Εργαστήρι Φυσικής Δόμησης στο «Ελπιδοχώρι»
Το Ελπιδοχώρι, ένα κτήμα στην Αργολίδα αυτόνομο ως προς την ενέργεια και τη διατροφή, γίνεται σημείο συνάντησης και δημιουργίας. Η εμπνεύστρια του, Ερατώ Χατζημιχαλάκη, γράφει στο flowmagazine για το όραμα της με αφορμή το πρώτο Εργαστήρι Φυσικής Δόμησης που πραγματοποιήθηκε εκεί.
Η Ερατώ Χατζημιχαλάκη γράφει…
Τούτη η ιδέα γεννήθηκε όπως γεννιούνται όλες. Ο νους συλλαμβάνει αυτό που η εσωτερική φωνή άλλοτε ψιθυρίζει και άλλοτε κραυγάζει. Ξεκινώ περιγράφοντας κατά το δυνατόν το όραμά μου.
Σαν Οικογενειακή Σύμβουλος, δουλεύοντας με γονείς, έχω καταλήξει πως τα παιδιά μας είναι πολύ εγκλωβισμένα. Τα εμπλέκουμε μέσα σε μια φαινομενικότητα ίδια με εκείνη στην οποία έχουμε κι εμείς παγιδευτεί.
Πιστεύοντας ότι η Φύση είναι γιάτρισσα, αγόρασα ένα κτήμα και άρχισα να ονειρεύομαι, γνωρίζοντας ότι από τα υλικά των ονείρων φτιάχνεται η πραγματικότητα. Ονειρεύτηκα ένα χώρο όπου τα παιδιά -τουλάχιστον τους καλοκαιρινούς μήνες- θα ζουν την αλήθεια. Θα γνωρίσουν όλα αυτά που οι γονείς δεν είναι υποχρεωμένοι να ξέρουν, το σχολείο απέτυχε μέχρι στιγμής να τους μάθει και η ζωή στην πόλη δεν ευνοεί. Την επαφή με τη φύση, τα στοιχεία, τη δημιουργία και άλλα πολλά. Θέλησα ο μελλοντικός αυτός χώρος να δομηθεί με φιλικά προς τον άνθρωπο υλικά σαν το χώμα, το άχυρο, την πέτρα, το ξύλο. Αυτό με οδήγησε στη φυσική δόμηση. Το όραμα άρχισε να διευρύνεται παρέχοντας αυτόν το χώρο και σε ενήλικες με σκοπό την επιμόρφωση σε μορφή σεμιναρίων με αντικείμενα σχετικά με την οικολογία, τη φιλοσοφία, την αυτογνωσία. Προχώρησε στην ιδέα της οικο-κοινότητας. Έχοντας στο νου μου το πλάνο ολοκληρωμένο και γνωρίζοντας πως …ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη θέλησα να επικοινωνήσω την εσωτερική μου ανάγκη σε άλλους. Ήξερα και σιγά-σιγά άρχισα να το επιβεβαιώνω πως είναι πολλοί εκείνοι που σκέφτονται έτσι. Άλλοι φοβούνται να το εκφράσουν, μη θεωρηθούν αλλόκοτοι ή φευγάτοι. Άλλοι πάλι ενώ το επιθυμούν πολύ είναι εγκλωβισμένοι μέσα στο σύστημα που οι ίδιοι έχουν ενισχύσει. Το παζλ άρχισε να συμπληρώνεται γοργά. Βρίσκονταν οι κατάλληλοι άνθρωποι μπροστά μου. Ο Βασίλης Τσολακίδης αρχιτέκτονας ειδικευμένος στη φυσική δόμηση και η Ecoart με συνεργάτες γνώστες των μυστικών του πηλού. Γρήγορα και χωρίς πολλές διαδικασίες διέθεσα ένα κεφάλαιο (στις μέρες μας καλύτερα να το διαθέτεις για κάποιο σκοπό παρά να το φυλάς στις τράπεζες). Ήθελα να δημιουργήσω την υποδομή στο κτήμα ώστε να δεχτεί έναν αριθμό ανθρώπων.
Έτσι στις 10 Οκτωβρίου μαζευτήκαμε για να φτιάξουμε το πρώτο πιλοτικό σπιτάκι του μελλοντικού χωριού. «Ελπιδοχώρι» το ονόμασα, για ευνόητους λόγους. Δεν κομίζω γλαύκας εις Αθήνας! Πολλά παρόμοια σεμινάρια γίνονται στο εξωτερικό, ορισμένα και στο εσωτερικό. Μέσω του διαδικτύου η πληροφορία κινήθηκε πολύ γρήγορα. Ήμουν αποφασισμένη να φιλοξενήσω γύρω στους 50 ανθρώπους. Οι 40 θα εργάζονταν για να κατασκευάσουν και καμιά 10ρια θα εξυπηρετούσαν τους προηγούμενους, σε θέματα σίτισης καθαριότητας, οργάνωσης αγορών κλπ. Τους 10 τελευταίους τους βρήκα πολύ εύκολα από τον προσωπικό μου περίγυρο. Αγαπημένες φίλες άφησαν τις δουλειές τους και φρόντισαν σαν καλές μαμάδες τα παιδιά τους. Οι υπόλοιποι έσπευσαν μόλις τους έφθασε η πληροφορία. Υποθέτω ακούγοντας το κάλεσμα της καρδιάς τους. Ήθελαν να μάθουν, να βοηθήσουν, να βρεθούν με ομοίους τους.
