Το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών κάνει τη διαφορά αυτό το ιδιαίτερο καλοκαίρι με ένα πλούσιο πρόγραμμα και δυναμική παρουσία. Λαμβάνοντας όλα τα μέτρα προστασίας, το Ινστιτούτο, τόσο από το κτίριο στη Σίνα όσο μέσω διαδικτύου, μας κρατά απασχολημένους.

Εδώ και 113 χρόνια, το Γαλλικό Ινστιτούτο αποτελεί μία πηγή γαλλικής κουλτούρας στο κέντρο της Αθήνας. Το Ινστιτούτο είναι η Υπηρεσία Συνεργασίας και Μορφωτικής Δράσης της Πρεσβείας της Γαλλίας στην Ελλάδα. Εκτός από το σημαντικό μορφωτικό του ρόλο, διοργανώνει κάθε χρόνο πλήθος πολιτιστικών εκδηλώσεων, όπως το Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου, ομιλίες, θεατρικές παραστάσεις και εκθέσεις.

Αυτό το καλοκαίρι, διοργανώνονται για τέταρτη χρονιά σε συνεργασία με τη Γαλλική Σχολή Αθηνών οι βραδιές θερινού σινεμά (07.07.-01.09.2020),  Κήποι Γαλλικής Σχολής Αθηνών, και Αναγνώσεις: Έρως και Λογοτεχνία (20/7, 20 :30). Η είσοδος είναι ελεύθερη για όλες τις εκδηλώσεις και η χρήση μάσκας είναι υποχρεωτική για την είσοδο στον χώρο.

Λόγω της πανδημίας, η φετινή ψηφιακή ατζέντα του ινστιτούτου είναι πολύ πιο πλούσια. Συγκεκριμένα, το ινστιτούτο μοιράζεται το αρχείο του «Μεγάλες φωνές», προσφέροντας τη δυνατότητα να παρακολουθήσουμε τις διαλέξεις σημαντικότατων ανθρώπων της τέχνης και των γραμμάτων –είναι εξαιρετική η ενότητα με τους ελληνιστές και τους φιλοσόφους–, τους οποίους το ινστιτούτο φιλοξένησε στην Αθήνα στην πορεία των προηγούμενων δεκαετιών.

Η προσφορά του Ινστιτούτου

Το Γαλλικό Ινστιτούτο εκτός από φορέας εξετάσεων της γαλλικής γλώσσας είναι συνώνυμο του γαλλικού φιλελληνισμού και ελεύθερης έκφρασης στη Μεταεπαναστατική Ελλάδα. Σήμερα υπάρχουν παραρτήματα του στη Λάρισα, την Πάτρα και τη Θεσσαλονίκη.

Ιδρύεται το 1907, όταν η εκμάθηση της γαλλικής γλώσσας ήταν βασική για την νεοσύστατη αριστοκρατική τάξη. Το 1920 αρχίζουν οι λεγόμενες «Διαλέξεις», οι οποίες ασφυκτιούν από κόσμο. Το 1925 ο Οκτάβιος Μερλιέ γίνεται ουσιαστικά ο ιδρυτής του Γαλλικού Ινστιτούτου. Το όνομά του τιμής ένεκεν έχει δωθεί στην βιβλιοθήκη του Ινστιτούτου στην Σίνα, η οποία είναι ανοιχτή σε όλους και αριθμεί 65.000 τόμους.

Ο γεννημένος στο Ρουμπέ 28χρονος φιλόλογος,ήταν ήδη υφηγητής στη Σορβόννη όταν φτάνει στην Αθήνα. Λάτρης της Ελλάδας και παντρεμένος με την Ελληνίδα μουσικολόγο Μέλπω Λογοθέτη, καταφέρνει με τις διοικητικές και οργανωτικές του ικανότητες, να κάνει το ινστιτούτο κέντρο ακτινοβολίας της γαλλικής παιδείας και κέντρο κοσμοπολιτισμού, ενώ βοηθά στη διάδοση των ελληνικών γραμμάτων στη Γαλλία. Οι πρωτοπόρες μελέτες του δίνουν έναυσμα στον Γ. Βαλέτα, ο οποίος ερευνά και προχωρεί στην έκδοση του συνολικού έργου του Παπαδιαμάντη.

Το Ινστιτούτο πριν το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, φτάνει να έχει περισσότερους από 1.300 μαθητές και 37 παραρτήματα σε όλη την Ελλάδα. Το 1936 έχει ήδη φτάσει από τη Γαλλία για να αναλάβει τη διεύθυνση όλων των τμημάτων γλώσσας και το cours special ο Ροζέ Μιλλιέξ, εμπνευσμένος δάσκαλος, λόγιος και φιλέλληνας.

Η έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αναστέλλει τα σχέδια του Μερλιέ. Παραμένει στην Αθήνα, ενώ μετά την πτώση της Γαλλίας, το Μάιο του 1940, συνδέεται με την αντιστασιακή κίνηση του Ντε Γκωλ. Γίνεται μυστικός εκπρόσωπος της Γαλλίας στην Ελλάδα, αλλά το 1941 συλλαμβάνεται και φυλακίζεται στη Μέρλιν. Δε σταματά να καταβάλει κάθε προσπάθεια ώστε να επαναλειτουργήσει το Ινστιτούτο. Το καταφέρνει το 1941, έτσι κατά τη διάρκεια της κατοχής το γαλλικό ινστιτούτο είναι το μόνο ξένο πολιτιστικό Ίδρυμα που παραμένει ανοιχτό. Τα μαθήματα γλώσσας έχουν διακοπεί, αλλά η νεολαία  της Αθήνας έβρισκε ένα φιλόξενο καταφύγιο όπου μπορούσε να αναπτύξει ελεύθερα τις ιδέες της. Το πολυγραφημένο φυλλάδιο που κυκλοφορούσε σχετικά με την πνευματική ζωή στη Γαλλία είχε τόση απήχηση, όση και ο τύπος της Κατοχής.

Ο Μερλιέ, το 1949, στο υπόγειο του Ινστιτούτου οργανώνει τυπογραφείο όπου εκτυπώνονται εκτός από εγχειρίδια, βιβλία Ελλήνων πνευματικών ανθρώπων, λογοτεχνών  και επιστημόνων. Την εποχή κατά την οποία ο πνευματικός κόσμος της Ελλάδας δεν είχε την οικονομική δυνατότητα να εκδώσει τα έργα του, το Γ.Ι.Α. εκδίδει Σολωμό, Παπαδιαμάντη, Παλαμά, Σικελιανό, Καζαντζάκη,  Βαλαωρίτη, Δημαρά, Παπανούτσο, Κουκουλέ, Σωτηρίου, Λουκάτο και δίγλωσσες εκδόσεις Ραμπελέ, Μονταίν, Ντεκάρτ, Λε Ρoσφουκώ, τον ελληνικό Αστικό κώδικα, δίγλωσσες εκδόσεις αλλά και έργα Ελλήνων συνθετών: Καλομοίρη, Πονηρίδη, Ριάδη, Σκαλκώτα,  Βόρβογλη. Ας αναλογισθούμε ότι μέχρι το 1947 δεν υπήρχε στην Ελλάδα παρά μια παρτιτούρα νεοελληνικού συμφωνικού έργου.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε το ifa.gr

Συντάκτης: Μαριαλένα Κωτούλα,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.