Οι αθλητικές κακώσεις στο γόνατο – Ρήξη μηνίσκου
Οι αθλητικές δραστηριότητες στην καθημερινή ζωή του ατόμου είτε σε ερασιτεχνικό επίπεδο (γυμναστήριο, 5Χ5 κ.τ.λ.), είτε σε επαγγελματικό επίπεδο έχει οδηγήσει σε αύξηση των κακώσεων του γόνατος και μάλιστα σε όλες τις ηλικίες. Τα είδη των κακώσεων ποικίλλουν σημαντικά από απλές διατάσεις συνδέσμων και θλάσεις των μυών μέχρι και σοβαρές σύνθετες ρήξεις συνδέσμων και εκτεταμένες ενδαρθρικές βλάβες. Οι περισσότερες από τις βλάβες αυτές ιδίως οι συνδεσμικές και ενδαρθρικές, αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα και σωστά, ενδέχεται να επιφέρουν συνεχόμενα προβλήματα στην άρθρωση του γόνατος και όχι μόνο. Στην καλύτερη περίπτωση οδηγούν στον επαναπροσδιορισμό και την αλλαγή των επαγγελματικών και αθλητικών δραστηριοτήτων του ασθενή, ενώ σε άλλες περιπτώσεις σε πρώιμη δευτεροπαθή οστεοαρθρίτιδα έως και μόνιμη δυσλειτουργία του γόνατος.
Ανατομία του γόνατος
Η άρθρωση του γόνατος είναι μία σύνθετη άρθρωση όπου η σταθερότητά της επιτυγχάνεται από ένα συνδυασμό οστικής γεωμετρίας και μυϊκών και συνδεσμικών στοιχείων της.
- Υπάρχουν δύο σύνδεσμοι, ο έσω πλάγιος και ο έξω πλάγιος σύνδεσμος όπου βρίσκονται εξωτερικά της αρθρικής κοιλότητας του γόνατος και σταθεροποιούν το γόνατο.
- Οι χιαστοί σύνδεσμοι είναι οι δύο κύριοι σταθεροποιητές της άρθρωσης και συνδέουν τον μηρό με την κνήμη. Ο πρόσθιος χιαστός (ΠΧΣ) είναι ο κύριος σταθεροποιητικός παράγοντας της άρθρωσης που εμποδίζει κυρίως την μπρος πίσω κίνηση της κνήμης σε σχέση με το μηρό, ενώ η απώλεια αυτού προκαλεί μεγάλη αστάθεια στην άρθρωση του γόνατος. Ο οπίσθιος χιαστός (ΟΠΧ) εμποδίζει κυρίως τη μετακίνηση της κνήμης προς τα πίσω.
- Οι μηνίσκοι είναι σχηματισμοί που βρίσκονται μέσα στο γόνατο και έχουν ως λειτουργία την αύξηση επιφάνειας επαφής μεταξύ μηρού και κνήμης και την ελάττωση της πίεσης μεταξύ των δύο αρθρικών επιφανειών. Συνεισφέρουν στην ομοιόμορφη κατανομή του αρθρικού υγρού στην άρθρωση με αποτέλεσμα τη λίπανση και τη σωστή διατροφή του αρθρικού χόνδρου.
Ποιες είναι οι πιο συχνές κακώσεις του γόνατος;
Οι πιο συχνές κακώσεις του γόνατος που αντιμετωπίζονται συντηρητικά με την αντίστοιχη παρακολούθηση, δηλαδή με φυσικοθεραπείες και αποχή για κάποιο διάστημα από την άθληση είναι οι εξής:
- Χονδροπάθεια επιγονατίδας
- Διάταση έσω – έξω πλαγίου συνδέσμου γόνατος
- Θλάση τετρακέφαλου – οπισθίων μηριαίων
- Οστικό οίδημα μηρού – κνήμης
- Μερικά είδη οστεοχόνδρινου κατάγματος
- Οι περισσότερες ρήξεις οπίσθιου χιαστού συνδέσμου
Οι πιο συχνές κακώσεις του γόνατος που χρήζουν χειρουργείο είναι:
- Ρήξη έσω – έξω μηνίσκου
- Ρήξη πρόσθιου χιαστού και σε ορισμένες περιπτώσεις (γ’ βαθμού) ρήξη οπίσθιου χιαστού συνδέσμου
- Ελεύθερο οστεοχόνδρινο κομμάτι μέσα στην άρθρωση
- Κατάγματα μηρού – κνήμης
Η αρθροσκοπική αντιμετώπιση των κακώσεων του γόνατος
Όλες οι κακώσεις του γόνατος αντιμετωπίζονται πλέον αρθροσκοπικά. Ένα ειδικό όργανο, το αρθροσκόπιο, εισάγεται μέσα στην άρθρωση μέσω μικρών οπών, το οποίο έχει το πλεονέκτημα του άμεσου οπτικού ελέγχου των ευρημάτων.
