Ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου

 Για κάποιους είναι το πρώτο βλέμμα που συναντούν στην κάθε τους ημέρα και το τελευταίο πριν κοιμηθούν. Τι κάνει όμως τα κατοικίδια τόσο σημαντικά για κάποιους ανθρώπους;

Η ιδιαίτερη σχέση ιδιοκτήτη-κατοικιδίου

Η απόκτηση κατοικίδιου, αν και αποτελεί εξαιρετικά σύνηθες φαινόμενο στην πορεία του ανθρώπου, είναι μια συνήθεια η οποία έρχεται σε αντίθετη με την εξέλιξη των ειδών του Δαρβίνου. 

Η σχέση η οποία επίσης σχηματίζεται ανάμεσα στο ζώο και τον ιδιοκτήτη είναι τόσο δυνατή που συχνά μετά την απώλεια του ενός εκ των δύο, ο εν ζωή θρηνεί. Επίσης, έχει παρατηρηθεί ότι δένονται πιο έντονα με τα ζώα τους οι γυναίκες. 

Αν…

• έχετε φωτογραφίες του κατοικίδιου σας μαζί σας 

• του επιτρέπετε να κοιμάται στο κρεβάτι μαζί σας 

• έχετε “συζητήσει” με το κατοικίδιο σας

• μιλάτε στους άλλους για το κατοικίδιο σας 

• αναφέρεστε σε αυτό ως μέλος την οικογένειας σας 

• γιορτάζετε τα γενέθλια του ή την ημέρα υιοθεσίας του 

σημαίνει ότι έχετε ισχυρό δεσμό με το κατοικίδιό σας.

Γιατί δενόμαστε με τα κατοικίδιά μας; 

Αρκετοί άνθρωποι που έχουν υιοθετήσει κατοικίδιο αναφέρουν ότι αυτό τους προσφέρει αίσθηση ασφαλείας.

Η ανάγκη επίσης για συντροφικότητα και επαφή αποτελεί άλλο ένα βασικό λόγο για την υιοθέτηση ενός κατοικίδιου.

Η προσκόλληση από πολλούς ιδιοκτήτες προς τα κατοικίδιά τους τους κάνει να αισθάνονται το κατοικίδιο ως σημαντικό μέρος της ζωής τους και ως μέρος που παρέχει μια αίσθηση άνεσης. 

Η θεωρία της προσκόλλησης προέκυψε από έρευνα σχετικά με τη φύση του δεσμού του παιδιού με τους γονείς του, αλλά τώρα έχει επεκταθεί και σε άλλες σχέσεις που έχουν οι άνθρωποι με τους αγαπημένους του.

Έτσι, τόσο τα συναισθήματα του γονέα για το παιδί όσο και του παιδιού για τον γονέα καλύπτονται από τον όρο προσκόλληση. Στην περίπτωση του ανθρώπου, το κυρίαρχο χαρακτηριστικό είναι η φροντίδα ή η προστασία και στη δεύτερη είναι η χρήση του άλλου ως μέσω προστασίας.

Οι άνθρωποι βλέπουν τη σχέση τους με τα κατοικίδια σαν παρόμοια με αυτή που έχουν με τα παιδιά. Οι ιδιοκτήτες κατοικίδιων μεταχειρίζονται τα κατοικίδια σαν παιδιά, για παράδειγμα, παίζοντας μαζί τους, μιλώντας τους με μητρική ή μωρουδιακό τρόπο, αναφερόμενοι συνεχώς στο «μωρό μου» και κρατώντας και αγκαλιάζοντας όπως θα έκανε κανείς ένα μωρό.

Διαπίστωσαν ότι τα κατοικίδια θεωρούνταν ως τα πιο κοντά στο «δικό τους παιδί» μεταξύ των ανθρώπινων στοιχείων. Επίσης υπάρχουν αναφορές σε πρωτόγονες κοινωνίες όπου άνθρωποι θήλαζαν ζώα.

Απώλεια ενός κατοικιδίου

Οι μελέτες των αντιδράσεων στην απώλεια ενός κατοικίδιου ζώου μπορούν επίσης να παρέχουν στοιχεία για τη δύναμη της προσκόλλησης των ανθρώπων στο κατοικίδιο ζώο τους. 

Ο Parkes (1986) αναφέρθηκε στη θλίψη ως «το κόστος της δέσμευσης» στο χαμένο αγαπημένο πρόσωπο – με άλλα λόγια, ένα έμμεσο μέτρο της δύναμης της προσκόλλησης. 

