Με το ξεκίνημα μιας νέας χρονιάς ενός οργανισμού ή μιας επιχείρησης, καθορίζεται αρχικά ένα business plan το οποίο σκοπεύει στην …
Ο ρόλος της αξιολόγησης στην ειδική και ενιαία εκπαίδευση
Ακούγοντας κάποιος, είτε είναι εξειδικευμένος σε παιδαγωγικά θέματα είτε όχι, τον όρο «αξιολόγηση» στα πλαίσια της εκπαίδευσης αυτόματα κατακλύζεται από σκέψεις που αφορούν σε εμπειρίες σχολικών εξετάσεων, πολύωρης μελέτης και έντονου άγχους και στρες.
Ωστόσο, η έννοια της εκπαιδευτικής αξιολόγησης είναι ευρύτερη, δεν περιλαμβάνει μόνο την αποτίμηση της επίδοσης των ίδιων των μαθητών, αλλά και όλων εκείνων που εμπλέκονται στη μαθησιακή και εκπαιδευτική διαδικασία (εκπαιδευτικοί, σχολικές αρχές κ.λπ.), αποτελώντας έτσι το θεμέλιο λίθο πάνω στον οποίο στηρίζεται όλο το εκπαιδευτικό σύστημα.
Καταρχάς, προκειμένου να γίνει αντιληπτός ο πρωταγωνιστικός ρόλος της αξιολόγησης στην ειδική και ενιαία εκπαίδευση, δηλαδή προκειμένου να καταστεί εμφανές πόσο σημαντική και χρήσιμη είναι η αξιολόγηση στα πλαίσια των ειδικών και γενικών σχολείων οποιασδήποτε εκπαιδευτικής βαθμίδας (πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια εκπαίδευση) είναι αναγκαίο να αποδοθεί ένας σαφής και περιεκτικός ορισμός της εν λόγω έννοιας.
Η έννοια της αξιολόγησης στην εκπαίδευση, λοιπόν, ορίζεται ως μια συστηματική διαδικασία καθορισμού επίτευξης των διδακτικών στόχων που περιλαμβάνει ποσοτικές μετρήσεις, ποιοτικές περιγραφές, αλλά και προσωπικές εκτιμήσεις και κρίσεις. Με άλλα λόγια, η αξιολόγηση αποτελεί μια διαδικασία η οποία έχει ως στόχο να διαπιστώσει το βαθμό στον οποίο οι διδακτικοί στόχοι που κάθε εκπαιδευτικός έχει την υποχρέωση να θέσει πριν τη διδασκαλία του έχουν επιτευχθεί. Η αξιολόγηση, επομένως, είναι μια διαδικασία που χαρακτηρίζεται από συστηματικότητα και προϋποθέτει τον καθορισμό διδακτικών στόχων προτού πραγματοποιηθεί.
Λαμβάνοντας υπόψη τον παραπάνω ορισμό της αξιολόγησης μπορεί εύκολα να συνειδητοποιήσει κανείς την πολύτιμη συμβολή της στο εκπαιδευτικό σύστημα. Πιο συγκεκριμένα, η αξιολόγηση είναι αυτή που σε επίπεδο διδακτικής πράξης θα κρίνει την αποτελεσματικότητα αφενός των διδακτικών στόχων που όρισε ο εκπαιδευτικός πριν τη διδασκαλία του και αφετέρου των μέσων, υλικών και μεθόδων που αξιοποιήθηκαν από εκείνον για την εκπλήρωσή τους.
Αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση που η αξιολόγηση των μαθητών δεν είναι ικανοποιητική ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να αναθεωρήσει είτε τους διδακτικούς του στόχους είτε τα διδακτικά μέσα, υλικά και μεθόδους που μετήλθε για την επίτευξή τους.
Επίσης, η αξιολόγηση, πέρα από τις πληροφορίες που παρέχει στον εκπαιδευτικό για την αποτελεσματικότητα της διδασκαλίας του, χρησιμοποιείται και για τη χορήγηση τελικής βαθμολογίας, την απονομή πιστοποιητικών επιτευγμάτων, την προαγωγή των μαθητών σε μεγαλύτερες τάξεις ή και την εισδοχή τους σε ανώτερες και ανώτατες σχολές. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι μέσω της αξιολόγησης συλλέγονται δεδομένα για δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίζει ένας μαθητής αναφορικά με τη μάθησή του γεγονός που οδηγεί στη λήψη αποφάσεων για παροχή ειδικής εκπαίδευσης σε ορισμένους μαθητές.
Παράλληλα, η αξιολόγηση μπορεί να δώσει πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με την αποτελεσματικότητα του τρόπου διοίκησης μιας σχολικής μονάδας, ενώ σε ένα ευρύτερο επίπεδο η αξιολόγηση είναι ιδιαίτερα σημαντική για την ανάπτυξη των αναλυτικών προγραμμάτων και την προώθηση της επιστημονικής έρευνας.
Τέλος, η αξιολόγηση αποτελεί σε γενικές γραμμές μια βάση δεδομένων για τις ικανότητες, τα ενδιαφέροντα, τις κλίσεις και τα ταλέντα των μαθητών πάνω στην οποία μπορούν εκείνοι να στηριχτούν, ώστε να πάρουν τις καλύτερες αποφάσεις για την ακαδημαϊκή και επαγγελματική τους σταδιοδρομία.
Βιβλιογραφία
Παπαναστασίου, Κ. (2017). Μέτρηση και αξιολόγηση στην εκπαίδευση. Λευκωσία: Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου.
