Η βουβή τιμωρία, το γνωστό «silent treatment», χρησιμοποιείται όταν ένα άτομο έχει έντονα αρνητικά συναισθήματα (θυμό ή απογοήτευση) για ένα …
Ο κύκλος της βίας
Αυτές τις μέρες πολύ συχνά ακούμε να διαδραματίζονται διάφορα περιστατικά κακοποιητικού χαρακτήρα στον γυναικείο πληθυσμό. Είναι λυπηρό αν σκεφτούμε ότι βρισκόμαστε στον 21ο αιώνα και δεν έχει καθιερωθεί στην πράξη η ισότητα μεταξύ αντρών και γυναικών. Βέβαια, όταν έχει κανείς υπόψη του επίσημα στατιστικά στοιχεία, το φαινόμενο αυτό δεν μας φαίνεται τόσο παράξενο καθώς η Ελλάδα βρίσκεται τελευταία στην Ε.Ε. ως προς τον δείκτη ισότητας των δύο φύλων.
Η ελληνική κοινωνία βασίζεται ως ένα βαθμό σε πατριαρχικές δομές και μέσα από την οικογένεια μεταφέρονται στα παιδιά πατριαρχικές αντιλήψεις, τονίζοντας την αντρική κυριαρχία, αποδίδοντάς την σε εγγενείς φυσικές διαφορές ανάμεσα στα δυο φύλα. Παίρνοντας αφορμή από τα γεγονότα των τελευταίων ημερών επανέρχεται στη μνήμη μας η απόδοση της πατριαρχίας από τη φεμινίστρια Marilyn French που την ορίζει ως ένα σύστημα το οποίο δίνει αξία έναντι της ζωής, προτάσσει τον έλεγχο έναντι της ευχαρίστησης και την κυριαρχία έναντι της ευτυχίας.
Οι κοινωνίες αυτές μαζί με τις αντιλήψεις που φέρουν έχουν αρνητικό αντίκτυπο στις γυναίκες. Σύμφωνα με έρευνες, γυναίκες 15-45 χρονών που είχαν ερωτική σχέση έχουν υποστεί σωματική ή/και ψυχολογική βία από τον σύντροφο τους τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους. Το 38% των φόνων παγκοσμίως προς τις γυναίκες διαπράττεται από τον σύντροφό τους ενώ μόνο το 6% από κάποιον άλλον εκτός του συντρόφου τους. Ραγδαία αύξηση των γυναικών που υπέστησαν βία εντοπίζουμε κατά την περίοδο του εγκλεισμού λόγω της πανδημίας, όπου οι γυναίκες ήταν περισσότερο εκτεθειμένες στους κακοποιητικούς συντρόφους τους επειδή υπήρχε δυσκολία στην αναζήτηση υπηρεσιών πρόνοιας.
«Και αυτή αφού κακοποιούνταν γιατί δεν έφευγε;» είναι ένα πολύ γνωστό ερώτημα όλων όσοι παρακολουθούν από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης περιστατικά βίας ανάμεσα σε έναν άντρα και μια γυναίκα. Με την απλοϊκή αυτή ερώτηση προσπαθούν να δικαιολογήσουν εμμέσως τη βία προς το θύμα, την αδράνεια της γυναίκας, χωρίς φυσικά να γνωρίζουν τον λόγο εφόσον δεν έχουν βιώσει μια ανάλογη κατάσταση. Στην πραγματικότηταόμως, γιατίδεν έφευγε παρά την άσχημη μεταχείριση από τον σύντροφό της;
Διαβάστε επίσης: Ενδοοικογενειακή βία: Πού μπορούν να απευθυνθούν θύματα και μάρτυρες κακοποίησης
Σε πολλές περιπτώσεις, όταν η γυναίκες κακοποιούνται, είναι σαν να είναι εγκλωβισμένες σε ένα μοτίβο συμπεριφορών από το οποίο δεν μπορούν να ξεφύγουν. Αυτό το αίσθημα είναι κυρίαρχο από τη στιγμή που η γυναίκα βρίσκεται αντιμέτωπη με τον κύκλο της βίας. Ο «κύκλος της βίας» τίθεται σε λειτουργία σε όλες τις κακοποιητικές σχέσεις με απώτερο σκοπό να οδηγήσει την επιβίωση σε παράλυση, παραίτηση και εν τέλει θυματοποίηση, που είναι και οι βασικοί στόχοι του θύτη προκειμένου να μην μπορεί να προβάλλει η γυναίκα κάποια αντίσταση προς αυτόν.
Ο κύκλος αυτός αποτελείται από τρεις διακριτές φάσεις. Πρώτη είναι η φάση της αυξανόμενης έντασης. Σε αυτή τη φάση ο βαθμός βίας περιλαμβάνει σπρωξίματα, απειλές και απόδοση ευθυνών στο θύμα. Ταυτόχρονα ο θύτης προσπαθεί να απομονώσει τη γυναίκα από το φιλικό και οικογενειακό της περιβάλλον. Η δεύτερη φάση αποτελείται από τη φάση της έκρηξης. Εδώ εκδηλώνεται το βίαιο ξέσπασμα από τον θύτη. Μπορεί να προκαλέσει ζημιές στον χώρο αλλά και να τραυματίσει τη γυναίκα. Τέλος, έχουμε τη φάση της ηρεμίας ή «μήνα του μέλιτος». Εδώ ο κακοποιητικός σύντροφος εκδηλώνει μετάνοια και γεμίζει την γυναίκα του δώρα, εκλιπαρεί από τη σύντροφο τη συγχώρεσή του και υπόσχεται ότι θα αλλάξει και δεν θα ξαναγίνει βίαιος. Έτσι το θύμα του δίνει μια δεύτερη ευκαιρία ελπίζοντας πως θα αλλάξει. Στην πραγματικότητα η συμπεριφορά αυτή αποτελεί μια τακτική χειραγώγησης και ελέγχου.
Δεν πρέπει να μας διαφεύγει της προσοχής ότι η βία δεν γνωρίζει ταξικά κριτήρια. Ένας θύτης μπορεί να είναι και μορφωμένος και ευυπόληπτος στον κοινωνικό περίγυρο. Είναι δύσκολο να εγκαταλειφθεί μια κακοποιητική σχέση, ιδιαίτερα αν δεν υπάρχει υποστηρικτικό περιβάλλον. Ωστόσο στις μέρες μας πολλές υπηρεσίες διαθέτουν επαγγελματίες που έχουν τη δύναμη να βοηθήσουν να σπάσει η γυναίκα τον κύκλο της βίας και να συνεχίσει τη ζωή της χωρίς φόβο και ανασφάλειες.