Η διαδικασία του πένθους περιλαμβάνει τη συναισθηματική στενοχώρια, τις σκέψεις και τα συναισθήματα που συνοδεύουν την αργή διαδικασία της διανοητικής εγκατάλειψης μιας εδραιωμένης σχέσης.

Στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχουν σαφείς παραλληλισμοί μεταξύ του είδους των αντιδράσεων που δείχνουν οι άνθρωποι στην απώλεια ενός κατοικίδιου ζώου και στην απώλεια μιας ανθρώπινης σχέσης. 

Μάλιστα, βάση ερωτηματολόγιου που έχει γίνει, έδειξε ότι όμοια ποσοστά αντρών και γυναικών έκλαψαν όταν έχασαν το κατοικίδιο τους. 18% των ανθρώπων που είχαν υιοθετήσει κάποιο κατοικίδιο και το έχασαν, ανάφεραν ότι από τη θλίψη είχε διαταραχτεί η ρουτίνα τους. Ενώ ένα άλλο ποσοστό έδειξε ότι ενώ ο θρήνος ήταν έντονος, μετά από ένα μήνα, 50% των ερωτηθέντων είχαν ξεπεράσει αυτό που αισθάνονταν, ενώ το 25% είχε κυρίως ενοχές και τύψεις.

Αυτό αποδεικνύει ότι ο θάνατος ενός μακρινού μέλους την οικογένειας ή μακρινού φίλου προκάλεσε λιγότερη θλίψη από το θάνατο ενός κατοικίδιου αλλά ο θάνατος συζύγου, γονιών και παιδιών προκάλεσε περισσότερη θλίψη. 

Άρα, εφόσον τα κατοικίδια ζώα είναι μέρος της καθημερινότητας μας, η απώλεια τους έχει άμεσο αντίκτυπο στην καθημερινότητα μας.

Τι προσφέρει στην υγεία μας η ζωή με κατοικίδια; 

Το χάιδευμα ενός ζώου έχει επανειλημμένα αποδειχθεί ότι προκαλεί μειώσεις στην αρτηριακή πίεση και τον καρδιακό ρυθμό. Οι αλληλεπιδράσεις με ένα οικείο ζώο φαίνεται να έχουν μεγαλύτερο θεραπευτικό όφελος από εκείνες με ένα άγνωστο ζώο. Ως φυσικό επακόλουθο, η ύπαρξη του κατοικίδιου μπορεί να μειώσει σημαντικά τα επίπεδα άγχους. 

Έχει παρατηρηθεί ότι οι ασθενείς που έχουμε κατοικίδια έχουν ταχύτερη ανάρρωση, μειωμένες πιθανότητες στην εμφάνιση αλλεργιών και σε μεγαλύτερη ηλικία χαμηλότερα ποσοστά τριγλυκεριδίων. Βέβαια, αξίζει να αναφερθεί ότι άτομα της τρίτης ηλικίας έχουν μεγαλύτερο ποσοστό σε πεσίματα κατά τη διάρκεια της βόλτας.

Ειδικότερα κατά την περίοδο της καραντίνας παρατηρήθηκε αύξηση στις υιοθεσίες ζώων καθώς οι άνθρωποι αναζητούσαν έντονα τη συντροφικότητα η οποία δεν ήταν διαθέσιμη εκείνη την εποχή. Αυτό δηλώνει ότι τις κοινωνικές αστοχίες μπορεί να τις καλύψουν τα κατοικίδια έχοντας ιδιαίτερα θετικό χαρακτήρα για τη κοινωνικοποίηση του ατόμου.

Υπάρχουν αρκετές αναφορές και για κατοικίδια τα οποία ήταν σε θέση να ανιχνεύσουν καρκίνο σε πρώιμα στάδια, ενημερώσουν και προστατεύσουν επιληπτικά επεισόδια, κρίσεις πανικού ή/και κινήσεις οι οποίες μπορούν προκαλέσουν τραυματισμό σε ασθενείς με νευρολογικές ασθένειες. Με την κατάλληλη εκπαίδευση, μάλιστα, μπορούμε να αποκτήσουμε ένα κατοικίδιο – οδηγό, κατοικίδιο θεραπείας ή ένα κατοικίδιο συναισθηματικής υποστήριξης.

Επίσης, η δράση του χαϊδεύματος ενός κατοικίδιου μπορεί να έχει θετικά οφέλη για την υγεία του ίδιου του ζώου, βοηθώντας να μείωσει τους καρδιακούς παλμούς. Επομένως οι αλληλεπιδράσεις ανθρώπου-ζώου έχουν αμοιβαία οφέλη και για τους δύο συντρόφους.

Συντάκτης: Μελίτα Βασιλειάδου,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.