Η δωρεά οργάνων αποτελεί πράγματι από τις ανώτερες ανθρωπιστικές εκδηλώσεις θυσίας και προσφοράς διότι μία επιτυχής μεταμόσχευση μπορεί να χαρίσει …
“Νόμος Max & Keira”: Καθιερώνει στην Αγγλία την εικαζόμενη συναίνεση στη δωρεά οργάνων
Με τη θέση σε ισχύ στην Αγγλία του επονομαζόμενου «Νόμου Max & Keira», όλοι οι ενήλικοι θα θεωρούνται πλέον δυνάμει δωρητές οργάνων, καθώς εισάγεται το καθεστώς της εικαζόμενης συναίνεσης
Η δωρεά οργάνων και ιστών μετά τον θάνατο ενός ενήλικου ατόμου δεν πραγματοποιείται μόνο σε περίπτωση παρέμβασης της οικογένειας ή αν το ίδιο το άτομο είχε κάνει δήλωση εξαίρεσης.
Στην Αγγλία, ενώ το 80% του ενήλικου πληθυσμού δηλώνει ότι θα εξέταζε το ενδεχόμενο της δωρεάς οργάνων, ποσοστό μικρότερο του 40% έχει εγγραφεί στο εθνικό μητρώο δωρεάς οργάνων και ιστών. Η τροποποίηση του νόμου, όπως ετέθη σε εφαρμογή από τις 20 Μαΐου 2020, θα μπορούσε να σώζει χιλιάδες ζωές κάθε χρόνο.
Ο εν λόγω νόμος ονομάζεται “Νόμος Max & Keira” από τα ονόματα δύο παιδιών, ενός λήπτη και μίας δότριας καρδιάς αντίστοιχα. Η ζωή του Max σώθηκε όταν του μεταμοσχεύθηκε η καρδιά της Keira, η οποία στην ηλικία των 9 ετών έχασε τη ζωή της σε τροχαίο δυστύχημα.
Σε κάθε περίπτωση, η συγκατάθεση της οικογένειας του θανόντος θα είναι απαραίτητη για τη λήψη οργάνων και ιστών, τόσο για λόγους σεβασμού όσο και για τη διασφάλιση της συλλογής πρόσθετων σχετικών πληροφοριών.
Στην Ουαλία, όπου ο νόμος ισχύει από το 2015, το καθεστώς εξαίρεσης στέφθηκε με επιτυχία. “Από τη στιγμή που καθιερώθηκε το σύστημα της εξαίρεσης, ο δείκτης συναίνεσης στη δωρεά οργάνων έχει αυξηθεί από το 58% στο 75%” εξήγησε η Helen Gillan, γενική διευθύντρια του τμήματος ιστών και οφθαλμών στην Τράπεζα Αίματος και Μοσχευμάτων του Εθνικού Συστήματος Υγείας (NHS).
Μεγάλη η ανάγκη για δωρεές οργάνων και ιστών
Μολονότι πιο επείγουσα είναι η ανάγκη για εσωτερικά όργανα, οι ανάγκες για ιστούς, ιδιαίτερα για κερατοειδείς χιτώνες, είναι επίσης πιεστικές. Κάθε μέρα προκύπτουν ανάγκες για 20 μοσχεύματα κερατοειδών, αριθμός που αντιστοιχεί σε 10 δότες.
“Την προηγούμενη εβδομάδα υπήρξαν 63 μοσχεύματα για 70 λήπτες, άρα ήταν μία καλή εβδομάδα. Έχουν υπάρξει, όμως, και εβδομάδες που ο αριθμός μπορεί να ήταν κάτω από 45” εξήγησε η Gillan στην εφημερίδα Guardian κατά την επίσκεψη στην έδρα της Τράπεζας Αίματος και Ιστών του Εθνικού Συστήματος Υγείας στo Λίβερπουλ, τη μεγαλύτερη τράπεζα ιστών και οφθαλμών στην Ευρώπη.
Υπάρχει, επίσης, έλλειψη σε βαλβίδες καρδιάς, μια και κάθε μήνα υπάρχει ανάγκη για 60 δωρεές, όμως, σύμφωνα με πρόσφατους υπολογισμούς, εισέρχονται μόλις 40 δωρεές τον μήνα.
Πρόβλεψη για κάλυψη έκτακτων αναγκών
Η έκρηξη του ηφαιστείου στη Νήσο Χουάιτ της Νέας Ζηλανδίας το 2019 είχε ως αποτέλεσμα πολλούς φρικτούς τραυματισμούς. Από τους επιζώντες οι οποίοι μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο μετά την έκρηξη, οι 27 έφεραν εγκαύματα που κάλυπταν περισσότερο από το 30% του σώματός τους.
Σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές, παραγγέλθηκαν από τις ΗΠΑ για δωρεά 1,2 εκατομμὐρια τετραγωνικά εκατοστά δέρματος για τη θεραπεία των εγκαυματιών.
Ο ιστός θα χρησιμοποιούνταν για προσωρινή κάλυψη μέχρι την ανάρρωση του δέρματος των θυμάτων, ώστε να υποβληθούν σε μεταμόσχευση.
Η τράπεζα μοσχευμάτων του Λίβερπουλ, όπου φυλάσσεται ανθρώπινος ιστός από οστά έως τένοντες και κερατοειδείς χιτώνες, προσέφερε δέρμα στη Νέα Ζηλανδία από τα αποθέματά της. Αυτήν τη στιγμή, στην τράπεζα φυλάσσονται 500.000 τετραγωνικά εκατοστά ιστού, με το κάθε μόσχευμα να διαρκεί για 5 χρόνια.
H Gillan αποκάλυψε ότι κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου, η τράπεζα είχε συγκεντρώσει πολύ μεγαλύτερο απόθεμα για την περίπτωση τρομοκρατικής επίθεσης. «Καταλήξαμε να ζητήσουμε ένα εκατομμύριο τετραγωνικά εκατοστά δέρματος, καθώς αποφασίσαμε ότι μόνον τόσες είναι οι διαθέσιμες κλίνες και οι χειρουργοί».
Η διαδικασία λήψης των μοσχευμάτων
Μετά τον θάνατο του δότη, οι εκπαιδευμένες ομάδες έχουν στη διάθεσή τους μόλις 24 ώρες, μέσα στις οποίες λαμβάνουν τους ιστούς, συχνά μέσα από τα νεκροτομεία. Σύμφωνα με την Gillan, περίπου δύο φορές την εβδομάδα οι δωρεές μεταφέρονται στο κέντρο του Λίβερπουλ, είτε για λόγους εκπαίδευσης του προσωπικού είτε επειδή ο αναγκαίος ιστός δεν είναι συνηθισμένος, με τη λήψη του να λαμβάνει χώρα στις εγκαταστάσεις που είναι αφιερωμένες στις δωρεές.
Η δωρεά οργάνων, ωστόσο, δεν πραγματοποιείται αποκλειστικά μετά θάνατον. Οστά μπορούν να προέρχονται και από ζώντες δωρητές -συχνά ανθρώπους οι οποίοι υποβάλλονται σε διαδικασίες όπως είναι η αντικατάσταση ισχίου– ενώ η υπηρεσία επιπλέον παρέχει «τεχνητά δάκρυα», τα οποία παράγονται από τον ορό αίματος για ασθενείς με ξηροφθαλμία, καθώς και αμνιακή μεμβράνη από γυναίκες που έχουν γεννήσει με καισαρική τομή κατ’ επιλογή.
«Το μόσχευμα είναι γεμάτο με θρεπτικά συστατικά και παράγοντες ανάπτυξης, βοηθώντας έτσι στην ανάπλαση της επιφανειακής στιβάδας του οφθαλμού σε περίπτωση εγκαύματος» εξηγεί ο Sajjad Ahmad, χειρουργός οφθαλμίατρος στην οφθαλμολογική κλινική Moorfields.
Αισιοδοξία για το μέλλον της δωρεάς οργάνων
Πολλοί λήπτες ιστών και οργάνων είναι αισιόδοξοι όσον αφορά τις αλλαγές. Ο Andy Coghlan, 34 ετών, με συγγενή καρδιοπάθεια, γνωστή ως Τετραλογία του Fallot, σε ηλικία 15 ετών υποβλήθηκε σε μεταμόσχευση καρδιακής βαλβίδας. Θεωρεί ότι οι νέες προβλέψεις στη νομοθεσία θα κάνουν τη διαφορά στη δωρεά ιστών.
«Η εγγραφή στο μητρώο δωρητών είναι ένα από τα πράγματα που, όσο το σκέφτεσαι, λες ‘ναι, πρέπει να το κάνω’ και μετά δεν το κάνεις» λέει ο Coghlan, ο οποίος, αν και βλέπει ευνοϊκά τη συνεχιζόμενη αξίωση της οικογενειακής συγκατάθεσης, είναι αισιόδοξος για το νέο σύστημα. «Προσωπικά, το κρίνω καταπληκτικό, γιατί θα σώσει περισσότερες ζωές· αυτό για εμένα είναι το κυριότερο».
Διαβάστε το πρωτότυπο άρθρο εδώ.
Αρχική δημοσίευση: 19 Μαΐου 2020
Άρθρο της Nicola Davis