Το προφίλ των ανθρώπων που παρακολούθησαν αυτό το πρώτο Εργαστήρι Φυσικής Δόμησης με τον τίτλο ΧτίΖω Φυσικά – ΧτίΖω Ελπίδα είχε πολλά κοινά. Κυρίως νέοι άνθρωποι, φοιτητές θετικών σχολών, που έχουν φιλοσοφήσει αρκετά τις ανάγκες και τις επιθυμίες και ξέρουν σε ένα μεγάλο βαθμό να τις ξεχωρίζουν. Άγνωστοι μεταξύ τους για λίγο. Από τη πρώτη κιόλας μέρα είχαν γίνει μια όμορφη παρέα. Το κτήμα τους φιλοξένησε με τις σκηνές τους, κάτω απ’ τα ελαιόδεντρά του. Δούλευαν από το πρωί ως το βράδυ και το βράδυ έβγαιναν τα μπουζούκια, οι κιθάρες, τα φλάουτα και οι όμορφες φωνές και γύρω απ’ τη φωτιά διασκέδαζαν ως τις πρωινές ώρες.
Έγιναν σπουδαίες συζητήσεις που αφορούσαν το προς τα πού χρειάζεται να πάει ο άνθρωπος, ποιες είναι οι ανάγκες του, πώς μπορεί να τις καλύψει χωρίς να γίνεται θύμα των περιστάσεων και άλλα πολλά. Αυτό που βγήκε από τις κουβέντες των νέων αυτών ανθρώπων είναι πως υπάρχει ελπίδα. Η ελπίδα δεν είναι εκεί που το σύστημα μας έχει βάλει να την αναζητούμε στο «έχω» αλλά στις αξίες που βρίσκονται βαθιά κρυμμένες μέσα στους περισσότερους από μας και ξυπνούν όταν βρισκόμαστε με ομοίους, δηλαδή στο «είμαι». Τα νέα αυτά παιδιά μίλησαν για την αλληλεγγύη, για την οικολογία, για τις ανησυχίες τους ως προς τις πρώτες ύλες που σιγά-σιγά λιγοστεύουν. Μίλησαν για το πόσο πολύ επιθυμούν να βοηθήσει ο ένας τον άλλο όταν θα θελήσουν να φτιάξουν τα δικά τους σπίτια. Αναζήτησαν πόρους μεταξύ τους. Ένας μελισσοκόμος υποσχέθηκε σε κάποιον να του χαρίσει ένα μελίσσι, για να αρχίσει να παράγει το μέλι του κι απ’ ότι ξέρω αυτό έγινε κιόλας. Είχαμε συμμετέχοντες από την Αθήνα, την Πάτρα, την Ικαρία, τη Σαμοθράκη, τη Κρήτη, τη Κεφαλονιά. Αγρότες, φοιτητές, αρχιτέκτονες, μηχανικοί, μελισσοκόμοι, εργαζόμενοι σε γραφεία, εναλλακτικοί θεραπευτές είναι ορισμένα από τα επαγγέλματα που αναφέρθηκαν. Όλοι όμως είχαν ένα κοινό στόχο: την αλλαγή δομής της ζωή τους. Ένα κομμάτι γης το ζητούμενο και λίγα τετραγωνικά σπιτιού κατασκευασμένα με απλά υλικά χωρίς τα πλουμίδια του φαίνεσθε. Μόνο τα αναγκαία. Η επιθυμία όλων να παράγουν τη δική τους τροφή -για να την ελέγχουν ως προς την καθαρότητά της- και η αγάπη για τη φύση και όλα τα πλάσματά της είναι τα κοινά χαρακτηριστικά τους.
Κατασκευάσαμε ένα στρογγυλό σπιτάκι από αχυρόμπαλες και πράσινη στέγη καθώς και την πύλη του κτήματος από cob (άχυρο με πηλό). Ζήσαμε για μια εβδομάδα κοινοτικά, συμμετέχοντας σε όλη τη διαδικασία επιβίωσης. Φυτέψαμε το χειμωνιάτικο περιβόλι με μαρούλια, μπρόκολα, αγκινάρες, κρεμμυδάκια κ.α. Κάναμε έργα υποδομής ώστε να αποτρέψουμε τα νερά του χειμώνα να διαβρώσουν το χώμα του κτήματος σε κάποια σημεία.
Ελπίζω και εύχομαι πως θα έχουμε ξανά την ευκαιρία τον Ιούνιο – Ιούλιο να ξαναζήσουμε παρόμοιες στιγμές έχοντας κατά νου να δημιουργήσουμε ακόμη πιο περίεργα οικο-κατασκευάσματα. Φιλικά για μας, φιλικά και για το περιβάλλον.
Η ζωή είναι πολύ απλή και ταυτόχρονα πολύ όμορφη. Δεν ξέρω πώς και γιατί μας πείσανε να την κάνουμε να μοιάζει πολύπλοκη και δύσκολη.
