Περί Start-up επιχειρήσεων ο λόγος…
Τα τελευταία χρόνια ο όρος start-up επιχείρηση ακούγεται όλο και περισσότερο. Οι απορίες όμως γύρω από αυτόν φουντώνουν συνεχώς αφού όλοι θέλουν να μάθουν το μυστικό της επιτυχίας μιας νέας επιχείρησης. Ρωτήσαμε λοιπόν έναν άνθρωπο που έχει εμπλακεί σε αρκετές start-up εταιρίες τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Ο Δαμιανός Χατζηαντωνίου, καθηγητής του τμήματος Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, διαθέτει εμπειρία στο συγκεκριμένο θέμα οπότε είναι το κατάλληλο άτομο για να μας διαφωτίσει.
Πέρα από την πλούσια ακαδημαϊκή του καριέρα, ο Δαμιανός Χατζηαντωνίου έχει εμπλακεί με αρκετά τεχνολογικές start-up εταιρείες. Η εταιρία Panakea Software Inc. την οποία ίδρυσε το 1998 στη Νέα Υόρκη, ανέπτυξε μια τεχνολογία database querying/reporting, η οποία εκτελούσε συγκεκριμένα αναλυτικά tasks ευκολότερα να εκφραστούν και γρηγορότερα να αξιολογηθούν. Η εταιρία Voice Web SA που ίδρυσε το 2001 στην Αθήνα, επικεντρώθηκε σε εφαρμογές ομιλίας και τηλεπικοινωνιών. Η Voice Web αποτελεί την πλέον ηγετική εταιρία στα Βαλκάνια στις εφαρμογές σχετικές με την ομιλία. Το 2011 η Τράπεζα Πειραιώς απέκτησε μερίδιο της Voice Web. Στους πελάτες της εταιρείας συμπεριλαμβάνονται οι Vodafone, Wind, Alpha Bank, Village Cinemas, Athens Festival κ.α. Ο κ. Χατζηαντωνίου έχει υπηρετήσει το 2007-2008 ως Ανώτερος Ερευνητικός Σύμβουλος πάνω στα big data, στην Aster Data Systems, μια υψηλού προφίλ start-up εταιρία τεχνολογίας βάσεων δεδομένων, με έδρα την Silicon Valley.
Το flowmagazine.gr συνάντησε τον στο περιθώριο του TEDxAUEB…
– Κύριε Χατζηαντωνίου έχετε εμπλακεί σε πολλές start–up επιχειρήσεις. Τι πρέπει κατά την γνώμη σας να προσέξει κάποιος για να δημιουργήσει μια επιχείρηση;
– Θα έλεγα ότι ίσως περισσότερο από την ιδέα είναι οι άνθρωποι με τους οποίους θα ξεκινήσει αυτό το εγχείρημα, η χημεία που τους συνδέει και να σκέφτονται ανάλογα. Θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι για απολύτως σκληρή δουλεία, πολύ περισσότερο από μια πολυεθνική να δουλέψουν ή να κάνουν κάτι άλλο. Επίσης θα έλεγα ότι θα πρέπει να έχουν ένα όραμα, έναν στόχο, ο οποίος δεν θα πρέπει να είναι απαραίτητα συνδεδεμένος με μία οικονομική ανταμοιβή αλλά να δημιουργήσουν κάτι το οποίο θα έχει ένα αντίκτυπο.
– Και πώς μπορεί μια ιδέα να μετατραπεί σε βιώσιμη επιχείρηση;
– Θα πρέπει να γνωρίζουμε κατά αρχήν ότι 9 στις 10 επιχειρήσεις δεν καταλήγουν από εκεί από όπου έχουν ξεκινήσει αλλά θα έλεγα ότι καλό θα είναι να υπάρχει μια καλή τεχνολογική αντίληψη, αν μιλάμε για technology start ups, να γνωρίζουν τι είναι doable και τι δεν είναι, και να έχουν μια καλή αντίληψη επίσης της διαφοράς του project και product oriented και αυτού που λέμε scalability, κλιμάκωση δηλαδή. Θα πρέπει να έχουν μια εκθετική άνοδο οι απολαβές σε σχέση με τους ανθρώπους που συμμετέχουν. Θα έλεγα ότι δεν υπάρχει μυστικό. Είναι μεγαλύτερο το ποσοστό επιτυχίας από ότι φαντάζεται ο κόσμος γιατί αυτοί που ξεκινάν να φτιάξουν μια start up έχουν και κάποιες άλλες ικανότητες οι οποίες βοηθούν στο να πάει κάτι καλά
– Πόσο εύκολο είναι να δημιουργήσει κάποιος μια start up επιχείρηση και τι εμπόδια μπορεί να βρει στον δρόμο του;
– Το χρηματοδοτικό κομμάτι είναι σίγουρα ένα μεγάλο εμπόδιο. Στην Ελλάδα υπάρχουν κάποια σχήματα. Στο εξωτερικό βέβαια υπάρχουν αρκετά περισσότερα. Θα έλεγα επομένως ότι κάποιος θα έπρεπε να στοχεύσουν και εκτός Ελλάδας. Αυτό είναι ένα πρόβλημα, ένα άλλο εξ ίσου μεγάλο θέμα είναι και η νοοτροπία που έχουν ορισμένα funds, ότι δηλαδή «οκ είναι κάποια παιδιά, εγώ θα πάρω το μεγάλο κομμάτι» και επίσης ότι δεν αντιλαμβάνονται πραγματικά καινοτόμες ιδέες αλλά θέλουν μια μεγαλύτερη ασφάλεια. Θυμάμαι ότι σε πολλά funds που είχαμε, venture capitals που είχαμε μιλήσει το 2000, οι ιδέες τους ήταν ξεπερασμένες. Αυτό είναι το ένα κομμάτι. Το άλλο είναι το θεσμικό πλαίσιο.
Προσωπικά είχα κάνει μια start up στην Αμερική, είχαμε τους προγραμματιστές, τους πελάτες και στο τέλος του χρόνου δεν υπήρχε κάποιο ΦΠΑ, ούτε καν χρειαζόμασταν λογιστές, απλά γράφαμε τα έσοδα-έξοδα σε ένα excel και το καταθέταμε στην αντίστοιχη φορολογική αρχή. Δηλαδή δεν μπορούμε να μιλάμε για start up επιχείρησης με το υπάρχων νομοθετικό φορολογικό πλαίσιο. Υπάρχει πάρα πολύ γραφειοκρατία για να δημιουργήσεις μια ανώνυμη εταιρία.
Αν μιλάμε για μια start up επιχείρηση όπου θα πρέπει να μπαίνει κεφάλαιο να αλλάζει η μετοχική σύνθεση συχνά, υπάρχουν πάρα πολλές διαδικασίες. Δεν μπορεί σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία το 2013 να έχουμε τέτοιες μορφές και φαίνεται ότι οι άνθρωποι οι οποίοι δημιουργούν τις πολίτικες δεν αντιλαμβάνονται την ευελιξία τον χρόνο που απαιτείται. Δεν θέλω σαν ιδρυτής μιας start up να έχω τόσα στο κεφάλι μου όπως τα φορολογικά κτλ.
– Δηλαδή με τις υπάρχουσες συνθήκες είναι καλύτερο κάποιος να δημιουργήσει μια start up στο εξωτερικό από ότι στην Ελλάδα;
– Βέβαια. Και από πλευράς φορολόγησης και διαδικασιών. Οι δραστηριότητες μπορεί να γίνονται στην Ελλάδα και η φορολόγηση σε κάποια άλλη χώρα.