- Η αρθροσκόπηση είναι μία ελάχιστα επεμβατική μέθοδος (πολύ μικρές τομές), διαγνωστική και θεραπευτική ανάλογα με την υπάρχουσα παθολογία.
- Με την αρθροσκόπηση, η βλάβη σε φυσιολογικούς ιστούς είναι πολύ μικρότερη με αποτέλεσμα η αποκατάσταση σε μικρές επεμβάσεις να είναι γρηγορότερη σε σχέση με την ανοικτή μέθοδο.
- Επίσης, λόγω των μικρών τομών, της συνεχούς έκπλυσης της άρθρωσης και της γρήγορης κινητοποίησης του ασθενούς η πιθανότητα επιπλοκών όπως μόλυνση, θρόμβωση και βλάβη αρθρικού χόνδρου είναι μικρότερη σε σχέση με την ανοικτή μέθοδο.
Ποια είναι η προετοιμασία για τη χειρουργική επέμβαση;
Πριν το χειρουργείο ο ορθοπεδικός χειρουργός εξετάζει την κατάσταση του δέρματος και καθορίζει τον προεγχειρητικό έλεγχο που περιλαμβάνει συνήθως μικροβιολογικές εξετάσεις αίματος και ούρων, ακτινογραφία θώρακος, έλεγχο των φαρμάκων για πιθανή τροποποίηση ή διακοπή πριν το χειρουργείο, καθώς και έλεγχο εξετάσεων από άλλες ιατρικές ειδικότητες, αν απαιτηθεί από το ιστορικό του ασθενούς.
Συμπτώματα και διάγνωση ρήξης μηνίσκου
Κατά τη ρήξη μηνίσκου συνήθως διογκώνεται η άρθρωση σε λίγες ώρες ή και την επόμενη μέρα και περιορίζεται η κινητικότητα. Η διάγνωση:
- Πραγματοποιείται μέσα από ειδικές δοκιμασίες, οι οποίες είναι αξιόπιστες και επιβεβαιώνονται μέσω μαγνητικής τομογραφίας.
- Επιβάλλεται ακόμα και η κλινική εξέταση των συνδέσμων του γόνατος, καθώς δεν είναι σπάνιο να τραυματίζονται ταυτόχρονα σύνδεσμοι και μηνίσκοι. Σε ορισμένες ρήξεις του μηνίσκου μπορεί να έχουμε αδυναμία έκτασης του γόνατος, ενώ σε άλλες πόνο και ενοχλήσεις κατά τη διάρκεια στροφικών κινήσεων, κατά την απλή βάδιση ακόμα και κατά τη διάρκεια του ύπνου, συνοδευόμενο από ύδραρθρο (συλλογή υγρού στην άρθρωση του γόνατος).
Θεραπεία της ρήξεως του μηνίσκου
Η αντιμετώπιση των ρήξεων του μηνίσκου γίνεται αρθροσκοπικά και σε κάποιες περιπτώσεις που η διαμόρφωση της ρήξης το επιτρέπει με συρραφή (ιδίως σε νέους ασθενείς και σε ορισμένες πρόσφατες ρήξεις). Η επέμβαση διαρκεί γύρω στα 20-30 λεπτά και πραγματοποιείται με γενική ή ραχιαία αναισθησία.
Χρόνος αποκατάστασης
- Μετά το χειρουργείο του μηνίσκου ο ασθενής γυρίζει σπίτι του την ίδια μέρα βαδίζοντας, χωρίς ιδιαίτερο πόνο. Ξεκινάει ασκήσεις άμεσα, ενώ η πλήρης αποκατάσταση, προκειμένου να ξεκινήσει την αθλητική δραστηριότητα είναι 4-6 εβδομάδες.
- Στην περίπτωση που επιδιορθώθηκε ο χόνδρος της άρθρωσης λόγω καθυστερημένης προσέλευσης για χειρουργείο ή λόγω της φύσης της κάκωσης ή έγινε συρραφή του μηνίσκου, ο πλήρης χρόνος αποκατάστασης επιμηκύνεται και είναι περίπου στις 6-8 εβδομάδες. Παρόλα αυτά η επιστροφή στο σπίτι του ασθενή πραγματοποιείται την ίδια μέρα και οι ασκήσεις ξεκινάνε άμεσα.
Επιπλοκές
Σήμερα τα ποσοστά των επιπλοκών στην αρθροσκόπηση του μηνίσκου είναι μηδαμινά, λόγω της προόδου που έχει επιτελεστεί στην τεχνική αυτή. Παρόλα αυτά στη βιβλιογραφία αναφέρονται ως επιπλοκές η φλεγμονή και η φλεβική θρόμβωση. Γι’ αυτό άλλωστε δίνεται μετά το χειρουργείο ως προφύλαξη αντιπηκτική θεραπεία και αντιβίωση.
«Το κείμενο αποτελεί μια συνεργασία του flowmagazine.gr με τον κ. Τσαπακίδη. Για περισσότερα κείμενα του συγκεκριμένου αρθρογράφου πατήστε εδώ»
