Ο Πύργος και η καφκική γραφειοκρατία

Ο συγγραφέας που αποτύπωσε απαράμιλλα τον εφιάλτη της γραφειοκρατίας  είχε- πιθανότατα- βοηθήσει με ευαισθησία και ευρηματικότητα ένα μικρό κοριτσάκι που έκλαιγε για τη χαμένη κούκλα της.

Όταν γνώρισα τον Κάφκα (μέσα από τα βιβλία του φυσικά, δεν είμαι και τόσο μεγάλος) σχημάτισα την εικόνα κάποιου τύπου «σκοτεινού». Σ’ αυτό συνέβαλε και μια αφίσα που είχα δει στο δωμάτιο ενός φίλου που απεικόνιζε εικονογραφημένα την πλάτη του συγγραφέα να βαδίζει νύχτα σ’ ένα σκοτεινό δρομάκι υπό το μόνο φως μιας λάμπας. Όπως καταλάβατε μόλις είχα διαβάσει την Μεταμόρφωση και λίγο αργότερα την Δίκη.

Χρόνια μετά και μην έχοντας διαβάσει άλλα έργα του θεωρώντας πως πρόβαλαν μια σκληρή καθημερινότητα που ως νέος δεν ήθελα να δω ή να δεχτώ, έτυχε να διαβάσω μια ιστορία με πρωταγωνιστή τον ίδιο. Θα την αναφέρω περιληπτικά πιστεύοντας πως αρκετοί την γνωρίζετε ήδη.

Λοιπόν, μια μέρα στο πάρκο ο Κάφκα άκουσε ένα κορίτσι να κλαίει. Το πλησίασε με ενδιαφέρον και το κορίτσι του είπε πως είχε χάσει την κούκλα του. Της υποσχέθηκε να την βρει, όμως δεν έψαξε καν. Αντ’ αυτού, την επόμενη μέρα που είχαν πει να βρεθούν και να της την δώσει, και κάθε επόμενη μέρα, έδινε στο κορίτσι ένα γράμμα που υποτίθεται πως είχε γράψει η κούκλα. Το κορίτσι το δέχονταν με χαρά και υποχώρησε η στενοχώρια του, ώσπου μια μέρα αντί για γράμμα της έδωσε μια κούκλα που είχε αγοράσει, και που σαφώς δεν ήταν η ίδια, με ένα τελευταίο γράμμα που έλεγε πως «τα ταξίδια και οι περιπέτειες με άλλαξαν». Και είπα να του δώσω άλλη μια ευκαιρία, διαβάζοντας πάλι κάτι δικό του. Και πήρα τον Πύργο στα χέρια μου.

Μεγαλωμένος πια και έχοντας εμπειρίες από υπηρεσίες, δημόσιες και μη, διάβασα κάτι που έμοιαζε με τον δυσνόητο Κάφκα που μέχρι τότε είχα στο μυαλό μου αλλά δεν ήταν. Το βιβλίο μου φάνηκε αστείο, πραγματικά. Ή η πραγματικότητα άρχισε να φαίνεται αστεία.

Το ότι ο Κ. προσλαμβάνεται ως χωρομέτρης σε ένα χωριό, ταξιδεύει μέχρι εκεί, εγκαθίσταται και τελικά μαθαίνει πως η πρόσληψή του δεν ισχύει, ε εντάξει μπορεί και να συμβεί. Άνθρωποι είμαστε, σφάλματα κάνουμε. Ταλαιπωρία για τον ίδιο αλλά τι να κάνουμε. Προσπαθώντας να βρει μια λύση όμως, τίποτα δεν έιναι βέβαιο, όλα εξαρτώνται από τον Πύργο. Γεμάτο υπαλλήλους που ακόμα και για την «καλημέρα» που λένε υπογράφουν σχετική αίτηση σε ένα γραφείο και την σφραγίζουν σε άλλο. Ε αυτό κάπου φαίνεται υπερβολικό. Είναι όμως; Μήπως εδώ δεν έχουμε πλέον να κάνουμε με την αχαλίνωτη φαντασία του συγγραφέα που καθησύχασε το κορίτσι στο πάρκο, αλλά με την επίσης «αχαλίνωτα» δυστοπική πραγματικότητα;

Ο καιρός περνάει κι ο Κ. πασχίζει να βρει μια άκρη. Αρχίζει και υποφέρει όπως υπέφερε κι ο ίδιος ο Κάφκα από προβλήματα υγείας. Και δυστυχώς το βιβλίο δεν τελειώνει ποτέ καθώς ο συγγραφέας αποβιώνει. Και έτσι το τέλος της  ιστορίας του Κ. επαφίεται στην δική μας φαντασία. Αν και έγκυρες πηγές λένε πως ο Κ. τελικά… Για φαντάσου, λοιπόν. 

Φαντασία ή καφκική γραφειοκρατία; Το σίγουρο είναι πως πρόκειται για ένα υπέροχο βιβλίο, με δομή που βοηθάει την ανάγνωση και με γλυκόπικρες νότες μιας σκληρής καθημερινής πραγματικότητας.

Συντάκτης: Νίκος Σέρβος,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.