διαψεύδουν τη συμμετοχή κάποιου. Ο Gertjan Broek, επικεφαλής ερευνητής στο σπίτι της Άννας στο Άμστερνταμ, πίστευε ότι η αναζήτηση ενός πληροφοριοδότη θα μπορούσε να εμποδίσει τους ερευνητές να ανακαλύψουν τι πραγματικά συνέβη. Κατά τη γνώμη του, είναι δυνατόν η οικογένεια να μην προδόθηκε ποτέ – αντ’ αυτού υπάρχει μια πιθανότητα οι φυγάδες να ανακαλύφθηκαν τυχαία κατά τη διάρκεια μιας έρευνας για πλαστά κουπόνια σίτισης.

Τα λίγα επαληθεύσιμα γεγονότα από εκείνη την ημέρα υποστηρίζουν αυτή την υπόθεση. Κατ’ αρχάς, σύμφωνα με τις έρευνες, οι Γερμανοί και Ολλανδοί αξιωματούχοι δεν είχαν τα κατάλληλα μέσα για τη μεταφορά των φυγάδων. Δεύτερον, ένας από τους τρεις γνωστούς αξιωματικούς της επιδρομής ανατέθηκε στη μονάδα που διερευνούσε οικονομικά εγκλήματα. Τέλος, συνελήφθησαν δύο άνδρες που προμήθευαν τους φυγάδες με μαυραγορίτικα κουπόνια, αλλά μία από τις υποθέσεις τους απορρίφθηκε για άγνωστους λόγους.

Μια άλλη ομάδα περισσότερων από 20 ερευνητών εγκληματολογίας, ελπίζει να περιορίσει τα περιθώρια σε έναν μόνο ένοχο. Η ομάδα, με επικεφαλής τον συνταξιούχο πράκτορα του FBI Vincent Pankoke, αντιμετωπίζει την έρευνα σαν μια σύγχρονη ανεξιχνίαστη υπόθεση. Εδώ και χρόνια διερευνούν μέσω αρχείων και πηγών σε όλο τον κόσμο, ενώ ταυτόχρονα χρησιμοποιούν την τεχνολογία του 21ου αιώνα για να διασταυρώσουν τα δεδομένα.

Η ομάδα χρησιμοποιεί επίσης τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης για να ανακαλύψει κρυφές διασυνδέσεις μεταξύ ατόμων, τόπων και γεγονότων που σχετίζονται με την υπόθεση. Η εταιρία δεδομένων Xomnia δημιούργησε ένα προσαρμοσμένο πρόγραμμα το οποίο, εν μέρει, αναλύει αρχειακό κείμενο για τη δημιουργία πολυεπίπεδων χαρτών δικτύου.

Από τους οκτώ κρυμμένους Εβραίους, μόνο ο πατέρας της Άννας, Οτό, επιβίωσε από τον πόλεμο. Μπορεί να είναι πολύ αργά για να φέρει έναν υποτιθέμενο προδότη στα χέρια της δικαιοσύνης, αλλά καθώς ο αντισημιτισμός αυξάνεται, αυτή η έρευνα εξακολουθεί να έχει σημασία για πολλούς, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί.

Η ομάδα που έχει αναλάβει την υπόθεση θα ανακοινώσει τα ευρήματά της σε ένα βιβλίο που αναμένεται να δημοσιευτεί μέσα στο επόμενο έτος.

Συντάκτης: Εύα Αρβανίτη,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.